INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 28 lutego 2012r. (data wpływu 1 marca 2012r.), uzupełnionego pismem z dnia 30 maja 2012r. (data wpływu 31 maja 2012r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania opłat rocznych naliczonych w 2010 i 2011 roku za użytkowanie wieczyste ustanowione przed 1 maja 2004r. – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 1 marca 2012r. wpłynął ww. wniosek, uzupełniony pismem z dnia 30 maja 2012r. (data wpływu 31 maja 2012r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług m. in. w zakresie opodatkowania opłat rocznych naliczonych w 2010 i 2011 roku za użytkowanie wieczyste ustanowione przed 1 maja 2004r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący zaistniały stan faktyczny (ostatecznie sformułowany ww. pismem z dnia 30 maja 2012r.):

Gmina jest właścicielem nieruchomości oznaczonej jako działka o powierzchni 4252 m² KW …. Przedmiotowa nieruchomość została oddana na podstawie umowy zawartej w 1998 roku w użytkowanie wieczyste Spółdzielni Kółek Rolniczych, na mocy której przeniesiono jednocześnie na użytkownika wieczystego prawo własności budynków posadowionych na tym gruncie. Obecny użytkownik wieczysty, który nabył prawo użytkowania wieczystego gruntu (oraz własność budynków) od Spółdzielni na mocy sprzedaży z 28 kwietnia 2004 roku, zwrócił się o wykup od Gminy prawa własności gruntu objętego użytkowaniem wieczystym. Ponieważ przedmiotowa nieruchomość jest wykorzystywana na cele handlowe, sprzedaż dotychczasowemu użytkownikowi wieczystemu podlega przepisowi art. 37 ust. 2 pkt 5 ustawy z 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami. W oparciu o art. 32 ustawy o gospodarce nieruchomościami – sprzedaż gruntu objętego prawem użytkowania wieczystego, należy traktować jako dostawę towarów. W związku z powyższym Gmina uznała, że sprzedaż prawa własności na rzecz dotychczasowego użytkownika wieczystego jest dostawą towarów w rozumieniu art. 7 ust. l ustawy o podatku od towarów i usług.

Gmina wystawiła w 2010 roku i 2011 faktury VAT na podwyższoną opłatę roczna dla użytkownika wieczystego. Należność tą gmina powiększyła o 22% VAT w 2010 roku oraz o 23% VAT w 2011 roku uznając, że w związku z wejściem w życie nowej ustawy o podatku od towarów i usług podwyższona opłata za wcześniej ustanowione użytkowanie wieczyste podlega opodatkowaniu tym podatkiem.

Opłaty roczne wnosi się przez cały okres użytkowania wieczystego, w terminie do 31 marca każdego roku z góry. Obowiązek płacenia rocznych opłat obciąża użytkownika wieczystego. Na podstawie art. 77 i art. 78 o gospodarce nieruchomościami Wójt Gminy wypowiedział użytkownikowi wieczystemu dotychczasową opłatę roczną za użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowej o pow. 4252 m² z powodu wzrostu wartości nieruchomości. Nowa wysokość opłaty rocznej została ustalona przy zastosowaniu stawki 3% od wartości nieruchomości ustalonej w oparciu o operat szacunkowy, sporządzony przez rzeczoznawcę majątkowego.

W orzeczeniu Sąd Najwyższy (sygn. akt III CSK 448/06) stwierdził, że opłaty użytkowania wieczystego są ustalane w umowie zawartej pomiędzy właścicielem gruntu a użytkownikiem wieczystym i bez zmiany tej umowy mogą one ulec zmianie tylko w sytuacji przewidzianej w ustawie o gospodarce nieruchomościami, a zatem gdy wrośnie wartość nieruchomości oddanej w użytkowanie wieczyste.

W związku z powyższym zadano m. in. następujące pytanie (ostatecznie sformułowane pismem z dnia 30 maja 2012r.):

Czy naliczona w 2010 i 2011 roku nowa, wyższa opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego gruntów, ustanowionego przed dniem 1 maja 2004r. jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług...

Stanowisko Wnioskodawcy (ostatecznie sformułowane ww. pismem z dnia 30 maja 2012r.). W zakresie aktualizacji opłaty za użytkowanie wieczyste na podstawie art. 77 i art. 78 o gospodarce nieruchomościami Wójt Gminy wypowiedział użytkownikowi wieczystemu dotychczasową opłatę roczną za użytkowanie wieczyste nieruchomości i tym samym zmienioną należność opodatkowano podatkiem od towarów i usług. Zmiana opłaty rocznej miała miejsce po wejściu w życie nowych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Gmina uznała, że nowa opłata roczna naliczona w 2010 i 2011 roku podlega opodatkowaniu w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zaistniałego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm., a od dnia 26 sierpnia 2011r. t.j. Dz. U. z 2011r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 6 i 7 ww. ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste oraz zbycie tego prawa.

