Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB2/4511-1104/15/AB
z 9 lutego 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 8 grudnia 2015 r. (data wpływu 9 grudnia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania spłaty otrzymanej z tytułu działu spadku - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 9 grudnia 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania spłaty otrzymanej z tytułu działu spadku.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

W dniu 4 marca 2015 r. zmarła matka Wnioskodawcy Wanda N. ur. 17 września 1931 r. Wnioskodawca odziedziczył po matce spadek w 1/4 części. Podstawą nabycia jest poświadczenie dziedziczenia, sporządzone 18 sierpnia 2015 r. przez notariusza. Majątek spadkowy Wnioskodawcy obejmuje udział w 5/32 części lokalu mieszkalnego, stanowiącego odrębną nieruchomość o powierzchni 50,70 m2 (w tym piwnica przynależna do lokalu) wraz z udziałem w nieruchomości wspólnej. Pozostałe części, na podstawie poświadczenia dziedziczenia, nabyły po 1/4 części, siostry Wnioskodawcy. Nabycie współwłasności w drodze spadku zostało zgłoszone, we właściwym terminie, Naczelnikowi Pierwszego Urzędu Skarbowego, który zaświadczeniem z dnia 2 października 2015 r. potwierdził zwolnienie z podatku od spadków i darowizn w zakresie nabycia praw współwłasności nieruchomości. Przed śmiercią matki, Wnioskodawca był właścicielem 3/32 udziałów w opisanej nieruchomości, tak samo jak rodzeństwo Wnioskodawcy. Udziały te zostały odziedziczone po ojcu Wnioskodawcy w 2007 r., postanowieniem Sądu Rejonowego z dnia 28 kwietnia 2009 r.

Obecnie każdy z rodzeństwa Wnioskodawcy jest właścicielem w 8/32 części lokalu mieszkalnego. Z uwagi na fakt, że nieruchomości nie da się podzielić spadkobiercy zamierzają znieść współudział ze spłatą w ramach działu spadku w ten sposób, że jedna z sióstr Wnioskodawcy zostanie jedynym właścicielem nieruchomości i spłaci pozostałe rodzeństwo.

Szacunkowa wartość nieruchomości to 230 000 zł. Jest to średnia cena podobnych nieruchomości. Taką wartość podano w deklaracji SD-Z2 zgłaszając do Urzędu Skarbowego nabycie praw majątkowych. Kwota, którą otrzymają w ramach spłaty będzie wynosiła 57 500 zł (w tym wartość 5/32 udziałów – 35 937 zł – spadek po matce Wnioskodawcy oraz wartość 3/32 udziałów – 21 563 zł – spadek po ojcu Wnioskodawcy). Kwota spłaty będzie równa wartości przysługującego Wnioskodawcy udziału spadkowego.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy spłatę spadkobierców dokonaną w ramach działu spadku, zniesienie współwłasności ze spłatą, po zmarłej matce, między rodzeństwem należy traktować jako odpłatne zbycie określone w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i przychód ten opodatkować zgodnie z ustawą, czy zgodnie z zapisami art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy jest to przychód podlegający przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn, a więc nie podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od przychodu ze zbycia udziału w nieruchomości?

Zdaniem Wnioskodawcy spłata otrzymana przez jednego spadkobiercę od drugiego przy dziale spadku obejmującego nieruchomość nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako przychód z odpłatnego zbycia udziału w nieruchomości z uwagi na brak możliwości podziału składnika spadku w naturze. Spłata którą otrzyma w ramach działu spadku nie przekroczy wartości udziału w spadku, nie przysporzy więc Wnioskodawcy majątku. Dział spadku jest naturalną konsekwencją dziedziczenia, które jest objęte podatkiem od spadków i darowizn.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
4. innych rzeczy,

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121 z późn. zm.), prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej. W myśl art. 924 cytowanej ustawy, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 cytowanej ustawy). Postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia. Istotnym zatem dla podatku dochodowego, z punktu widzenia ustalenia daty nabycia nieruchomości będącej przedmiotem spadku, jest dzień jego otwarcia, czyli śmierci spadkodawcy.

Stosownie do art. 1035 Kodeksu cywilnego jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych z zachowaniem przepisów niniejszego tytułu.

Natomiast w myśl art. 211 i 212 Kodeksu cywilnego zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli.

W wyniku dokonania działu spadku możliwy jest zatem podział rzeczy lub prawa stanowiącego majątek spadkowy poprzez przyznanie tej rzeczy lub prawa jednej osobie, przy jednoczesnym zobowiązaniu dokonania spłat na rzecz pozostałych współspadkobierców.

