Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPP1/4512-342/15/AZb
z 11 czerwca 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku, który wpłynął do tut. organu 13 kwietnia 2015 r., uzupełnionym pismem z 3 czerwca 2015 r. (data wpływu 8 czerwca 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania opłat reprograficznych oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących wnoszenie tych opłat – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 13 kwietnia 2015 r. do tut. organu wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania opłat reprograficznych oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących wnoszenie tych opłat.

Przedmiotowy wniosek został uzupełniony pismem z 3 czerwca 2015 r. (data wpływu 8 czerwca 2015 r.).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest producentem i dystrybutorem sprzętu elektronicznego między innymi na terytorium Polski. Sprzęt ten - moduły pamięci, kart pamięci, pamięci USB, dyski SSD, dyski HDD - sprzedawany jest po jego wyprodukowaniu lub sprowadzeniu na terytorium RP dystrybutorom, hurtowniom i sklepom w całym kraju.

W konsekwencji prowadzonej działalności Wnioskodawca zobowiązany jest - jako producent i importer - do ponoszenia opłat na podstawie art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631, z późn.zm.).

Zgodnie z powołanym przepisem producenci i importerzy:

1. magnetofonów, magnetowidów i innych podobnych urządzeń;
2. kserokopiarek, skanerów i innych podobnych urządzeń reprograficznych umożliwiających pozyskiwanie kopii całości lub części egzemplarza opublikowanego utworu;
3. czystych nośników służących do utrwalania, w zakresie własnego użytku osobistego, utworów lub przedmiotów praw pokrewnych, przy użyciu urządzeń wymienionych w pkt 1 i 2

-są obowiązani do uiszczania organizacjom zbiorowego zarządzania, działającym na rzecz twórców, artystów wykonawców, producentów fonogramów i wideogramów oraz wydawców, opłat w wysokości nieprzekraczającej 3% kwoty należnej z tytułu sprzedaży brutto (czyli łącznie z podatkiem od towarów i usług) tych urządzeń i nośników (dalej: opłata reprograficzna). Wnoszone do organizacji zbiorowego zarządzania opłaty są następnie przekazywane przez organizację uprawnionym podmiotom.

Zgodnie z informacją uzyskaną od organizacji zbiorowego zarządzania odprowadzane przez Wnioskodawcę na jej rachunek opłaty reprograficzne podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Warto zaznaczyć, iż całość sprzedaży dokonywanej przez Wnioskodawcę jest sprzedażą opodatkowaną.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

W obowiązującym stanie prawnym obowiązującym zarówno przed, jak i po dniu 1 stycznia 2014 r.:

1. Czy opłaty reprograficzne przekazywane przez Wnioskodawcę na rzecz organizacji zbiorowego zarządzania stanowić będą wynagrodzenie za usługę podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?
2. Czy Wnioskodawcy przysługiwać będzie prawo do odliczenia podatku VAT zawartego w fakturze wystawionej przez organizację zbiorowego zarządzania, na podstawie której Wnioskodawca dokonuje zapłaty opłaty reprograficznej, w sytuacji, gdy całość sprzedaży dokonywanej przez Wnioskodawcę stanowić będzie sprzedaż opodatkowaną?
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy:

W przekonaniu Wnioskodawcy, w stanie prawnym obowiązującym zarówno przed jak i po dniu 1 stycznia 2014 r.:

1. opłaty reprograficzne przekazywane przez Wnioskodawcę na rzecz organizacji zbiorowego zarządzania stanowią wynagrodzenie za usługę podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług;
2. Wnioskodawcy przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT zawartego w fakturze wystawionej przez organizację zbiorowego zarządzania, na podstawie której Wnioskodawca dokonuje zapłaty opłaty reprograficznej, w sytuacji, gdy całość sprzedaży dokonywanej przez Wnioskodawcę stanowić będzie sprzedaż opodatkowaną.
   
   

Ad.1)

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Natomiast zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

W myśl art. 8 ust. 2a ustawy, obowiązującego od dnia 1 kwietnia 2011 r., w przypadku, gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi.

Przedmiotowa regulacja wskazuje wprost, iż w katalogu usług podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług mieszczą się również przypadki, gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług.

