Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPB2/436-208/14-2/WS
z 28 października 2014 r.
Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji
INTERPRETACJA INDYWIDUALNA
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 4 sierpnia 2014 r. (data wpływu 8 sierpnia 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie obowiązku podatkowego – jest prawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 8 sierpnia 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie obowiązku podatkowego.
We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.
Wnioskodawczyni - osoba fizyczna, zamierza w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zawrzeć z osobą fizyczną lub jednostką organizacyjną, tj. spółką prawa handlowego (zwaną dalej „zlecającym”), umowę powierniczego nabycia nieruchomości, określaną również umową fiducjarnego nabycia nieruchomości. Planowana umowa powiernicza (fiducjarna) zostanie oparta na przepisach Kodeksu cywilnego dotyczących umowy zlecenia, zgodnie z którym Wnioskodawczyni jako powiernik (fiducjariusz) zobowiąże się na każde żądanie zlecającego przenieść na jego rzecz własność nieruchomości. Umowa powierniczego nabycia nieruchomości zostanie zawarta w formie aktu notarialnego. Gospodarczym celem zawarcia rzeczonej umowy będzie ukrycie przed zbywającym nieruchomość tożsamości zlecającego. W związku z planowanym zawarciem umowy powierniczego nabycia nieruchomości Wnioskodawczyni zamierza dokonać nabycia nieruchomości w imieniu własnym, ale na rachunek i w interesie zlecającego. W związku z faktem, że Wnioskodawczyni nie dysponuje odpowiednimi środkami pieniężnymi wystarczającymi na nabycie nieruchomości, zlecający przekaże na jej rachunek bankowy najpóźniej w przeddzień nabycia nieruchomości środki pieniężne w kwocie, jaką Wnioskodawczyni będzie zobowiązana zapłacić zbywającemu nieruchomość, powiększoną o ewentualne koszty związane z nabyciem nieruchomości, takie jak podatek od czynności cywilnoprawnych, taksa notarialna, czy opłaty wieczystoksięgowe. Zgodnie z postanowieniami umowy notarialnej powierniczego nabycia nieruchomości przekazane środki w całości przeznaczone zostaną na nabycie nieruchomości i nie będą mogły być wykorzystywane przez Wnioskodawczynię w jakimkolwiek innym celu. Z treści notarialnej umowy powierniczego nabycia nieruchomości zawartej ze zlecającym wynikać będzie, że Wnioskodawczyni zobowiązana będzie do przeniesienia własności przedmiotowej nieruchomości na rzecz zlecającego w cenie nabycia nieruchomości, na każde jego żądanie, w określonym terminie od daty zgłoszenia przez niego żądania. Do czasu zgłoszenia żądania i przeniesienia własności, koszty utrzymania nieruchomości opłacane będą przez Wnioskodawczynię i jej zwracane będą przez zlecającego. Za wyżej wymienione czynności zlecający nabycie powiernicze, po dokonaniu przepisania własności nieruchomości na jego rzecz, wypłaci Wnioskodawcy wynagrodzenie, które zostało określone kwotowo w umowie fiducjarnej. W umowie nabycia nieruchomości, jako nabywca, ujawniona będzie Wnioskodawczyni, mimo że faktycznym nabywcą będzie zlecający. Okoliczność ta (działanie na rachunek i w interesie zlecającego) pozostanie niejawna do czasu, aż zlecający ujawni ten fakt stosowną umową przenoszącą własność w formie aktu notarialnego.
W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.
Czy czynność przeniesienia własności nieruchomości przez Wnioskodawczynię na rzecz faktycznych nabywców (zlecających nabycie) czyli de facto ujawnienie właściwych nabywców w urzędowych rejestrach obciążona będzie podatkiem od czynności cywilnoprawnych?
Zdaniem Wnioskodawczyni, ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych wymienia ściśle określone rodzaje czynności prawne podlegające opodatkowaniu. Wyliczenie ma charakter zamknięty. W wyliczeniu tym nie wskazano przeniesienia własności w wykonaniu umowy o charakterze powierniczym. Skoro przeniesienie własności w wykonaniu powierniczego nabycia nieruchomości nie zostało wymienione w ustawie, to tym samym brak jest podstaw do opodatkowania tej czynności.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.
Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 ze zm.), podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają:
- następujące czynności cywilnoprawne:
- umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
- umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
- (uchylona),
- umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
- umowy dożywocia,
- umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat i dopłat,
- (uchylona),
- ustanowienie hipoteki,
- ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
- umowy depozytu nieprawidłowego,
- umowy spółki;
- zmiany umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4;
- orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2.
Zatem, jak z powyższego wynika, ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Tym samym, o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Zatem, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób, to dla oceny czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.
Szczegółowe ustalenie zakresu przedmiotowego ma określone konsekwencje. Ustawodawca, wprowadzając zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu, wyłączył od opodatkowania inne podobne, które nie zostały wyraźnie wskazane w przepisie. Oznacza to, że czynności niewymienione w ustawowym katalogu nie podlegają opodatkowaniu, nawet gdy wywołują skutki w sferze gospodarczej takie same bądź podobne do tych, które zostały w nim wyliczone.
Powiernictwo jako instytucja prawna nie jest uregulowane w prawie polskim. Zatem umowa powiernicza należy do kategorii umów nienazwanych. Podstawą do konstruowania czynności powierniczych jest wyrażona w art. 3531 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 121) zasada swobody kontraktowej. Zgodnie z tym przepisem, strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.
Najczęściej podstawą do skonstruowania umowy powierniczej jest umowa zlecenia. Prawa i obowiązki stron tej umowy należy zatem zasadniczo oceniać według przepisów o zleceniu.
Jak wynika z art. 734 i 735 Kodeksu cywilnego, istotą umowy zlecenia jest odpłatne lub nieodpłatne dokonanie określonej czynności prawnej w imieniu dającego zlecenie lub jeżeli tak stanowi umowa w imieniu własnym lecz na rachunek zlecającego. W tym ostatnim wypadku wszelkie nabycie praw lub rzeczy ma charakter powierniczy, a przyjmujący zlecenie ma obowiązek wydać zlecającemu wszystko, co przy wykonaniu zlecenia dla niego uzyskał, chociażby w imieniu własnym (art. 740 zdanie drugie Kodeksu cywilnego).
Reasumując, należy stwierdzić, że przeniesienie własności nieruchomości przez Wnioskodawczynię na rzecz faktycznych nabywców (zlecających nabycie) w ramach umowy powiernictwa, jako czynność niewymieniona w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.
doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.