Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB4/4511-896/15-2/MS
z 4 września 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 4 sierpnia 2015 r. (data wpływu 7 sierpnia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 7 sierpnia 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczący podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Postanowieniem z dnia 16 lutego 2010 r. Sąd Rejonowy w Z. I Wydział Cywilny stwierdził nabycie przez Wnioskodawczynię spadek po zmarłym w dniu 29 października 1990 r. ojcu Ryszardzie S. (po 1/2 części spadku odziedziczyła Wnioskodawczyni i Jej matka) oraz po matce zmarłej w dniu 6 listopada 1990 r., której Wnioskodawczyni była jedynym spadkobiercą. W skład wchodziło gospodarstwo rolne, które również Wnioskodawczyni odziedziczyła, o czym Sąd Rejonowy w Z. wypowiedział się wprost w powołanym postanowieniu.

Wartość nabytej przez Wnioskodawczynię nieruchomości wynosiła w momencie wydania postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku 40.000 zł, zgodnie ze złożonym przez Wnioskodawczynię do Urzędu skarbowego w Z. zeznaniem podatkowym SD-3 z dnia 14 października 2010 r.

Zawiadomieniem z dnia 23 stycznia 2014 r. Wojewoda poinformował Wnioskodawczynię, że w m Urzędzie Wojewódzkim zostało wszczęte z wniosku Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad, działającego przez pełnomocnika zastępcę Dyrektora Oddziału Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad w B. z dnia 27 grudnia 2013 r. postępowanie administracyjne w sprawie wydania decyzji o zwolnieniu na realizację inwestycji drogowej polegającej na rozbudowie i budowę drogi krajowej Nr 8 wraz z niezbędną infrastrukturą oraz zatwierdzeniem podziału nieruchomości. Zawiadomienie określało jednocześnie obszar inwestycji, ze wskazaniem działek przeznaczonych w całości lub w części pod planowaną inwestycję, co wiązało się z koniecznością ich wykupienia od właścicieli lub wywłaszczenia (zgodnie z przepisami ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczegółowych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 687, z późn. zm). Dotyczyło to również części odziedziczonego przez Wnioskodawczynię gospodarstwa rolnego.

Opisane postępowanie administracyjne Wojewoda zakończył wydaniem decyzji o udzieleniu Generalnemu Dyrektorowi Dróg Krajowych i Autostrad – właściwemu zarządcy drogi, zezwolenia na realizację inwestycji drogowej i zatwierdzeniu projektu budowlanego oraz zatwierdzeniu podziału nieruchomości, której nadano rygor natychmiastowej wykonalności.

Decyzją z dnia 27 lutego 2015 r. Wojewoda ustalił przysługujące Wnioskodawczyni odszkodowanie z tytułu wywłaszczenia na kwotę 167.420,00 zł, zobowiązując Dyrektora Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad do wypłaty Wnioskodawczyni wskazanej kwoty tytułem odszkodowania. Odszkodowanie zostało wypłacone Wnioskodawczyni w 2015 r.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy odszkodowanie wypłacone Wnioskodawczyni z tytułu wywłaszczenia w opisanym stanie faktycznym jest wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawczyni.

Przychód uzyskany przez Wnioskodawczynię tytułem odszkodowania jest wolny od podatku dochodowego od osób fizycznych, gdyż nie zachodzi po stronie Wnioskodawczyni kumulatywny zbieg przesłanek, skutkujący wyłączeniem Wnioskodawczyni z kręgu osób objętych hipotezą art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. O ile wartość działki w momencie nabycia jej przez Wnioskodawczynię była bez wątpienia niższa o ponad 50% od kwoty uzyskanego odszkodowania, to jednak od momentu jej nabycia do chwili wszczęcia postępowania upłynął okres dłuższy niż 2 lata. W tej sytuacji należy uznać, że nie zachodzą łączne okoliczności, które jako wyjątek od zasady statuowanej art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nakazywałby objąć Wnioskodawczynię obowiązkiem podatkowym. Nałożenie na podatnika obowiązku podatkowego uzależnione jest od zaistnienia obu przesłanek łącznie: okresu poniżej 2 lat i odpowiedniej różnicy w wartości wywłaszczonej nieruchomości. Okoliczności faktyczne sprawy Wnioskodawczyni nie powodują zaistnienia po stronie wnioskodawczyni obowiązku podatkowego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie natomiast do treści art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Odszkodowanie stanowi co do zasady przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie odszkodowania podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych określonym w art. 21 ust. 1 ww. ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego. Jednakże należy podkreślić, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