Wystawca faktury jest organizacją zbiorowego zarządzania prawami autorskimi, w rozumieniu ustawy oprawie autorskim i prawach pokrewnych, która prowadzi działalność na podstawie tej ustawy i zezwolenia Ministra Kultury. Realizuje on zbiorowy zarząd prawami na rzecz autorów i ich następców prawnych na podstawie umów o powierniczym przeniesieniu praw, a także jako ustawowy reprezentant uprawnionych autorsko, którzy swych praw organizacji nie powierzyli.

Przeniesienie powiernicze praw polega jedynie na możności występowania powiernika na zewnątrz, wobec użytkowników, we własnym imieniu jako zarządzającego ich prawami w ramach stosunków wewnętrznych powiernictwo jest wykonywaniem czynności na rzecz powierzającego w odniesieniu do jego praw. Organizacja nie działa jak właściciel praw, ale w ramach pośrednictwa zarządzającego działa na rzecz reprezentowanych przez siebie twórców w ich interesie i na ich rachunek.

Organizacja działając jako podatnik VAT czynny pobiera opłaty należne od producentów i importerów magnetofonów, magnetowidów i innych podobnych urządzeń oraz od producentów i importerów czystych nośników służących do utrwalania utworów (art. 20 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych), w sposób i na zasadach wynikających z rozporządzenia Ministra Kultury z dnia 2 czerwca 2003 roku w sprawie określenia kategorii urządzeń i nośników służących do utrwalania utworów oraz opłat od tych urządzeń i nośników z tytułu ich sprzedaży przez producentów i importerów (wydanego na mocy delegacji ustawowej zawartej w art. 20 ust. 5 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych). W załącznikach stanowiących integralną część rozporządzenia określono, jakiego rodzaju kategorie urządzeń i nośników podlegają opłacie. Opłaty pobierane na podstawie art. 20 prawa autorskiego mają na celu zrekompensowanie twórcom i podmiotom praw pokrewnych strat ponoszonych przez nich w związku ze zwielokrotnianiem utworów i przedmiotów praw pokrewnych, dokonywanym w ramach dozwolonego użytku prywatnego.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, podstawą wyliczenia opłaty jest kwota należna z tytułu sprzedaży brutto nośników (brutto, czyli łącznie z podatkiem od towarów i usług).

Z analizy przepisów regulujących pobieranie opłat reprograficznych wynika, że organizacja będąca wystawcą faktury, czerpiąc tytuł do zarządzania prawami z mocy ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych - art. 20, art. 21, art. 211, art. 70 - działa jako ustawowy reprezentant autorów. Jednocześnie, organizacja ta na mocy Rozporządzenia Ministra Kultury z dnia 2 czerwca 2003 roku w sprawie określenia kategorii urządzeń i nośników służących do utrwalania utworów oraz opłat od tych urządzeń i nośników z tytułu ich sprzedaży przez producentów i importerów (Dz.U. Nr 105, poz. 991, z późn. zm.) została wskazana jako organizacja właściwa do pobierania od podmiotów zobowiązanych do ich wnoszenia (producenci i importerzy nośników i urządzeń służących do utrwalania utworów) opłat na rzecz twórców (dalej „opłaty od czystych nośników”). Organizacja pobierająca opłaty jest zobowiązana do przekazania stosownych części tych opłat, zgodnie z zasadami określonymi w § 7 rozporządzenia, właściwym organizacjom zbiorowego zarządzania prawami autorskimi i prawami pokrewnymi.

Organizacja zbiorowego zarządzania, mając umocowanie w przepisach prawa, zarządza powierzonymi przez twórcę prawami na jego rzecz. Zarząd i ochrona powierzonych praw przejawia się w tym, że organizacja jest uprawniona pobrać opłaty należne od producentów i importerów magnetowidów, magnetofonów i innych podobnych urządzeń oraz od producentów i importerów czystych nośników służących do utrwalania utworów, w oparciu o przepisy ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Tak ukształtowane relacje łączące twórcę, organizację i producentów i importerów, od których należne są ww. opłaty, pozwala stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia ze świadczeniem usług, w rozumieniu art. 8 w zw. z art. 8 ust. 2a ustawy o VAT.

