Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBI/2/423-1506/14/MS
z 31 marca 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Spółdzielni przedstawione we wniosku z 9 grudnia 2014 r. (data wpływu do tut. BKIP 17 grudnia 2014 r.), uzupełnionym 5 marca 2015 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zastosowania art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w związku z otrzymanym odszkodowaniem za wywłaszczenie nieruchomości gruntowej – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 17 grudnia 2014 r. wpłynął do tut. BKIP wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zastosowania art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w związku z otrzymanym odszkodowaniem za wywłaszczenie nieruchomości gruntowej. Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, dlatego też pismem z 19 lutego 2015 r. Znak: IBPBI/2/423-1506/14/MS wezwano do ich uzupełnienia. Uzupełnienia dokonano 5 marca 2015 r.

We wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W związku z decyzją Wojewody z czerwca 2014 r., wydaną w oparciu o ustawę z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 687 ze zm.) oraz ustawę z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2010 r. nr 101 poz. 651 – winno być t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 518 ze zm.), przyznano Spółdzielni Mieszkaniowej (dalej także „Wnioskodawca”) odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości gruntowej w związku z przejęciem części działek przez Zarząd Dróg Wojewódzkich pod realizację obwodnicy miasta. Przejęte działki to grunty będące w użytkowaniu wieczystym Spółdzielni mieszkaniowej zabudowane budynkami wielorodzinnymi z lokalami o statusie spółdzielczych praw do lokali (mieszkania lokatorskie i własnościowe) oraz mieszkań z odrębną własnością.

Zgodnie z decyzjami Wojewody właściciele mieszkań z odrębną własnością otrzymali odszkodowania za wywłaszczenie bezpośrednio od Wojewódzkiego Zarządu Dróg Wojewódzkich wg przypadającego udziału w nieruchomości. Pozostałą część odszkodowania za grunt przypadający (wg udziału) na mieszkanie o statusie spółdzielczych praw do lokalu przekazano Spółdzielni w październiku 2014 r.

Zarząd Spółdzielni zamierza przeznaczyć kwotę odszkodowania przeznaczyć na poczet wpłat czynszowych mieszkańcom wywłaszczonych nieruchomości o statusie spółdzielczych praw do lokali (lokatorskich i własnościowych).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku z 26 lutego 2015 r. – data wpływu do tut. BKIP 5 marca 2015 r.) :

Czy przekazanie dochodu uzyskanego z przekazanego odszkodowania na podstawie uchwały Walnego Zgromadzenia na rzecz posiadaczy spółdzielczych praw do lokali (którzy do dnia uprawomocnienia decyzji o realizacji inwestycji nie ustanowili odrębnej własności) na pokrycie kosztów związanych z zasobami mieszkaniowymi stanowi dochód zwolniony zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych jako przeznaczony na cele utrzymania zasobów mieszkaniowych?

Zdaniem Wnioskodawcy, przychód uzyskany z tytułu odszkodowania jest przychodem podatkowym, jednak na mocy art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych korzysta ze zwolnienia, ponieważ przeznaczenie dochodu powstałego z tego tytułu dla wywłaszczonych na pokrycie kosztów utrzymania ich zasobów mieszkaniowych traktować można jako dochód zwolniony.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w związku z decyzją Wojewody przyznano Spółdzielni Mieszkaniowej odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości gruntowej w związku z przejęciem części działek przez Zarząd Dróg Wojewódzkich pod realizację obwodnicy miasta. Przejęte działki to grunty będące w użytkowaniu wieczystym Spółdzielni Mieszkaniowej zabudowane budynkami wielorodzinnymi z lokalami o statusie spółdzielczych praw do lokali oraz mieszkań z odrębną własnością. Zgodnie z decyzjami Wojewody właściciele mieszkań z odrębną własnością otrzymali odszkodowania za wywłaszczenie bezpośrednio od Wojewódzkiego Zarządu Dróg Wojewódzkich wg przypadającego udziału w nieruchomości. Pozostałą część odszkodowania za grunt przypadający (wg udziału) na mieszkanie o statusie spółdzielczych praw do lokalu przekazano Spółdzielni. Zarząd Spółdzielni zamierza przeznaczyć kwotę odszkodowania na poczet wpłat czynszowych mieszkańcom wywłaszczonych nieruchomości o statusie spółdzielczych praw do lokali (lokatorskich i własnościowych).