W myśl natomiast art. 21 ust. 1 pkt 29 powołanej powyżej ustawy wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z tytułu odszkodowania wypłacanego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami lub z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie oraz z tytułu sprzedaży nieruchomości w związku z realizacją przez nabywcę prawa pierwokupu, stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami; nie dotyczy to przypadków, gdy właściciel nieruchomości, o której mowa w zdaniu pierwszym, nabył jej własność w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego bądź odpłatnym zbyciem nieruchomości za cenę niższą o co najmniej 50% od wysokości uzyskanego odszkodowania lub ceny zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub w związku z realizacją prawa pierwokupu.

Jak wskazano we wniosku, postanowieniem z dnia 16 lutego 2010 r. Sąd Rejonowy stwierdził nabycie przez Wnioskodawczynię spadku po zmarłym w dniu 29 października 1990 r. ojcu (po 1/2 części spadku odziedziczyła Wnioskodawczyni i Jej matka) oraz po matce zmarłej w dniu 6 listopada 1990 r., której Wnioskodawczyni była jedynym spadkobiercą. W skład wchodziło gospodarstwo rolne, które również Wnioskodawczyni odziedziczyła. Wartość nabytej przez Wnioskodawczynię nieruchomości wynosiła w momencie wydania postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku 40.000 zł, zgodnie ze złożonym przez Wnioskodawczynię do Urzędu skarbowego zeznaniem podatkowym. Zawiadomieniem z dnia 23 stycznia 2014 r. Wojewoda poinformował Wnioskodawczynię, że zostało wszczęte z wniosku Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad, działającego przez pełnomocnika zastępcę Dyrektora Oddziału Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad w B. z dnia 27 grudnia 2013 r. postępowanie administracyjne w sprawie wydania decyzji o zwolnieniu na realizację inwestycji drogowej polegającej na rozbudowie i budowę drogi krajowej Nr 8 wraz z niezbędną infrastrukturą oraz zatwierdzeniem podziału nieruchomości. Zawiadomienie określało jednocześnie obszar inwestycji, ze wskazaniem działek przeznaczonych w całości lub w części pod planowaną inwestycję, co wiązało się z koniecznością ich wykupienia od właścicieli lub wywłaszczenia (zgodnie z przepisami ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczegółowych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych. Dotyczyło to również części odziedziczonego przez Wnioskodawczynię gospodarstwa rolnego. Opisane postępowanie administracyjne Wojewoda zakończył wydaniem decyzji o udzieleniu Generalnemu Dyrektorowi Dróg Krajowych i Autostrad – właściwemu zarządcy drogi, zezwolenia na realizację inwestycji drogowej i zatwierdzeniu projektu budowlanego oraz zatwierdzeniu podziału nieruchomości, której nadano rygor natychmiastowej wykonalności. Decyzją z dnia 27 lutego 2015 r. Wojewoda ustalił przysługujące Wnioskodawczyni odszkodowanie z tytułu wywłaszczenia na kwotę 167.420,00 zł, zobowiązując Dyrektora Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad do wypłaty Wnioskodawczyni wskazanej kwoty tytułem odszkodowania. Odszkodowanie zostało wypłacone Wnioskodawczyni w 2015 r.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 193, poz. 1194, z późn. zm.), ustawa określa zasady i warunki przygotowania inwestycji w zakresie dróg publicznych w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115, z późn. zm.), zwanych dalej „drogami”, a także organy właściwe w tych sprawach.

Stosownie do treści art. 11a ust. 1 ww. ustawy, wojewoda w odniesieniu do dróg krajowych i wojewódzkich albo starosta w odniesieniu do dróg powiatowych i gminnych wydają decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej na wniosek właściwego zarządcy drogi.

Zgodnie z treścią art. 11f ust. 1 pkt 6 cyt. ustawy, decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej zawiera w szczególności oznaczenie nieruchomości lub ich części, według katastru nieruchomości, które stają się własnością Skarbu Państwa lub właściwej jednostki samorządu terytorialnego.

