Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB2/4511-511/16/MZ
z 22 lipca 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 5 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 12 maja 2016 r. (data wpływu 24 maja 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania ryczałtu za wykorzystywanie samochodów prywatnych do służbowych jazd lokalnych - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 24 maja 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania ryczałtu za wykorzystywanie samochodów prywatnych do służbowych jazd lokalnych.

We wniosku tym przedstawiono następujący stan faktyczny.

Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w ... zatrudnia na podstawie umowy o pracę pracownika na stanowisku - opiekun, któremu wypłacany jest miesięczny ryczałt pieniężny za używanie do celów służbowych samochodu osobowego nie będącego własnością pracodawcy.

Do zakresu obowiązków opiekuna należy - „wykonywanie usług opiekuńczych zleconych przez MOPS u podopiecznych”. W niniejszej sprawie opiekun ma przydzielonych podopiecznych spoza terenu miasta ..., do których dojeżdża swoim samochodem prywatnym. Nie są to wyjazdy w ramach delegacji - podróży służbowych w rozumieniu Kodeksu pracy. W tym celu została z nim zawarta umowa o używanie przez pracownika samochodu prywatnego do celów służbowych, gdzie pracownik zobowiązał się w okresie pozostawania w stosunku pracy do używania samochodu prywatnego do celów służbowych związanych ze swoim zakresem obowiązków.

Wnioskodawca stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 23b ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.), który m.in. stanowi, iż wolnym od podatku dochodowego jest zwrot kosztów poniesionych przez pracownika z tytułu używania pojazdów stanowiących własność pracownika, dla potrzeb zakładu pracy, w jazdach lokalnych, jeżeli obowiązek ponoszenia tych kosztów przez zakład pracy albo możliwość przyznania prawa do zwrotu tych kosztów wynika wprost z przepisów innych ustaw - do wysokości miesięcznego ryczałtu pieniężnego albo do wysokości nieprzekraczającej kwoty ustalonej przy zastosowaniu stawek za 1 kilometr przebiegu pojazdu, określonych w odrębnych przepisach wydanych przez właściwego ministra - nie stosuje powyższego zwolnienia przedmiotowego. W opisanej wyżej sytuacji nie ma odrębnego przepisu rangi ustawowej, który regulowałby tę kwestię tak jak to jest w przypadku zatrudnianych w Ośrodku pracowników socjalnych.

Powyższe stanowisko znalazło uzasadnienie w tezie do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie (LEX nr 1325232) z dnia 17 kwietnia 2013 r., sygn. akt I SA/Kr 268/13, w której sąd stwierdził, że zwolnienie przewidziane w art. 21 ust. 1 pkt 23b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymaga bezpośredniego określenia prawa do zwrotu kosztów używania pojazdów stanowiących własność pracownika w przepisie ustawowym. Określenie, że obowiązek ponoszenia tych kosztów lub prawo do ich zwrotu ma wynikać wprost z przepisów innych ustaw, oznacza, że obowiązek ten lub prawo muszą być bezpośrednio określone w ustawie, a więc wyraźnie i jednoznacznie uregulowane przepisem rangi ustawowej.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej jako płatnik powinien doliczać do przychodów pracownika z umowy o pracę kwoty wypłacanego świadczenia stanowiącego zwrot kosztów z tytułu używania przez niego samochodu prywatnego w celach służbowych do jazd lokalnych?

Wnioskodawca powziął wątpliwość czy ryczałt wypłacony pracownikowi z tytułu używania samochodu prywatnego do celów służbowych na podstawie zawartej z pracownikiem umowy o używaniu samochodu prywatnego do celów służbowych był dotąd prawidłowo wliczany do przychodów pracownika osiągniętych na podstawie umowy o pracę.

Powyższą wątpliwość Wnioskodawca powziął w związku z interpretacją indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 11 lutego 2016 r., sygn. IPPB4/4511-1369/15-2/MS, wydaną w podobnej sprawie, a dotyczącą otrzymywanej przez pracownika Spółki kwoty wypłaconej tytułem zwrotu kosztów poniesionych przez pracownika w związku z użyciem prywatnego samochodu w jazdach lokalnych (niebędących podróżą służbową w rozumieniu Kodeksu pracy). Jak wynika z ww. interpretacji „wypłacone pracownikowi koszty za użycie prywatnego samochodu w jazdach lokalnych” nie powodują powstania po stronie pracownika przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. W niniejszej interpretacji indywidualnej Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie powołał się na wyrok z dnia 8 lipca 2015 r. (K 7/13) Trybunału Konstytucyjnego określającego warunki, których spełnienie powoduje powstanie przychodu przez pracownika, tj.:

• zostały spełnione za zgodą pracownika (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie),


• zostały spełnione w jego interesie, a nie w interesie pracodawcy i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść,


• korzyść ta jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi (nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów).