Zasady funkcjonowania spółdzielni mieszkaniowych określa ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (t.j. Dz.U. z 2013 poz. 1222 ze zm.). Zgodnie z art. 1 ust. 1 ww. ustawy celem spółdzielni mieszkaniowej jest zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych i innych potrzeb członków oraz ich rodzin, przez dostarczanie członkom samodzielnych lokali mieszkalnych lub domów jednorodzinnych, a także lokali o innym przeznaczeniu.

Zgodnie z art. 1 ust. 2 ww. ustawy przedmiotem działalności spółdzielni może być:

• budowanie lub nabywanie budynków w celu ustanowienia na rzecz członków spółdzielczych lokatorskich praw do znajdujących się w tych budynkach lokali mieszkalnych;
• budowanie lub nabywanie budynków w celu ustanowienia na rzecz członków odrębnej własności znajdujących się w tych budynkach lokali mieszkalnych lub lokali o innym przeznaczeniu, a także ułamkowego udziału we współwłasności w garażach wielostanowiskowych;
• budowanie lub nabywanie domów jednorodzinnych w celu przeniesienia na rzecz członków własności tych domów;
• udzielanie pomocy członkom w budowie przez nich budynków mieszkalnych lub domów jednorodzinnych;
• budowanie lub nabywanie budynków w celu wynajmowania lub sprzedaży znajdujących się w tych budynkach lokali mieszkalnych lub lokali o innym przeznaczeniu.
  
  

Spółdzielnia ma obowiązek zarządzania nieruchomościami stanowiącymi jej mienie lub nabyte na podstawie ustawy mienie jej członków (art. 1 ust. 3 ww. ustawy).

Jak wynika z art. 4 ww. ustawy, członkowie spółdzielni, osoby niebędące członkami spółdzielni i inne osoby wymienione w tym przepisie, obowiązani są uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczenie opłat zgodnie z postanowieniami statutu.

Mając na uwadze powyższe uregulowania stwierdzić należy, że w ustawie o spółdzielniach mieszkaniowych określono zasady i cele działalności spółdzielni mieszkaniowych, a także prawa i obowiązki ich członków.

Określając skutki podatkowe wywłaszczenia należy rozpatrzyć konsekwencje wypłaty odszkodowania. Z otrzymaniem środków pieniężnych w formie odszkodowania, wiąże się uzyskanie przez podatnika przysporzenia.

Stosownie do art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 851 ze zm.), przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe. Podatek dochodowy od osób prawnych co do zasady obejmuje swoim zakresem wszelkie wpływy majątkowe powstałe przy prowadzeniu działalności. Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że uzyskane odszkodowanie winno być zaliczone do przychodów podatkowych, które mogą wygenerować dochód, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 44 ww. ustawy, podlegający co do zasady opodatkowaniu.

Odnosząc powyższe do postawionego przez Spółdzielnię pytania podkreślić należy, że art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych stanowi, że wolne od podatku są dochody spółdzielni mieszkaniowych, wspólnot mieszkaniowych, towarzystw budownictwa społecznego oraz samorządowych jednostek organizacyjnych prowadzących działalność w zakresie gospodarki mieszkaniowej uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi – w części przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem tych zasobów, z wyjątkiem dochodów uzyskanych z innej działalności gospodarczej niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi.

Jak wynika z treści tego przepisu, aby dochód podmiotów, o których w nim mowa, korzystał ze zwolnienia przedmiotowego muszą być spełnione dwa warunki, a mianowicie:

• dochody muszą być uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi;
• dochody te muszą być przeznaczone na utrzymanie tych zasobów mieszkaniowych.
  
  

Podkreślenia wymaga fakt, że oba te warunki muszą być spełnione łącznie. Powyższe oznacza, że nie podlegają zwolnieniu dochody inne niż uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, niezależnie od ich przeznaczenia oraz dochody z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, w części nieprzeznaczonej na utrzymanie tych zasobów.