Twórca, któremu należne są opłaty z tytułu sprzedaży nośników, powierza organizacji swoje prawa wobec producentów i importerów do żądania opłat z tytułu ww. sprzedaży nośników. Organizacja, działając na rzecz twórcy zobowiązana jest do poboru i podziału uzyskanych opłat i przekazania należnych kwot twórcom jako autorsko uprawnionym do ich uzyskania. Umocowanie do takiego działania wynika bezpośrednio z samej ustawy oprawie autorskim i prawach pokrewnych.

W myśl zasady wyrażonej w art. 8 ust. 2a ustawy, w przypadku, gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi. Biorąc pod uwagę powyższe przepisy należy stwierdzić, że organizacja zbiorowego zarządzania występuje w charakterze otrzymującego usługę od twórcy i jednocześnie świadczącego usługę zarządzania prawami autorskimi w stosunku do producentów i importerów nośników. Winna być zatem traktowana jako podmiot, który nabywa od twórców i realizuje na ich rzecz prawa związane ze sprzedażą nośników umożliwiających zwielokrotnianie utworów w ramach dozwolonego użytku prywatnego, a zatem dokonuje czynności o których mowa w art. 8 ust. 2a ustawy.

Powyższe stanowisko potwierdził w pełnej rozciągłości Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z dnia 11 października 2011 r. nr IPPP1/443-1075/11-2/ISz, który w odniesieniu do podmiotu zarządzającego prawami pobierającego opłaty na rzecz twórców stwierdził, iż „wnioskodawca z tytułu wyżej przedstawionych relacji zobowiązaniowych występuje w charakterze podatnika podatku VAT, realizującego usługi w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Otrzymywane przez Wnioskodawcę świadczenia pieniężne wypłacane przez producentów i importerów nośników z tytułu sprzedaży określonych w przepisach prawa nośników będą stanowić wynagrodzenie należne Wnioskodawcy za wyświadczoną usługę. W związku z powyższym czynność ta powinna zostać udokumentowana poprzez wystawienie faktury VAT, zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy, dla producentów i importerów nośników.”

Identyczne stanowisko zajął również ten sam organ w interpretacji nr IPPP1-443-803/11-4/PR z dnia 22 sierpnia 2011 r.

Ad. 2)

Konsekwencją uznania, że faktura wystawiona przez organizację zbiorowego zarządzania, a dotycząca opłat reprograficznych, dokumentuje wykonaną usługę, jest prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wynikający z takiej faktury, przy założeniu, że cała sprzedaż dokonywana przez Wnioskodawcę jest sprzedażą opodatkowaną.

Zgodnie bowiem z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Nie ma tu znaczenia, czy nabywana usługa jest bezpośrednio związana z konkretną czynnością opodatkowaną, czy też wiąże się z całokształtem sprzedaży podatnika. Istotne jest jedynie to, by działalność danego podmiotu realizowała się w wykonywaniu czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Jak wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w wyroku z dnia 29 marca 2010 r. sygn. akt I SA/Op 592/09: „nie zawsze istnieje konieczność wskazywania bezpośredniego związku zakupów z czynnościami opodatkowanymi dla skorzystania przez podatnika z prawa do odliczenia podatku naliczonego. Ważne jest jednak, by związek ten w chwili dokonywania zakupów był uchwytny i oczywisty, nabyte towary i usługi muszą w sposób niewątpliwy służyć czynnościom opodatkowanym. Okoliczności towarzyszące konkretnej transakcji zakupu towaru lub usługi powinny wskazywać jednoznacznie, że zakup ten dokonany został w celu jego wykorzystania w ramach działalności opodatkowanej podatnika, przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej lub planowanej przez niego działalności gospodarczej, istotne jest także, by stanowiły one element cenotwórczy produktów podatnika, pozostając w ten sposób w bezpośrednim związku z jego działalnością gospodarczą.”

Podobne stanowisko zajął również Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 19 marca 2010 r. sygn. akt III SA/Wa 370/09, w którym podniósł, iż: „przesłanka wykorzystywania nabywanych towarów i usług do wykonywania czynności opodatkowanych (wymóg wynikający z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535 ze zm.)) nie wyklucza możliwości dokonania odliczenia z powołaniem się na tzw. kategorię kosztów ogólnych. Dla stwierdzenia istnienia tegoż prawa nie zawsze musi występować bezpośredni związek między podatkiem naliczonym a czynnościami opodatkowanymi.”