W myśl art. 19 ust. 1 ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1.

Zgodnie z art. 19 ust. 16b ustawy o VAT, w przypadku oddania gruntu w użytkowanie wieczyste obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż z upływem terminu płatności poszczególnych opłat pobranych z tego tytułu.

Stawka podatku, w myśl art. 41 ust. 1 ustawy wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jednakże zgodnie z obowiązującym od dnia 1 stycznia 2011r. art. 146a pkt 1 ustawy o VAT, w okresie od dnia 1 stycznia 2011r. do dnia 31 grudnia 2013r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

W ramach dokonanej ustawą z dnia 26 listopada 2010r. o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy budżetowej (Dz. U. Nr 238, poz. 1578 ze zm.) nowelizacji obwiązującej obecnie ustawy o VAT, skutkującej m.in. okresowym podwyższeniem obowiązujących stawek VAT, przewidziano przepisy przejściowe regulujące w sposób jednoznaczny zasady stosowania podwyższonych okresowo stawek VAT w zależności od rodzaju czynności podlegających opodatkowaniu oraz terminu ich wykonania. Stosowne uregulowania zawarte zostały w znowelizowanym art. 41 ww. ustawy o VAT poprzez dodanie nowych ust. 14a-14h.

Stosownie do treści art. 41 ust. 14a ustawy o VAT, w przypadku czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem, która została wykonana przed dniem zmiany stawki podatku, dla której obowiązek podatkowy powstaje w dniu zmiany stawki podatku lub po tym dniu, czynność ta podlega opodatkowaniu według stawek podatku obowiązujących dla tej czynności w momencie jej wykonania.

Należy zatem rozstrzygnąć w pierwszej kolejności, czy w tej sprawie doszło do wykonania czynności i w jakiej dacie.

Prawo wieczystego użytkowania jest prawem rzeczowym, którego treść i granice określone zostały zasadniczo w przepisach ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) oraz w ustawie z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz. U. z 2010r. Nr 102, poz. 651 ze zm.).

Z zawartych w kodeksie cywilnym regulacji wynika, iż użytkowanie wieczyste stanowi wprawdzie prawo do rzeczy cudzej, ale daje użytkownikowi wieczystemu uprawnienia do dysponowania rzeczą w sposób zbliżony do właściciela. W świetle art. 233 Kodeksu cywilnego użytkownik wieczysty (osoba fizyczna lub prawna) może, w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego oraz przez umowę o oddanie gruntu Skarbu Państwa lub gruntu jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków w użytkowanie wieczyste, korzystać z gruntu z wyłączeniem innych osób. W tych samych granicach użytkownik wieczysty może swoim prawem rozporządzać. W myśl natomiast art. 238 Kodeksu cywilnego, wieczysty użytkownik uiszcza przez czas trwania swego prawa opłatę roczną.

Stosownie natomiast do art. 71 ust. 1-4 ww. ustawy o gospodarce nieruchomościami, za oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste pobiera się pierwszą opłatę i opłaty roczne. Pierwsza opłata za oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste w drodze przetargu podlega zapłacie jednorazowo, nie później niż do dnia zawarcia umowy o oddanie tej nieruchomości w użytkowanie wieczyste. Pierwszą opłatę za oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste w drodze bezprzetargowej można rozłożyć na oprocentowane raty. W sprawach tych stosuje się odpowiednio przepis art. 70 ust. 2-4. Opłaty roczne wnosi się przez cały okres użytkowania wieczystego, w terminie do dnia 31 marca każdego roku, z góry za dany rok. Opłaty rocznej nie pobiera się za rok, w którym zostało ustanowione prawo użytkowania wieczystego. Właściwy organ, na wniosek użytkownika wieczystego złożony nie później niż 14 dni przed upływem terminu płatności, może ustalić inny termin zapłaty, nieprzekraczający danego roku kalendarzowego.

Zgodnie z art. 77 ust. 1 ww. ustawy o gospodarce nieruchomościami, wysokość opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej, z zastrzeżeniem ust. 2 i 2a, podlega aktualizacji nie częściej niż raz na 3 lata, jeżeli wartość tej nieruchomości ulegnie zmianie. Zaktualizowaną opłatę roczną ustala się, przy zastosowaniu dotychczasowej stawki procentowej, od wartości nieruchomości określonej na dzień aktualizacji opłaty.