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, powołując się na powyższy wyrok Trybunału Konstytucyjnego, w przedmiotowej interpretacji indywidualnej stwierdził, iż nie powstanie „obowiązek opodatkowania przedmiotowych kosztów” podatkiem dochodowym.

W niniejszej sprawie, zdaniem Wnioskodawcy, warunki określone przez Trybunał Konstytucyjny uzasadniające powstanie przychodu po stronie pracownika nie zostały spełnione. Umowa o używanie prywatnego samochodu do celów służbowych była wprawdzie zawarta za zgodą pracownika, jednakże z inicjatywy pracodawcy (Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej) i w jego interesie, pracownik nie odniósł korzyści z zawarcia ww. umowy, zostały mu zwrócone jedynie koszty, które poniósłby wykonując swoje obowiązki wynikające ze stosunku pracy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stan faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z treści art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że źródłami przychodów są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do art. 12 ust. 1 ww. ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. Zgodnie zatem z literalnym brzmieniem ww. artykułu przychodami ze stosunku pracy są wszelkie świadczenia otrzymywane przez pracownika w związku z pozostawaniem w stosunku pracy.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej zatrudnia na podstawie umowy o pracę pracownika na stanowisku - opiekun, któremu wypłacany jest miesięczny ryczałt pieniężny za używanie do celów służbowych samochodu osobowego nie będącego własnością pracodawcy. Wnioskodawca zawarł z pracownikiem umowę o używanie przez pracownika samochodu prywatnego do celów służbowych, gdzie pracownik zobowiązał się w okresie pozostawania w stosunku pracy do używania samochodu prywatnego do celów służbowych związanych ze swoim zakresem obowiązków.

Z treści wniosku nie wynika, że ww. pracownik jest pracownikiem socjalnym w rozumieniu ustawy o pomocy społecznej.

Dokonując oceny tak przedstawionego zdarzenia wyjaśnić należy, że ustawodawca definiując na potrzeby ustawy pojęcie przychodu w art. 11 ust. 1 ustawy, dokonał rozróżnienia pieniędzy i wartości pieniężnych od wartości otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Wyodrębniając pojęcie nieodpłatnych świadczeń od pieniędzy uznał tym samym, że nieodpłatne świadczenia muszą mieć postać niepieniężną. Stanowisko to potwierdza również brzmienie art. 11 ust. 2-2b ustawy, w których to regulacjach ustawodawca wskazuje sposób ustalania wartości świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W powołanym przez Wnioskodawcę wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 lipca 2014 r., sygn. akt K 7/13, Trybunał orzekł, że art. 12 ust. 1 w związku z art. 11 ust. 1 oraz art. 12 ust. 3 w związku z art. 11 ust. 2-2b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych rozumiane w ten sposób, że inne nieodpłatne świadczenie oznacza wyłącznie przysporzenie majątkowe o indywidualnie określonej wartości, otrzymane przez pracownika, są zgodne z art. 2 w związku z art. 217 Konstytucji.

Wyrok ten dotyczył zatem wyłącznie świadczeń nieodpłatnych, dlatego też nie może mieć zastosowania do świadczeń pieniężnych. Należy bowiem zwrócić uwagę, że orzeczenie to zapadło na wniosek Prezydenta Konfederacji Lewiatan o zbadanie zgodności z art. 2 i art. 217 Konstytucji przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 12 ust. 1 w związku z art. 11 ust. 1 oraz art. 12 ust. 3 w związku z art. 11 ust. 2-2b) w zakresie, w jakim przewidują opodatkowanie wszelkich świadczeń: 1) które pracownik może potencjalnie otrzymać w związku z pozostawaniem w stosunku pracy, 2) które są ściśle związane z działalnością gospodarczą prowadzoną przez pracodawcę, 3) których wartości nie da się wyliczyć w zgodzie z metodologią wskazaną w wymienionej ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosowanie tez zawartych w tym wyroku do świadczeń o charakterze pieniężnym otrzymywanych przez pracownika a więc również do zwrotu kosztów używania przez pracownika samochodu prywatnego do celów służbowych w jazdach lokalnych nie jest uzasadnione.

Odnosząc się natomiast do kwestii opodatkowania wypłaconego przez Wnioskodawcę ryczałtu należy sięgnąć do wykładni historycznej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i zwrócić uwagę na zmianę dokonaną przez ustawodawcę dotyczącą ryczałtu za wykorzystywanie samochodów prywatnych do służbowych jazd lokalnych.

Do końca 2003 r. funkcjonowała norma zawarta w art. 21 ust. 1 pkt 22 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepis ten stanowił podstawę prawną zwolnienia od podatku kwot otrzymywanych przez pracowników z tytułu kosztów używania pojazdów samochodowych dla potrzeb zakładu pracy, w jazdach lokalnych.

Regulacja ta z dniem 1 stycznia 2004 r. została uchylona w wyniku wejścia w życie ustawy z dnia 12 listopada 2003 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 202, poz. 1956, z późn. zm.).