Jakkolwiek omawianej usługi nie sposób powiązać u Wnioskodawcy z konkretną czynnością opodatkowaną VAT, to jednak nie ulega wątpliwości, że ponieważ całość sprzedaży Wnioskodawcy podlega opodatkowaniu, ponoszone koszty są związane - choć nie bezpośrednio - ze sprzedażą opodatkowaną.

Warto przy tym wspomnieć, że nie znajdzie w omawianym przypadku zastosowania również przepis art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT stanowiący, że nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku, gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku. Jak wykazano w uzasadnieniu do stanowiska Wnioskodawcy co do pytania nr 1, faktura wystawiona przez organizację zbiorowego zarządzania, dotycząca opłat reprograficznych, w istocie dokumentuje świadczoną na rzecz Wnioskodawcy usługę.

Powyższe stanowisko Podatnika znajduje pełne oparcie w praktyce interpretacyjnej organów podatkowych. Przykładowo, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji Nr IPPP2/143-980/11-4/MM z dnia 17 listopada 2011 r. wskazał, że „mając na uwadze okoliczności sprawy oraz przeprowadzoną analizę prawną należy stwierdzić, że uiszczana przez Spółkę opłata reprograficzna stanowi zapłatę za wykorzystanie praw autorskich i pokrewnych związanych ze sprzedawanym sprzętem do powielania i utrwalania utworów oraz praw pokrewnych. Innymi słowy uiszczana opłata jest wynagrodzeniem za czynność opodatkowaną podatkiem VAT. W konsekwencji, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, Spółka posiada prawo do odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturze VAT otrzymanej od organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi, bowiem poniesione wydatki służą działalności opodatkowanej Spółki.”

Jakkolwiek powyższa interpretacja wydana została w oparciu o stan prawny obowiązujący przed dniem 1 stycznia 2014 r., ale w przekonaniu Wnioskodawcy zachowuje ona swoją aktualność również w odniesieniu do stanu prawnego obowiązującego od dnia 1 stycznia 2014 r.

Biorąc pod uwagę powyższe, Wnioskodawca prosi o potwierdzenie stanowiska Wnioskodawcy jako prawidłowego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym od 1 kwietnia 2013 r., zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2. eksport towarów;
3. import towarów na terytorium kraju;
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
   
   

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy – przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Przez towary – zgodnie z art. 2 pkt 6 ww. ustawy – rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Natomiast w myśl przepisu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Stosownie do art. 8 ust. 2a ustawy o VAT, obowiązującego od 1 kwietnia 2011 r., w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi.

Analiza treści art. 8 ust. 1 ustawy wskazuje, że w przepisie tym przyjęto generalną zasadę, zgodnie z którą usługami są wszelkie odpłatne świadczenia, niebędące dostawą towarów. Stąd też stwierdzić należy, że definicja „świadczenia usług” ma charakter dopełniający definicję „dostawy towarów” i jest wyrazem realizacji zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatników w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Określeniem „usługi” w przepisach ustawy o podatku od towarów i usług objęto obszerny krąg czynności, obejmujący swym zakresem zarówno czynności określone przez stosowne klasyfikacje statystyczne, jak i cały szereg innych świadczeń, które nie są ujęte w tych klasyfikacjach.

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Trzeba jednak zauważyć, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z tym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Pod pojęciem usługi mieszczą się nie tylko usługi wykonywane w imieniu własnym na rzecz danego podmiotu, lecz również wykonywane w imieniu własnym na rzecz osoby trzeciej. Regulacja art. 8 ust. 2a ustawy wskazuje bowiem wprost, że w katalogu usług podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług mieszczą się również przypadki, gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług.

Ustawodawca w ww. przepisach ustawy o podatku od towarów i usług poza wskazaniem, że przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, wskazał ponadto, że za świadczenie usług uznawana jest każda transakcja, która nie stanowi dostawy towarów. Należy jednak zaznaczyć, że jak wynika z ww. przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, dla uznania, że świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bezwzględnym warunkiem jest „odpłatność” za daną czynność.

Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Przedstawiona analiza prowadzi do wniosku, że istotną cechą wynagrodzenia jest istnienie bezpośredniego związku pomiędzy świadczeniem usług i otrzymaną zapłatą. Czynności podlegają opodatkowaniu jedynie wtedy, gdy zostały wykonane odpłatnie. Czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie świadczącego usługę.

Kolejnym czynnikiem decydującym o tym, czy mamy do czynienia z wynagrodzeniem, jest określenie, czy wynagrodzenie takie było należne z tytułu danego świadczenia. Czynność opodatkowana powstaje bowiem wyłącznie w związku z zaistnieniem stosunku prawnego określonego umową między stronami. Zatem wystąpić musi bezpośredni i niezbędny związek pomiędzy wykonywanymi czynnościami i wysokością otrzymanego wynagrodzenia oparty o relacje cywilnoprawne pomiędzy podmiotami i jednocześnie wynagrodzenie to może być wyrażone w pieniądzu.

W konsekwencji, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Zatem, pod pojęciem odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu świadczącego usługę do żądania od odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego). Należy więc stwierdzić, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie usługą podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Wobec powyższego, o czynności dokonanej za wynagrodzeniem można mówić w sytuacji, gdy:

• istnieje ścisły związek pomiędzy wykonanymi czynnościami i wysokością otrzymanego wynagrodzenia, oparty na relacjach cywilnoprawnych pomiędzy podmiotami,
• wynagrodzenie może być wyrażone w pieniądzu,
• związek, o którym mowa powyżej ma charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można było powiedzieć, że odpłatność następuje za dane świadczenie.
  
  

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych tekst jednolity z dnia 17 maja 2006 r. (t.j. Dz.U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631 ze zm.), producenci i importerzy:

1. magnetofonów, magnetowidów i innych podobnych urządzeń,
2. kserokopiarek, skanerów i innych podobnych urządzeń reprograficznych umożliwiających pozyskiwanie kopii całości lub części egzemplarza opublikowanego utworu,
3. czystych nośników służących do utrwalania, w zakresie własnego użytku osobistego, utworów lub przedmiotów praw pokrewnych, przy użyciu urządzeń wymienionych w pkt 1 i 2

-są obowiązani do uiszczania, określonym zgodnie z ust. 5, organizacjom zbiorowego zarządzania, działającym na rzecz twórców, artystów wykonawców, producentów fonogramów i wideogramów oraz wydawców, opłat w wysokości nieprzekraczającej 3% kwoty należnej z tytułu sprzedaży tych urządzeń i nośników.

Art. 20 ust. 2-4 ww. ustawy, określa sposób podziału pobranych opłat. Z kwoty uzyskanej z tytułu opłat ze sprzedaży magnetofonów i innych podobnych urządzeń oraz związanych z nimi czystych nośników przypada:

1. 50% - twórcom;
2. 25% - artystom wykonawcom;
3. 25% - producentom fonogramów.
   
   

Z kwoty uzyskanej z tytułu opłat ze sprzedaży magnetowidów i innych podobnych urządzeń oraz związanych z nimi czystych nośników przypada:

1. 35% - twórcom;
2. 25% - artystom wykonawcom;
3. 40% - producentom wideogramów.
   
   

Z kwoty uzyskanej z tytułu opłat ze sprzedaży urządzeń reprograficznych oraz związanych z nimi czystych nośników przypada:

1. 50% - twórcom;
2. 50% - wydawcom.
   
   

Stosownie do przepisu art. 20 ust. 5 ww. ustawy, minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego po zasięgnięciu opinii organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi, stowarzyszeń twórców, artystów wykonawców, organizacji producentów fonogramów, producentów wideogramów oraz wydawców, jak również organizacji producentów lub importerów urządzeń i czystych nośników wymienionych w ust. 1, określa, w drodze rozporządzenia: kategorie urządzeń i nośników oraz wysokość opłat, o których mowa w ust. 1, kierując się zdolnością urządzenia i nośnika do zwielokrotniania utworów, jak również ich przeznaczeniem do wykonywania innych funkcji niż zwielokrotnianie utworów, sposób pobierania i podziału opłat oraz organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi uprawnione do ich pobierania.

