Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
2461-IBPB-2-1.4514.481.2016.2.BJ
z 7 listopada 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613, ze zm.) oraz § 7 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U., poz. 643) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 19 sierpnia 2016 r. (data wpływu do Biura – 29 sierpnia 2016 r.), uzupełnionym 20 września 2016 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nieodpłatnego zniesienia współwłasności nieruchomości – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 29 sierpnia 2016 r. do Biura wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nieodpłatnego zniesienia współwłasności nieruchomości.

Z uwagi na fakt, iż wniosek nie spełniał wymogów formalnych, w piśmie z 6 września 2016 r. znak: 2461.IBPB-2-1.4514.481.2016.1.BJ wezwano Wnioskodawczynię o jego uzupełnienie. Wniosek uzupełniono 20 września 2016 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Rodzice Wnioskodawczyni kupili w 1977 roku połowę nieruchomości objętej księgą wieczystą nr…. Współwłaścicielką drugiej połowy była wówczas T. D. Nieruchomość ta jest nieruchomością gruntową i składa się z dwóch geodezyjnie wyodrębnionych działek o równej powierzchni  działki 69/1 (powierzchnia 0,0390 ara) i działki 69/2 (powierzchnia 0,0391 ara). Na nieruchomości jest postawiony dom  bliźniak, w taki sposób, że granica pomiędzy tymi działkami przebiega w jego połowie  to znaczy połowa domu znajduje się na jednej działce, a druga połowa domu na drugiej działce, choć prawnie obie działki składają się na jedną nieruchomość. Pomiędzy współwłaścicielami nigdy nie było sporów co do zakresu użytkowania nieruchomości  mimo braku formalnego podziału (zniesienia współwłasności) istniał podział faktyczny na dwie połowy  zgodny z podziałem geodezyjnym na działki.

Matka Wnioskodawczyni (jedna ze współwłaścicielek jednej połowy) zmarła w 2010 roku. Spadek po niej odziedziczyli: L. S. (mąż i drugi współwłaściciel jednej połowy), K. S. (syn) oraz Wnioskodawczyni  córka. Natomiast właścicielką drugiej połowy nieruchomości jest obecnie spadkobierczyni po T. D.  córka M. F.

Ww. osoby zamierzają znieść współwłasność nieruchomości. Zważywszy, że nigdy nie było wątpliwości ani sporów co do zakresu władania nieruchomością przez współwłaścicieli (tak dawnych jak i obecnych), będzie to podział zgodny.

Jednakże wątpliwość Wnioskodawczyni rodzi fakt, że po nabyciu połowy nieruchomości, ojciec Wnioskodawczyni wybudował na „swojej połowie” nieruchomości dom jednorodzinny. Ówczesna właścicielka „drugiej połowy” nieruchomości wyraziła na to zgodę.

Dom ten został wybudowany wyłącznymi nakładami i staraniami ojca Wnioskodawczyni. Pozostali współwłaściciele (ówczesna współwłaścicielka T. D. jak i jej córka – obecna współwłaścicielka) nigdy nie rościli żadnych pretensji finansowych do tego nowo wybudowanego domu. Dlatego też zniesienie współwłasności będzie zgodne i nastąpi bez spłat i dopłat.

W związku z powyższym (po modyfikacji w uzupełnieniu wniosku) zadano następujące pytanie:

Czy w przypadku dokonania zniesienia współwłasności nieruchomości wspólnej przez Wnioskodawczynię nieodpłatnie w drodze umowy zawartej przez współwłaścicieli przed notariuszem lub też ugody sądowej (bez spłat i dopłat na rzecz pozostałych współwłaścicieli), będzie ona zobowiązana do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych?

Wnioskodawczyni wskazała, iż przepis art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. f) ww. ustawy podatkowi temu podlegają umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat.

Umowne zniesienie współwłasności podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych wyłącznie w części dotyczącej spłat lub dopłat. Obowiązek spłaty lub dopłaty ciąży na tym współwłaścicielu, który uzyskuje aktywa w następstwie zniesienia współwłasności o wartości ponad swój udział. Spłata stanowi zatem świadczenie pieniężne na rzecz innego współuprawnionego stanowiące równowartość jego udziału, zaś dopłata – świadczenie uzupełniające wartość jego udziału.

