Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB2/4514-417/16-2/JG1
z 30 sierpnia 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613 z późn. zm.) oraz § 7 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 17 sierpnia 2016 r. (data wpływu 22 sierpnia 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania transakcji typu swap ryzyka kredytowego CDS, skutkującym cesją (przelewem) wierzytelności pożyczkowych posiadanych przez Kontrahenta w stosunku do Konsumentów na rzecz Spółki- jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 22 sierpnia 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania transakcji typu swap ryzyka kredytowego CDS, skutkującym cesją (przelewem) wierzytelności pożyczkowych posiadanych przez Kontrahenta w stosunku do Konsumentów na rzecz Spółki.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe/stan faktyczny.

Spółka (dalej jako: „Wnioskodawca”, „Spółka”) jest spółką kapitałową mającą siedzibę i zarząd na terenie Estonii. W ramach swojej działalności gospodarczej Spółka specjalizuje się w przejmowaniu ryzyka niewypłacalności dłużników. Spółka współpracuje z podmiotami udzielającymi pożyczek krótkoterminowych na terytorium Unii Europejskiej, zawierając m.in. transakcje instrumentów pochodnych mające na celu przejęcie przez Wnioskodawcę ryzyka niewypłacalności dłużników tych podmiotów w zamian za określone wynagrodzenie.

W szczególności, Spółka współpracuje i zamierza współpracować ze spółkami mającymi siedzibę na terytorium Polski (dalej jako „Kontrahent”), udzielającymi pożyczek osobom fizycznym mającym miejsce zamieszkania w Polsce (dalej jako „Konsumenci”) na zasadach określonych w ustawie o kredycie konsumenckim (np. tzw. chwilówki, pożyczki ratalne).

W związku z dużym ryzykiem nieotrzymania spłaty pożyczki albo też otrzymania spłaty z poważnym opóźnieniem, Kontrahent zabezpiecza się przed ryzykiem braku spłaty pożyczek lub opóźnienia w spłacie pożyczek przez Konsumentów, zawierając z Wnioskodawcą transakcje kredytowych instrumentów pochodnych typu swap ryzyka kredytowego (ang. Credit Default Swap, dalej także jako „CDS”). CDS są instrumentami pochodnymi dotyczącymi przenoszenia ryzyka kredytowego wymienionymi w art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. g) ustawy 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (t.j. Dz. U. z 2014 r. poz. 94, ze zm.).

W ramach transakcji swap ryzyka kredytowego CDS, Spółka przejmuje ryzyko niespłacalności pożyczek udzielonych przez Kontrahenta polskim Konsumentom, w zamian za ustalone wynagrodzenie należne od Kontrahenta (dalej: „Wynagrodzenie CDS”), na warunkach określonych w treści transakcji. Spółka oraz Kontrahent nie są tzw. podmiotami powiązanymi.

Zawarcie transakcji swap ryzyka kredytowego CDS każdorazowo jest potwierdzone przez strony w pisemnym Potwierdzeniu Zawarcia Transakcji Kredytowego Instrumentu Pochodnego (dalej: „Potwierdzenie CDS”), określającym w szczególności: datę zawarcia transakcji, datę rozpoczęcia i zakończenia transakcji, warunki rozliczenia transakcji CDS pomiędzy stronami oraz charakterystykę wierzytelności, których dotyczy dana transakcja CDS.

Zgodnie z brzmieniem Potwierdzenia CDS, w ramach rozliczenia transakcji CDS, Wnioskodawca będzie zobowiązany do dokonania przelewu (cesji) wierzytelności pożyczkowych przysługujących Kontrahentowi wobec Konsumentów, spełniających określone warunki opisane w Potwierdzeniu CDS. Zatem, w ramach rozliczenia transakcji swap ryzyka kredytowego CDS, Kontrahent ceduje na rzecz Spółki pożyczki (ewentualnie wraz z należnościami związanymi z pożyczką, np. naliczonymi opłatami, odsetkami) niespłacone przez Konsumentów w całości lub w części, na warunkach określonych w transakcji swap ryzyka kredytowego CDS. Na skutek rozliczenia transakcji CDS, Wnioskodawca będzie zobowiązany do uiszczenia na rzecz Kontrahenta wynagrodzenia (dalej: „Zmienne Wynagrodzenie”).

Wysokość Zmiennego Wynagrodzenia nie jest znana w momencie zawarcia transakcji CDS i jest uzależniona od stopnia wystąpienia okoliczności skutkujących zrealizowaniem się zobowiązania Spółki do rozliczenia transakcji swap ryzyka kredytowego CDS, tj. od poziomu niespłacalności wierzytelności objętych transakcją.

Okoliczności, opisane w Potwierdzeniu CDS, prowadzące do zrealizowania się zobowiązania Wnioskodawcy, o którym mowa powyżej, to brak spłaty części albo całości pożyczki udzielonej klientowi przez Kontrahenta w ciągu określonego w Potwierdzeniu CDS czasu czy też określona wysokość niespłaconej kwoty pożyczki (także ewentualnie opłat związanych z pożyczką).

W konsekwencji, w ramach rozliczenia transakcji CDS Kontrahent przeniesie na Spółkę w drodze cesji wierzytelności w stosunku do Konsumentów, w stosunku do których ziściło się ryzyko zabezpieczone na mocy transakcji swap ryzyka kredytowego CDS, określone w warunkach transakcji CDS.