Zgodnie natomiast z § 1 rozporządzenia z dnia 2 czerwca 2003 r. Ministra Kultury w sprawie określenia kategorii urządzeń i nośników służących do utrwalania utworów oraz opłat od tych urządzeń i nośników z tytułu ich sprzedaży przez producentów i importerów (Dz.U. Nr 105, poz. 991 ze zm.), rozporządzenie określa:

1. kategorie urządzeń i czystych nośników służących do utrwalania utworów w zakresie własnego użytku osobistego;
2. wysokość, sposób pobierania i podziału opłat od urządzeń i nośników, o których mowa w pkt 1;
3. organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi uprawnione do pobierania opłat od urządzeń i nośników, o których mowa w pkt 1.
   
   

W myśl § 2 ww. rozporządzenia, ustala się kategorie urządzeń i czystych nośników oraz wysokość opłat od:

1. magnetofonów i innych podobnych urządzeń oraz związanych z nimi czystych nośników, których wykaz jest określony w załączniku nr 1 do rozporządzenia;
2. magnetowidów i innych podobnych urządzeń oraz związanych z nimi czystych nośników, których wykaz jest określony w załączniku nr 2 do rozporządzenia;
3. kserokopiarek, skanerów i innych podobnych urządzeń reprograficznych oraz związanych z nimi czystych nośników, których wykaz jest określony w załączniku nr 3 do rozporządzenia.
   
   

Stosownie do § 3 ust. 1 ww. rozporządzenia, organizacjami zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi uprawnionymi do pobierania opłat od urządzeń i nośników, o których mowa w załącznikach nr 1 i 2 do rozporządzenia, są:

1. Stowarzyszenie Autorów ZAiKS – na rzecz twórców;
2. Stowarzyszenie Artystów Wykonawców Utworów Muzycznych i Słowno-Muzycznych SAWP – na rzecz artystów wykonawców;
3. Związek Producentów Audio-Video ZPAV – na rzecz producentów fonogramów i wideogramów.
   
   

Natomiast zgodnie z § 4 ww. rozporządzenia, organizacjami zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi uprawnionymi do pobierania i podziału opłat od urządzeń i nośników, o których mowa w załączniku nr 3 do rozporządzenia, są:

1. Stowarzyszenie Zbiorowego Zarządzania Prawami Autorskimi Twórców Dzieł Naukowych i Technicznych KOPIPOL – na rzecz twórców;
2. Stowarzyszenie Autorów i Wydawców „Polska Książka” – na rzecz wydawców.
   
   

Jak stanowi § 6 ust. 1 i ust. 2 ww. rozporządzenia, organizacje wymienione w § 3 ust. 1 i § 4 pobierają opłatę za dany kwartał w terminie 14 dni po upływie tego kwartału. Wraz z opłatą są przekazywane informacje stanowiące podstawę określenia wysokości tej opłaty. Organizacje wymienione w § 3 ust. 2 i § 4 przekazują, w terminie 60 dni po upływie danego kwartału, organizacjom zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi reprezentującym twórców, artystów wykonawców, producentów fonogramów i wideogramów, zwanym dalej „organizacjami reprezentującymi podmioty uprawnione”, kwoty należne reprezentowanym przez te organizacje podmiotom uprawnionym wraz z rozliczeniem pobranych opłat.

Biorąc pod uwagę przytoczone wyżej regulacje prawne zauważyć należy, że podmiot będący producentem/importerem urządzeń i nośników wymienionych w art. 20 ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych ma ustawowy obowiązek uiścić organizacjom zbiorowego zarządzania prawami autorskimi i prawami pokrewnymi opłatę w wysokości nieprzekraczającej 3% kwoty należnej z tytułu sprzedaży urządzeń i nośników.