W związku z powyższym, zdaniem Wnioskodawczyni, skoro strony postanowią zgodnie o dokonaniu nieodpłatnego zniesienia współwłasności, z uwagi na fakt, że nakłady poczynione na wybudowanie nieruchomości budynkowej znajdującej się na części nieruchomości zostały poniesione wyłącznie przez współwłaściciela, któremu ma przypaść ta nieruchomość w drodze zniesienia współwłasności, to czynność taka nie zawiera się w katalogu czynności podlegających ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych, a tym samym nie powstanie obowiązek zapłaty tego podatku.

Ponadto, w ocenie Wnioskodawczyni, w sytuacji gdy jeden ze współwłaścicieli nieruchomości własnym nakładem wybudował na niej dom a zniesienie współwłasności jest tylko formalnością w celu uporządkowania stanu prawnego, nie można mówić o „nabyciu” przez niego wartości ponad udział, bo praktycznie on poniósł wcześniej koszty wybudowania tego, co teraz „nabędzie” ponad udział.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawcy w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych w kwestii dotyczącej skutków podatkowych nieodpłatnego zniesienia współwłasności nieruchomości, jakie powstaną dla Wnioskodawczyni.

W kwestii dotyczącej skutków podatkowych nieodpłatnego zniesienia współwłasności nieruchomości, jakie powstaną dla pozostałych współwłaścicieli, wydano odrębne rozstrzygnięcie.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2016 r., poz. 223) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

• umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
• umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
• umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
• umowy dożywocia,
• umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
• ustanowienie hipoteki,
• ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
• umowy depozytu nieprawidłowego,
• umowy spółki.
  
  

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Z treści art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wynika zasada, że opodatkowaniu podlegają wyłącznie czynności cywilnoprawne tam wymienione. Czynności te, stosownie do art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. f) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, obejmują również zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat.

Powołane powyżej przepisy regulują opodatkowanie podatkiem od czynności cywilnoprawnych wyłącznie takich umów o zniesienie współwłasności (czy też orzeczeń sądowych dotyczących zniesienia współwlasności), z którymi związane są spłaty lub dopłaty.

Współwłasność jest instytucją prawa cywilnego uregulowaną w przepisach ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2016 r., poz. 380, ze zm.). Zgodnie z art. 195 Kodeksu cywilnego własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność). Zgodnie z art. 210 § 1 Kodeksu cywilnego, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności.

Sposoby wyjścia ze stanu współwłasności regulują postanowienia art. 211 i art. 212 Kodeksu cywilnego.

W świetle wyżej powołanych przepisów zniesienie współwłasności może nastąpić w drodze umowy między współwłaścicielami albo, w braku zgody między współwłaścicielami, na podstawie orzeczenia sądu.

W ramach wymienionych trybów ustawodawca przewiduje trzy sposoby zniesienia współwłasności:

1. podział rzeczy wspólnej, czyli np. podzielenie jednej nieruchomości na kilka mniejszych (tzw. podział fizyczny),
2. przyznanie rzeczy jednemu lub niektórym ze współwłaścicieli,
3. sprzedaż rzeczy wspólnej (tzw. podział cywilny).
   
   

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że planowane przez Wnioskodawczynię i pozostałych współwłaścicieli nieruchomości zniesienie współwłasności będzie zgodne i nastąpi bez spłat i dopłat.

Mając na uwadze powyższe, należy stwierdzić, że skoro w opisanym zdarzeniu przyszłym będzie miało miejsce zniesienie współwłasności nieruchomości bez spłat i dopłat, to czynność ta, jako niewymieniona w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, nie będzie podlegała opodatkowaniu tym podatkiem. Wobec czego czynność ta nie spowoduje powstania po stronie Wnioskodawczyni obowiązku podatkowego wynikającego z ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W związku z powyższym, stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe, aczkolwiek z innych powodów niż wskazane we wniosku.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Końcowo organ interpretacyjny pragnie nadmienić, że do nieodpłatnego zniesienia współwłasności mają zastosowanie regulacje ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2015 r., poz. 86, ze zm.)

Ponadto wskazać należy, iż przedmiotowa interpretacja − zgodnie ze złożonym wnioskiem − została wydana wyłącznie dla Wnioskodawczyni. Stosownie bowiem do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej minister właściwy do spraw finansów publicznych, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Tym samym przedmiotowa interpretacja wywołuje skutki prawne tylko dla Wnioskodawczyni, która może się do niej zastosować i oczekiwać z tego tytułu ochrony prawnej.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2016 r., poz. 718, ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.