Zdaniem Wnioskodawcy, cesja wierzytelności w ramach wykonania instrumentu pochodnego CDS nie przybiera formy jakiejkolwiek czynności wymienionej w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W wyniku czego cesja wierzytelności nie jest umową sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych, umową pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych co do gatunku, umową darowizny, umową dożywocia, umową o dział spadku oraz o zniesienie współwłasności, ustanowieniem hipoteki, ustanowieniem odpłatnego użytkowania, umową depozytu nieprawidłowego ani umową spółki.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w związku z rozliczeniem transakcji swap ryzyka kredytowego CDS, skutkującym cesją (przelewem) wierzytelności pożyczkowych posiadanych przez Kontrahenta w stosunku do Konsumentów na rzecz Spółki, po stronie Wnioskodawcy powstanie obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych?

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z rozliczeniem transakcji swap ryzyka kredytowego CDS, skutkującym cesją (przelewem) wierzytelności pożyczkowych posiadanych przez Kontrahenta w stosunku do Konsumentów na rzecz Spółki, po stronie Wnioskodawcy nie powstanie obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tj. Dz.U. z 2016 r. poz. 22, dalej: „ustawa PCC”) opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (dalej również jako: „PCC”) podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

• umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
  
• umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
  
• umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
  
• umowy dożywocia,
  
• umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,
  
• ustanowienie hipoteki,
  
• ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
  
• umowy depozytu nieprawidłowego,
  
• umowy spółki.
  
  
  

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania PCC oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy PCC).

Art. 1 ust. 1 ustawy PCC zawiera zatem zamknięty katalog czynności wywołujących powstanie zobowiązania podatkowego z tytułu PCC. W konsekwencji, jedynie czynności wprost wymienione w ustawie PCC mogą podlegać opodatkowaniu. Innymi słowy, nie jest prawidłowe objęcie zakresem opodatkowania PCC innych niż wymienione w art. 1 ustawy PCC czynności.

Umowa cesji wierzytelności uregulowana została w art. 509 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny z (Dz.U. z 2016 r. poz. 380 z późn. zm., dalej: „Kodeks cywilny”). W myśl tego przepisu wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Z kolei zgodnie z art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego przelew wierzytelności może odbywać się na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności. Ponadto, jeżeli zawarcie umowy przelewu następuje w wykonaniu zobowiązania wynikającego z uprzednio zawartej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, z zapisu zwykłego, z bezpodstawnego wzbogacenia lub z innego zdarzenia, ważność umowy przelewu zależy od istnienia tego zobowiązania (art. 510 § 2 Kodeksu cywilnego).

Należy podkreślić, że w świetle postanowień 510 Kodeksu cywilnego przelew wierzytelności stanowi jedynie czynność rozporządzającą realizowaną w wykonaniu określonej czynności zobowiązującej, stanowiącej jej podstawę. Natomiast art. 1 ust. 1 ustawy PCC zawiera właśnie listę czynności zobowiązujących, podlegających opodatkowaniu PCC. W konsekwencji, przelew wierzytelności nie może podlegać podatkowi od czynności cywilnoprawnych jeżeli nie zostanie dokonany na skutek zawarcia jednej z umów, które zostały wymienione w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy PCC.

W opinii Wnioskodawcy rozliczenie transakcji swap ryzyka kredytowego CDS, ani też sama transakcja CDS nie stanowi żadnej z czynności wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy PCC, w szczególności umowy sprzedaży bądź zamiany rzeczy lub praw majątkowych. Jak zostało wskazane w opisie zdarzenia przyszłego, celem zawarcia transakcji instrumentu pochodnego - tj. swap ryzyka kredytowego CDS jest przejęcie przez Spółkę ryzyka niespłacalności pożyczek udzielonych przez Kontrahenta na rzecz Konsumentów. Przeniesienie określonych wierzytelności pożyczkowych (cesja) stanowi bowiem wykonanie zobowiązania stron wynikającego z transakcji swap ryzyka kredytowego CDS - w wyniku wystąpienia w stosunku do tych wierzytelności określonych okoliczności, opisanych powyżej, objętych zabezpieczeniem, Kontrahent dokonuje cesji wierzytelności na rzecz Spółki.

Transakcja swap ryzyka kredytowego CDS nie została wymieniona w art. 1 ust. 1 ustawy PCC. W konsekwencji, zdaniem Wnioskodawcy, rozliczenie transakcji swap ryzyka kredytowego CDS, skutkujące cesją (przelewem) wierzytelności pożyczkowych posiadanych przez Kontrahenta w stosunku do Konsumentów na rzecz Spółki, po stronie Wnioskodawcy nie powoduje powstania obowiązku zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.

Powyżej zaprezentowane stanowisko w podobnym stanie faktycznym zostało potwierdzone przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 3 czerwca 2016 r. (sygn. IPPB2/4514-227/16-5/AF).

Mając powyższe na uwadze, Wnioskodawca uprzejmie wnosi o potwierdzenie swojego stanowiska

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego/stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

W odniesieniu do powołanej przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnej, wskazać należy, iż rozstrzygnięcie te zapadło w indywidualnej sprawie i nie jest wiążące dla organu wydającego interpretację.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia przedstawionego w stanie faktycznym oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.