Organizacje zarządzające prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi są uprawnione – w oparciu o przepisy ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych - do pobrania opłaty należnej od producenta i importera urządzeń i czystych nośników służących do utrwalania, w zakresie własnego użytku osobistego, utworów lub przedmiotów praw pokrewnych, przy użyciu urządzeń wymienionych w art. 20 ust. 1 pkt 1 i 2 tej ustawy. Opłata zapłacona przez producenta lub importera organizacjom zarządzającym prawami autorskimi jest wynagrodzeniem za świadczenie usług producentowi lub importerowi urządzeń i czystych nośników służących do utrwalania utworów przez organizacje zarządzające prawami autorskimi w imieniu własnym na rzecz posiadacza prawa do danego utworu. Beneficjentami opłaty są twórcy, artyści wykonawcy, producenci fonogramów i wideogramów oraz wydawcy (w zależności od kategorii urządzeń i nośników) uznani przez ustawodawcę za posiadających prawa do utworu, uprawnieni do otrzymywania opłaty za przekazanie prawa do dokonywania z wykorzystaniem urządzeń i związanych z nimi czystych nośników na prywatny użytek reprodukcji danego utworu. Tak ukształtowane relacje łączące twórcę, organizację zarządzającą oraz producentów i importerów, od których należne są ww. opłaty pozwalają stwierdzić, że mamy do czynienia ze świadczeniem usług, w rozumieniu art. 8 w związku z art. 8 ust. 2a ustawy o podatku od towarów i usług.

Z wniosku wynika, że Wnioskodawca jest producentem i dystrybutorem sprzętu elektronicznego między innymi na terytorium Polski. Sprzęt ten - moduły pamięci, kart pamięci, pamięci USB, dyski SSD, dyski HDD - sprzedawany jest po jego wyprodukowaniu lub sprowadzeniu na terytorium RP dystrybutorom, hurtowniom i sklepom w całym kraju. Wnioskodawca zobowiązany jest - jako producent i importer - do ponoszenia opłat na podstawie art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631, z późn.zm.). Wnoszone do organizacji zbiorowego zarządzania opłaty są następnie przekazywane przez organizację uprawnionym podmiotom. Zgodnie z informacją uzyskaną od organizacji zbiorowego zarządzania odprowadzane przez Wnioskodawcę na jej rachunek opłaty reprograficzne podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Wnioskodawca zaznaczył, że całość sprzedaży dokonywanej przez Wnioskodawcę jest sprzedażą opodatkowaną.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii, czy w stanie prawnym obowiązującym zarówno przed, jak i po dniu 1 stycznia 2014 r., opłaty reprograficzne przekazywane przez Wnioskodawcę na rzecz organizacji zbiorowego zarządzania stanowić będą wynagrodzenie za usługę podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług oraz czy Wnioskodawcy przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT zawartego w fakturze wystawionej przez organizację zbiorowego zarządzania, na podstawie której Wnioskodawca dokonuje zapłaty opłaty reprograficznej, w sytuacji, gdy całość sprzedaży dokonywanej przez Wnioskodawcę stanowić będzie sprzedaż opodatkowaną.

Analiza przedstawionej sprawy w kontekście obowiązujących przepisów prawa prowadzi do wniosku, że Wnioskodawca jako producent i importer dokonujący opłaty reprograficznej na podstawie art. 20 ust. 1 ww. ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych na rzecz organizacji zbiorowego zarządzania winien być traktowany jako podmiot, który poprzez tę organizację nabywa od twórców prawa związane ze sprzedażą nośników umożliwiających zwielokrotnianie utworów w ramach dozwolonego użytku prywatnego, a zatem dokonuje czynności, o których mowa w art. 8 ust. 2a ustawy o podatku od towarów i usług. Wobec tego, opłata reprograficzna jest wynagrodzeniem za usługę świadczoną przez organizację zbiorowego zarządzania w imieniu twórców, artystów czy producentów praw autorskich i pokrewnych. Tym samym, usługa taka stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Opłata uiszczana za pośrednictwem organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi na rzecz twórców oraz wydawców przez posiadaczy urządzeń reprograficznych, którzy prowadzą działalność gospodarczą w zakresie zwielokrotniania utworów dla własnego użytku osobistego osób trzecich, stanowi zapłatę tym twórcom oraz wydawcom za możliwość zwielokrotniania utworów i przedmiotów praw pokrewnych, dokonywanym w ramach dozwolonego użytku prywatnego. W zamian za dokonanie tej opłaty, ww. posiadacze urządzeń reprograficznych nabywają za pośrednictwem organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi, generalne prawo do reprodukcji utworów i przedmiotów praw pokrewnych objętych polskim prawem autorskim. W konsekwencji, zgodnie z art. 8 ust. 1 pkt 1 oraz w związku z art. 8 ust. 2a ustawy o VAT, ww. posiadacze urządzeń reprograficznych nabywają od organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi usługę w postaci przeniesienia praw do reprodukcji ww. utworów i przedmiotów. Usługa ta, w świetle art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, stanowi więc czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT na zasadach ogólnych.

