Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB2/4511-42/16/MZ
z 7 kwietnia 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 5 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 8 stycznia 2016 r. (data wpływu 15 stycznia 2016 r.), uzupełnionym w dniu 18 marca 2016 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zwolnienia dłużnika z opłat czynszowych i eksploatacyjnych w zamian za odpracowanie zaległych opłat - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 15 stycznia 2016 r. został złożony ww. wniosek, uzupełniony w dniu 18 marca 2016 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zwolnienia dłużnika z opłat czynszowych i eksploatacyjnych w zamian za odpracowanie zaległych opłat.

We wniosku tym przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Gmina Miejska ... posiada w swoim majątku trwałym lokale mieszkalne, które są wynajmowane najemcom za odpłatnością czynszową. Gmina Miasto sama zarządza własnymi zasobami mieszkaniowymi. Z uwagi na fakt, że występują znaczne zadłużenia czynszowe, Burmistrz, chcąc ułatwić najemcom (dłużnikom) spłatę zadłużenia, zamierza wydać zarządzenie o możliwości odpracowania zaległości czynszowych przez najemców (dłużników). Z dłużnikiem, u którego powstały zaległości czynszowe będzie spisana umowa dotycząca odpracowania długu w formie świadczenia rzeczowego. Świadczenie rzeczowe będzie polegało na wykonaniu różnych prac zastępczo w zamian za zaległości czynszowe i opłaty eksploatacyjne powstałe z tytułu najmu lokali znajdujących się w mieszkaniowym zasobie Miasta lub z tytułu bezumownego ich zajmowania.

Wartość świadczenia rzeczowego będzie ustalana na podstawie określonych przez Burmistrza stawek odpowiadających rodzajowi wykonywanej pracy. Forma zapłaty zobowiązania zostanie zamieniona ze świadczenia pieniężnego na świadczenie rzeczowe.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy u najemców lub osób zajmujących lokale wchodzące w skład mieszkaniowego zasobu Miasta powstanie przychód podlegający opodatkowaniu, w związku z odpracowaniem przez nich zaległości z tytułu opłat czynszowych, eksploatacyjnych oraz za bezumowne korzystanie z lokalu, a jeśli tak-czy Miasto jako płatnik zobowiązane będzie do odprowadzania zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy, świadczenia rzeczowe w miejsce opłat czynszowych, eksploatacyjnych oraz za bezumowne korzystanie z lokalu, nie stanowią źródła przychodu dla dłużników.

Zgodnie z art. 453 Kodeksu cywilnego, jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się ze zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa - tak jakby nastąpiło zwykłe wykonanie zobowiązania, przy czym konieczną przesłanką wygaśnięcia zobowiązania poza umową stron jest rzeczywiste dokonanie świadczenia przez dłużnika. W ocenie Wnioskodawcy wszelkie spłaty długów są dla dłużnika obojętne podatkowo, nie można bowiem z faktu świadczenia pracy w zamian za wygaśnięcie ciążącego na dłużniku zobowiązania wywieść, że dłużnik uzyskuje przychody, o których mowa w art. 11 ust. 1 lub art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307, z późn. zm.) przychodami (,„) są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w danym roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartości otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, natomiast zgodnie z art. 14 ust. l ww. ustawy za przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Burmistrz Gminy, chcąc ułatwić najemcom (dłużnikom) spłatę zadłużenia, zamierza wydać zarządzenie o możliwości odpracowania zaległości czynszowych przez najemców (dłużników). Z dłużnikiem, u którego powstały zaległości czynszowe będzie spisana umowa dotycząca odpracowania długu w formie świadczenia rzeczowego. Świadczenie rzeczowe będzie polegało na wykonaniu różnych prac zastępczo w zamian za zaległości czynszowe i opłaty eksploatacyjne powstałe z tytułu najmu lokali znajdujących się w mieszkaniowym zasobie Miasta lub z tytułu bezumownego ich zajmowania. Wartość świadczenia rzeczowego będzie ustalana na podstawie określonych przez Burmistrza stawek odpowiadających rodzajowi wykonywanej pracy. Forma zapłaty zobowiązania zostanie zamieniona ze świadczenia pieniężnego na świadczenie rzeczowe.