Aby dokonać prawidłowej wykładni powyższego przepisu, należy odwołać się do definicji gospodarki zasobami mieszkaniowymi i zasobów mieszkaniowych. Wskazać w tym miejscu należy, że ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie definiuje tych pojęć, a zatem zasadne jest skorzystanie w tym zakresie z reguł wykładni językowej. W języku potocznym, pojęcie „gospodarka” – w kontekście omawianego przypadku oznacza dysponowanie i zarządzanie czymś. „Zasób” zaś to m.in. pewna nagromadzona ilość czegoś. Natomiast pojęcie „mieszkanie” jest równoznaczne w swojej treści z pomieszczeniem, w którym się mieszka (vide: Słownik Języka Polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, http://sjp.pwn.pl). Tak więc przymiotnik „mieszkaniowy”, „mieszkaniowych” określa rzeczy związane z mieszkaniem. W konsekwencji, z interpretacji językowej pojęcia „gospodarka zasobami mieszkaniowymi” wynika, że gospodarka ta obejmuje dysponowanie i zarządzanie zgromadzonymi rzeczami związanymi z zamieszkiwaniem. Uwzględniając charakter opłat (zaliczek) oraz pokrywanych z nich kosztów uzasadnione jest rozumienie pojęcia „zasoby mieszkaniowe” nie tylko jako lokale mieszkalne, ale również pozostałe pomieszczenia i urządzenia wchodzące w skład budynku mieszkalnego lub znajdujące się poza nim, których istnienie jest niezbędne dla prawidłowego korzystania z mieszkań przez mieszkańców, jak również ułatwiające im dostęp do budynku mieszkalnego oraz zapewniające jego sprawne funkcjonowanie oraz administrowanie.

Przez „zasoby mieszkaniowe” należy zatem rozumieć:

1. budynki mieszkalne wraz z wyposażeniem technicznym oraz przynależnymi do nich pomieszczeniami, w szczególności: dźwigi osobowe i towarowe, aparaty do wymiany ciepła, kotłownie i hydrofornie wbudowane, klatki schodowe, strychy, piwnice, komórki, garaże,
2. pomieszczenia znajdujące się w budynku mieszkalnym lub poza nim, związane z administrowaniem i zapewnieniem bezawaryjnego funkcjonowania osiedlowych budynków mieszkalnych, tj.: budynki (pomieszczenia) administracji osiedlowej, kotłownie i hydrofor-nie wolnostojące, osiedlowe warsztaty (zakłady) konserwacyjno – remontowe,
3. urządzenia i uzbrojenie terenów, na których znajdują się ww. budynki: zbiorniki – doły gnilne, szamba, rurociągi i przewody sieci wodociągowo – kanalizacyjnej, gazowej i ciepłowniczej, sieci elektroenergetyczne i telekomunikacyjne, budowle inżynieryjne (studnie itp.), budowle komunikacyjne (np. drogi osiedlowe, ulice, chodniki), inne budowle i urządzenia związane z ukształtowaniem i zagospodarowaniem terenu, mające wpływ na prawidłowe funkcjonowanie osiedlowych budynków mieszkalnych (np. latarnie oświetleniowe, ogrodzenia),
4. grunty i prawa wieczystego użytkowania gruntów, na których posadowione są budynki mieszkalne.
   
   

Związane z wyżej wymienionymi budowlami (pomieszczeniami), obiektami i urządzeniami opłaty (zaliczki) oraz sfinansowane z nich koszty, stanowią przychody i koszty gospodarki zasobami mieszkaniowymi. Stanowią one jednocześnie przychody i koszty podatkowe w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (art. 12 ust. 1 pkt 1 oraz art. 15 ust. 1, z uwzględnieniem art. 16 ust. 1 tej ustawy). Dochód powstały z tego tytułu, w myśl art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, wolny będzie od podatku dochodowego, o ile przeznaczony zostanie na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych.

W kontekście powyższego należy stwierdzić, że otrzymane przez Spółdzielnię odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości gruntowej będzie pochodzić z gospodarki zasobami mieszkaniowymi. Zatem aby dochód uzyskany z tego tytułu mógł podlegać zwolnieniu z podatku dochodowego, w myśl art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, spełniony musi być drugi z warunków, tzn. dochód musi być przeznaczony na utrzymanie zasobów mieszkaniowych. W przedstawionym stanie faktycznym warunek ten nie zostanie jednak spełniony. Jak bowiem wynika z zamieszczonego we wniosku opisu Spółdzielnia Mieszkaniowa zamierza uzyskane odszkodowanie przeznaczyć na rzecz osób, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali, a więc nie na utrzymanie własnych zasobów mieszkaniowych. Należy zwrócić uwagę, że norma prawna wynikająca z art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, stanowi formę ulg podatkowych, które naruszają zasadę równości oraz powszechności opodatkowania i tym samym powinna być interpretowana w sposób niezwykle precyzyjny i ścisły. Niedopuszczalne jest stosowanie wykładni rozszerzającej.

Reasumując, stanowisko Spółdzielni wyrażone we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego należy uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.