Zgodnie z generalną zasadą wyrażoną w art. 86 ust. 1 ustawy, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o VAT, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2014 r., kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Natomiast stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o VAT, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2013 r., kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Z powyższych przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem, który umożliwia podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest bezpośredni związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi, takimi których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Istnienie związku między nabywanymi towarami i usługami a transakcjami opodatkowanymi podatnika jest traktowane jako niezbędny wymóg powstania prawa do odliczenia podatku również w ww. Dyrektywie 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej. Stanowisko powyższe znajduje również potwierdzenie w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w określonych terminach, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, to jest tego, że zakupy będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz braku przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy o VAT.

Stosownie do art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o VAT, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jednakże zgodnie z art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od 1 stycznia 2011 r. do 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Wskazać należy, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, nie przewidują dla ww. czynności w postaci przeniesienia praw dokonywanej przez organizację zborowego zarządzania działającej w imieniu własnym na rzecz posiadacza prawa do danego utworu (dla której to czynności wynagrodzeniem jest opłata reprograficzna) zwolnienia od podatku. Zatem, przekazanie ww. praw stanowi czynność opodatkowaną podatkiem VAT.

W rozpatrywanej sprawie Wnioskodawca, jako nabywca usług, które - jak wykazano wyżej – stanowią czynność podlegającą opodatkowaniu i niekorzystającą ze zwolnienia od podatku, uprawniony będzie na podstawie przepisu art. 86 ust. 1 ustawy o VAT do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z faktur wystawionych przez organizację zbiorowego zarządzania dokumentujących te czynności, gdyż – jak podał Wnioskodawca - całość sprzedaży dokonywanej przez Wnioskodawcę jest sprzedażą opodatkowaną. W tej sytuacji przepis art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy nie znajduje zastosowania.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że zarówno w stanie prawnym obowiązującym przed jak i po dniu 1 stycznia 2014 r., uiszczana przez Wnioskodawcę opłata reprograficzna jest świadczeniem pieniężnym wypłacanym z tytułu sprzedaży określonych przepisami prawa nośników i stanowi wynagrodzenie należne organizacji zbiorowego zarządzania za świadczoną usługę podlegającą opodatkowaniu. Innymi słowy, uiszczana opłata jest wynagrodzeniem za czynność opodatkowaną podatkiem VAT.

W konsekwencji, w sytuacji gdy Wnioskodawca jak i organizacja zbiorowego zarządzania są zarejestrowanymi podatnikami VAT czynnymi, wówczas zgodnie z przepisem art. 86 ust. 1 ustawy, Wnioskodawca ma prawo do odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturze otrzymanej od organizacji zbiorowego zarządzania, gdyż poniesione wydatki służą działalności opodatkowanej Wnioskodawcy.

Tym samym, stanowisko Wnioskodawcy uznaje się za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Nadmienia się, że niniejsza interpretacja indywidualna traci swoją ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego stanu faktycznego lub zmiany stanu prawnego.

W odniesieniu do powołanego przez Wnioskodawcę orzecznictwa sądowego, należy zauważyć, że powołane wyroki sądów administracyjnych są rozstrzygnięciami w indywidualnych sprawach, osadzonych w określonych stanach faktycznych i tylko do nich się zawężają, w związku z tym nie mają mocy powszechnie obowiązującego prawa.

Również powołane przez Wnioskodawcę interpretacje indywidualne zostały wydane w indywidualnych sprawach, w których indywidualnie oceniono stan faktyczny i stanowisko Wnioskodawcy. Powołane interpretacje nie stanowią źródła prawa i tut. organ nie jest nimi związany.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.