Do momentu dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku. W wyniku działu spadku prawa majątkowe objęte spadkiem przyznane poszczególnym spadkobiercom przechodzą na nich. Ustaje więc wspólność majątku spadkowego. Umowa o dział spadku lub prawomocne orzeczenie sądowe o dziale spadku stanowią tytuł własności rzeczy, które w dziale przypadły poszczególnym spadkobiercom.

Z treści złożonego wniosku wynika, że Wnioskodawca nabył po matce spadek w 1/4 części na podstawie poświadczenia dziedziczenia, sporządzonego przez notariusza w dniu 18 sierpnia 2015r. Majątek spadkowy Wnioskodawcy obejmuje udział w 5/32 części lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, o powierzchni 50,70 m2 ( w tym piwnica przynależna do lokalu) wraz z udziałem w nieruchomości wspólnej. Pozostałe części odziedziczyły trzy siostry Wnioskodawcy w równych częściach. W dniu 2 października 2015r. Naczelnik Urzędu Skarbowego potwierdził zwolnienie z podatku od spadków i darowizn w zakresie nabycia praw współwłasności przedmiotowej nieruchomości.

W 2007 r. postanowieniem Sądu Rejonowego z dnia 28 kwietnia 2009 r., każdy z rodzeństwa odziedziczył po ojcu udział 3/32 w przedmiotowej nieruchomości. Obecnie udziały każdego z rodzeństwa wynoszą 8/32 części lokalu mieszkalnego. Wnioskodawca wraz z siostrami planuje dokonać działu spadku ze spłatą w taki sposób, że jedna z sióstr Wnioskodawcy zostanie wyłącznym właścicielem nieruchomości i spłaci pozostałych spadkobierców. Wartość nieruchomości szacowana jest na 230 000 zł. Wnioskodawca otrzyma w ramach działu spadku spłatę w wysokości 57 500 zł. Kwota spłaty będzie równa wartości przysługującego Wnioskodawcy udziału w spadku po matce i ojcu.

Odnosząc się do powyższego wyjaśnić należy, że okoliczność, że dział spadku, którego przedmiotem są nieruchomości lub prawa majątkowe określone w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych następuje ze spłatami na rzecz pozostałych spadkobierców, powoduje, że umowa ta ma charakter odpłatny z konsekwencjami wynikającymi z tego przepisu. Nie jest to jednak równoznaczne z obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego z tytułu takiego zbycia nieruchomości lub prawa majątkowego nawet jeżeli dział spadku następuje przed upływem 5 lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło jego otwarcie. Jeżeli suma spłaty nie przekracza wartości przysługującego spadkobiercy udziału spadkowego, to nie powstaje przychód z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym w sytuacji, w której spłata jest ekwiwalentna do posiadanego przez podatnika udziału w spadku, to podatnik nie uzyskuje w związku z czynnością działu spadku żadnego przysporzenia majątkowego względem odziedziczonej ułamkowej części masy spadkowej. W takim przypadku brak jest podstaw do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych kwoty spłaty otrzymanej w wyniku działu spadku.

Biorąc powyższe pod uwagę, stwierdzić należy, iż otrzymanie przez Wnioskodawcę w wyniku działu spadku, przedmiotem którego będzie lokal mieszkalny o powierzchni użytkowej 50,70 m2 (w tym piwnica przynależna do lokalu) wraz z udziałem w nieruchomości wspólnej, kwoty nieprzekraczającej wartości przysługującego Jemu udziału spadkowego nie spowoduje powstania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji, na Wnioskodawcy nie będzie ciążył obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych od kwoty otrzymanej spłaty.

Odnosząc się natomiast do kwestii dotyczącej zastosowania wyłączenia wynikającego z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, stanowiącego, że przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn, stwierdzić należy, że zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009 r. nr 93, poz. 768 z późn. zm.) – podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1. dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;
2. darowizny, polecenia darczyńcy;
3. zasiedzenia;
4. nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
5. zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
6. nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.

Z przepisu tego wynika, że opodatkowaniu podlega nieodpłatne nabycie majątku na podstawie tytułów w nim wymienionych. Wśród nich nie został wymieniony dział spadku, w rezultacie otrzymana przez Wnioskodawcę spłata nie może podlegać opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, a w konsekwencji wyłączenie, o którym mowa nie może mieć w niniejszej sprawie zastosowania.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.