Likwidacja zwolnienia przedmiotowego spowodowała, że od dnia 1 stycznia 2004 r. otrzymywane przez pracownika kwoty z tytułu używania pojazdu samochodowego dla potrzeb pracodawcy, podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym, na ogólnych zasadach.

Natomiast ustawą z dnia 20 kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 93, poz. 894) częściowo „przywrócono” omawiane zwolnienie. W art. 21 w ust. 1 dodano bowiem pkt 23b, który zwolnieniem od podatku obejmuje zwrot kosztów poniesionych przez pracownika z tytułu używania pojazdów stanowiących własność pracownika, dla potrzeb zakładu pracy, w jazdach lokalnych, o ile obowiązek ponoszenia tych kosztów przez zakład pracy albo możliwość przyznania prawa do zwrotu tych kosztów wynika wprost z przepisów innych ustaw - do wysokości miesięcznego ryczałtu pieniężnego albo do wysokości nieprzekraczającej kwoty ustalonej przy zastosowaniu stawek za 1 kilometr przebiegu pojazdu, określonych w odrębnych przepisach wydanych przez właściwego ministra, jeżeli przebieg pojazdu jest udokumentowany w ewidencji przebiegu pojazdu prowadzonej przez pracownika.

Obecnie obowiązująca regulacja ogranicza zatem krąg podatników mogących skorzystać z omawianego zwolnienia do tych, którym przepisy odrębnych ustaw gwarantują możliwość przyznania prawa do zwrotu poniesionych kosztów, bądź nakładają na pracodawcę obowiązek zwrotu pracownikowi tych kosztów. Odrębnymi ustawami do których odsyła art. 21 ust. 1 pkt 23b ww. ustawy są:


• ustawa z dnia 5 września 2008 r. o komercjalizacji państwowego przedsiębiorstwa użyteczności publicznej „Poczta Polska” (Dz. U. Nr 180, poz. 1109, z późn. zm.),


• ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach (Dz. U. z 2011 r. Nr 12, poz. 59, z późn. zm.),


• ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2016 r., poz. 930).

Powyższe zwolnienie obejmuje zatem tylko niektórych pracowników, dla których ww. ustawy przewidują możliwość przyznania prawa do zwrotu kosztów poniesionych z tytułu używania pojazdów stanowiących własność pracownika lub nakładają na pracodawcę obowiązek ich zwrotu.

W pozostałych przypadkach ryczałt samochodowy za tzw. jazdy lokalne jest opodatkowany.

Stosownie do treści art. 121 ust. 3c ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2016 r., poz. 930) pracownikowi socjalnemu, do którego obowiązków należy świadczenie pracy socjalnej w środowisku, przysługuje zwrot kosztów przejazdów z miejsca pracy do miejsc wykonywania przez niego czynności zawodowych, w przypadku braku możliwości zapewnienia dojazdu środkami pozostającymi w dyspozycji zatrudniającego go pracodawcy.

Zacytowany powyżej przepis ustawy o pomocy społecznej odnosi się do zwrotu kosztów przejazdów związanych z wykonywaniem obowiązków zawodowych. Przewiduje on możliwość przyznania takiego zwrotu, w sytuacji, gdy pracodawca nie ma możliwości zapewnienia dojazdu środkami transportu będącymi w jego dyspozycji. Należy zatem stwierdzić, że jest to przepis ustawowy, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 23b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednakże – jak słusznie wskazał Wnioskodawca – powyższy przepis nie znajdzie zastosowania w niniejszej sprawie, obejmuje on bowiem swoją dyspozycją pracowników socjalnych, o których mowa w ustawie o pomocy społecznej. Z treści wniosku wynika natomiast, że wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą zwrotu kosztów używania samochodu prywatnego w celach służbowych w jazdach lokalnych pracownikowi zatrudnionemu na stanowisku opiekun, prawo do otrzymywania którego nie wynika z przepisów rangi ustawowej, tak jak ma to miejsce w przypadku pracowników socjalnych Ośrodka. Zatem zwrot kosztów używania samochodu prywatnego do celów służbowych w jazdach lokalnych przez pracownika zatrudnionego na stanowisku innym niż pracownik socjalny, tak jak w niniejszej sprawie na stanowisku opiekun, nie korzysta ze zwolnienia uregulowanego w art. 21 ust. 1 pkt 23b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z tych też względów omawiany ryczałt podlega opodatkowaniu na takich samych zasadach, jak wynagrodzenie za pracę.

Mając powyższe na uwadze, kwota wypłaconego przez Wnioskodawcę pracownikowi ryczałtu za wykorzystywanie samochodu prywatnego do służbowych jazd lokalnych, stanowi przychód pracownika w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który winien być opodatkowany wraz z innymi przychodami ze stosunku pracy, a na Wnioskodawcy z tytułu dokonywania ww. świadczeń, ciążą obowiązki płatnika określone w art. 31, 32 i 38 ww. ustawy.

Zgodnie bowiem z art. 31 ww. ustawy osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej „zakładami pracy”,
są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy
od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy - wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.