W myśl postanowień art. 659 § 1 i § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r. poz. 380) przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Czynsz może być oznaczony w pieniądzach lub w świadczeniach innego rodzaju.

Z powyższego wynika, że wynajmujący jest zobowiązany do zapłaty czynszu najemcy, przy czym zapłata może być oznaczona w świadczeniach innego rodzaju niż pieniądze.

Zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2014 r., poz. 150) osoby zajmujące lokal bez tytułu prawnego są obowiązane do dnia opróżnienia lokalu co miesiąc uiszczać odszkodowanie.

Z zastrzeżeniem ust. 3, odszkodowanie, o którym mowa w ust. 1, odpowiada wysokości czynszu, jaki właściciel mógłby otrzymać z tytułu najmu lokalu. Jeżeli odszkodowanie nie pokrywa poniesionych strat, właściciel może żądać od osoby, o której mowa w ust. 1, odszkodowania uzupełniającego (art. 18 ust. 2 ww. ustawy).

Natomiast w myśl art. 18 ust. 3 ww. ustawy osoby uprawnione do lokalu zamiennego albo socjalnego, jeżeli sąd orzekł o wstrzymaniu wykonania opróżnienia lokalu do czasu dostarczenia im takiego lokalu, opłacają odszkodowanie w wysokości czynszu albo innych opłat za używanie lokalu, jakie byłyby obowiązane opłacać, gdyby stosunek prawny nie wygasł.

Zgodnie z brzmieniem art. 453 Kodeksu cywilnego, jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się z zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa.

Jest to instytucja prawna zwana datio in solutum (świadczenie zamiast wykonania). Celem datio in solutum jest wygaśnięcie istniejących pomiędzy stronami zobowiązań (w tym przypadku z tytułu zaległości czynszowych lub za bezumowne korzystanie) poprzez spełnienie przez dłużnika świadczenia innego niż określone w treści pierwotnej umowy. Zobowiązanie wówczas wygasa tak, jakby wygasło przez zwykłe wykonanie (np. przez zapłatę uzgodnionej pierwotnie kwoty), przy czym konieczną przesłanką wygaśnięcia zobowiązania – poza umową stron – jest rzeczywiste dokonanie świadczenia przez dłużnika.

Przechodząc do podatkowych aspektów opisanych czynności stwierdzić należy, że wszelkie spłaty długów – w tym w formie odpracowań - są dla dłużnika obojętne podatkowo, nie można bowiem z faktu świadczenia pracy w zamian za wygaśnięcie ciążącego na dłużniku zobowiązania wywieść, że dłużnik uzyskuje przychody, o których mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Mając na uwadze przedstawiony opis zdarzenia przyszłego i powołane wyżej przepisy prawa należy stwierdzić, że zwolnienie dłużnika z opłat czynszowych i eksploatacyjnych powstałych z tytułu najmu lokali znajdujących się w mieszkaniowym zasobie Gminy lub z tytułu bezumownego korzystania z lokali w zamian za odpracowanie zaległych opłat nie powoduje u dłużnika powstania przychodu podlegającego opodatkowaniu.

Reasumując, po stronie najemców lub osób zajmujących lokale wchodzące w skład mieszkaniowego zasobu Gminy nie powstaje przychód podlegający opodatkowaniu w związku z odpracowaniem przez nich zobowiązań z tytułu zaległych opłat czynszowych, eksploatacyjnych oraz za bezumowne korzystanie z lokalu i tym samym na Wnioskodawcy nie będą ciążyły z tego tytułu obowiązki płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych. Wnioskodawca nie ma również obowiązku poboru z tego tytułu zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.