W myśl natomiast art. 12 ust. 4 wskazanej ustawy, nieruchomości lub ich części, o których mowa w art. 11f ust. 1 pkt 6, stają się z mocy prawa:

• własnością Skarbu Państwa w odniesieniu do dróg krajowych,
  
• własnością odpowiednich jednostek samorządu terytorialnego w odniesieniu do dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych,
  z dniem, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna.
  
  

Natomiast decyzję ustalającą wysokość odszkodowania za nieruchomości, o których mowa w ust. 4, wydaje organ, który wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej – art. 12 ust. 4a powyższej ustawy. Odszkodowanie za nieruchomości, o których mowa w ust. 4, przysługuje dotychczasowym właścicielom nieruchomości, użytkownikom wieczystym nieruchomości oraz osobom, którym przysługuje do nieruchomości ograniczone prawo rzeczowe – art. 12 ust. 4f tejże ustawy.

Istotne znaczenie dla ustalenia skutków podatkowych otrzymania ww. odszkodowania ma treść art. 12 ust. 5 ww. ustawy, który stanowi, że do ustalenia wysokości i wypłacenia odszkodowania, o którym mowa w ust. 4a, stosuje się odpowiednio przepisy o gospodarce nieruchomościami, z zastrzeżeniem art. 18.

Zgodnie natomiast z art. 18 ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych wysokość odszkodowania, o którym mowa w art. 12 ust. 4a, ustala się według stanu nieruchomości w dniu wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej przez organ I instancji oraz według jej wartości z dnia, w którym następuje ustalenie wysokości odszkodowania.

W myśl postanowień art. 23 ww. ustawy – w sprawach nieuregulowanych w niniejszym rozdziale (tj. rozdziale zawierającym ww. przepisy) stosuje się przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami.

Ustawa z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, wymieniona jest w art. 2 pkt 11 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651), jako ustawa w zakresie dotyczącym gospodarki nieruchomościami.

W myśl art. 6 pkt 1 ustawy, z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2014 r., poz. 518 z późn. zm.), celami publicznymi w rozumieniu ustawy jest m.in. wydzielanie gruntów pod drogi publiczne i drogi wodne, budowa, utrzymywanie oraz wykonywanie robót budowlanych tych dróg, obiektów i urządzeń transportu publicznego, a także łączności publicznej i sygnalizacji.

Zgodnie z art. 112 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, przepisy niniejszego rozdziału stosuje się do nieruchomości położonych, z zastrzeżeniem art. 122a, art. 124 ust. 1b, art. 124b, art. 125 i art. 126, na obszarach przeznaczonych w planach miejscowych na cele publiczne albo do nieruchomości, dla których wydana została decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego.

Zgodnie z art. 121 ust. 1 ww. ustawy, przejście prawa własności na rzecz Skarbu Państwa lub na rzecz jednostki samorządu terytorialnego następuje z dniem, w którym decyzja o wywłaszczeniu nieruchomości stała się ostateczna.

Na podstawie art. 128 ust. 1 powołanej ustawy, wywłaszczenie własności nieruchomości, użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego następuje za odszkodowaniem na rzecz osoby wywłaszczonej odpowiadającym wartości tych praw.

W świetle zacytowanych wyżej przepisów należy uznać, że opisane we wniosku odszkodowanie zostało przyznane (wypłacone) stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Należy mieć jednak na względzie, że zwolnienie przewidziane w przepisie art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie będzie przysługiwało, jeżeli łącznie spełnione zostaną następujące warunki:

• nabycie nieruchomości nastąpiło w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego lub odpłatnym zbyciem,
  
• cena jej nabycia była o co najmniej 50% niższa od wysokości odszkodowania lub ceny zbycia.
  
  

Zatem w przypadku, gdy spełniony zostanie tylko jeden z warunków albo żaden z nich, wówczas uzyskany przychód będzie korzystał ze zwolnienia.

Z uwagi na fakt, że w przedmiotowej sprawie nabycie nieruchomości przez Wnioskodawczynię miało miejsce w okresie przekraczającym 2 lata przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego, to w świetle art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy uznać, że pierwsza z dwóch negatywnych przesłanek zwolnienia przedmiotowego nie została spełniona.

Biorąc zatem powyższe pod uwagę, uznać należy, że nie zostanie spełniona co najmniej jedna z przesłanek wyłączających zastosowanie analizowanego zwolnienia, co oznacza, że odszkodowanie, które otrzymała Wnioskodawczyni korzysta ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., Nr 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.