W myśl art. 77 ust. 1 ww. ustawy o gospodarce nieruchomościami, właściwy organ zamierzający zaktualizować opłatę roczną z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej powinien wypowiedzieć na piśmie wysokość dotychczasowej opłaty, do dnia 31 grudnia roku poprzedzającego, przesyłając równocześnie ofertę przyjęcia jej nowej wysokości. W wypowiedzeniu należy wskazać sposób obliczenia nowej wysokości opłaty i pouczyć użytkownika wieczystego o sposobie zakwestionowania wypowiedzenia. Do wypowiedzenia dołącza się informację o wartości nieruchomości, o której mowa w art. 77 ust. 3, oraz o miejscu, w którym można zapoznać się z operatem szacunkowym. Do doręczenia wypowiedzenia stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego.

Z powyższych przepisów wywnioskować należy, iż w przypadku użytkowania wieczystego właścicielem gruntu przez cały okres użytkowania pozostaje Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego. Użytkownik wieczysty w tym czasie posiada zatem we władaniu rzecz cudzą. Jego prawo w stosunku do tego gruntu pozwala na dysponowanie rzeczą w sposób zbliżony do właściciela. Wykonanie więc tego świadczenia w całości następuje z chwilą ustanowienia prawa użytkowania wieczystego.

Z opisu zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę wynika, że Gmina jest właścicielem nieruchomości oznaczonej jako działka o powierzchni 4252 m² KW …. Przedmiotowa nieruchomość została oddana na podstawie umowy zawartej w 1998 roku w użytkowanie wieczyste Spółdzielni Kółek Rolniczych, na mocy której przeniesiono jednocześnie na użytkownika wieczystego prawo własności budynków posadowionych na tym gruncie. Obecny użytkownik wieczysty, który nabył prawo użytkowania wieczystego gruntu (oraz własność budynków) od Spółdzielni na mocy sprzedaży z 28 kwietnia 2004 roku, zwrócił się o wykup od Gminy prawa własności gruntu objętego użytkowaniem wieczystym. Na podstawie art. 77 i art. 78 o gospodarce nieruchomościami Wójt Gminy wypowiedział użytkownikowi wieczystemu dotychczasową opłatę roczną za użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowej o pow. 4252 m² z powodu wzrostu wartości nieruchomości. Nowa wysokość opłaty rocznej została ustalona przy zastosowaniu stawki 3% od wartości nieruchomości ustalonej w oparciu o operat szacunkowy, sporządzony przez rzeczoznawcę majątkowego.

Gmina wystawiła w 2010 roku i 2011 faktury VAT na podwyższoną opłatę roczna dla użytkownika wieczystego. Należność tą gmina powiększyła o 22% VAT w 2010 roku oraz o 23% VAT w 2011 roku uznając, że w związku z wejściem w życie nowej ustawy o podatku od towarów i usług podwyższona opłata za wcześniej ustanowione użytkowanie wieczyste podlega opodatkowaniu tym podatkiem.

W związku z powyższym w ustawie o podatku od towarów i usług oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste potraktowano jak dostawę towarów.

W przepisie art. 7 ust. 1 pkt 6 cyt. ustawy o VAT, jako dostawę towaru uznano właśnie oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste. Wykonanie dostawy nastąpi z chwilą wydania użytkownikowi wieczystemu, który od tej chwili dysponuje gruntem jak właściciel. W momencie oddania gruntu w użytkowanie wieczyste spełniona zatem zostaje przesłanka do uznania tej czynności za dostawę towaru określoną w art. 7 ust. 1 ustawy.

Mając powyższe na uwadze wskazać należy, iż skoro w przedmiotowej sprawie prawo użytkowania wieczystego zostało nabyte przez obecnego użytkownika wieczystego w dniu 28 kwietnia 2004r. od pierwotnego użytkownika wieczystego (Spółdzielni Kółek Rolniczych), przy czym dla tego pierwotnego użytkownika wieczystego prawo to zostało ustanowione w 1998r. a więc przed wejściem w życie aktualnie obowiązującej ustawy o podatku od towarów i usług, czyli przed wprowadzeniem przepisów, którymi ustawodawca objął tę czynność opodatkowaniem, zatem opłaty roczne z tytułu ww. użytkowania wieczystego naliczone w 2010 i 2011 roku nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zauważyć należy, że bez wpływu na powyższe rozstrzygnięcie pozostaje fakt, iż ww. opłaty roczne dotyczące 2010 i 2011r. zostały podwyższone. Powyższe bowiem nie wiązało się z ponownym ustanowieniem prawa użytkowania wieczystego.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy, w powyższym zakresie, należy uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Jednocześnie tut. organ informuje, że w kwestii, której dotyczy pierwsze pytanie zadane we wniosku przez Wnioskodawcę tj. „Czy sprzedaż przez Gminę prawa własności gruntu na rzecz dotychczasowego użytkownika wieczystego (będącego już właścicielem budynków posadowionych na tym gruncie), który nabył prawo użytkowania wieczystego od poprzedniego użytkownika na mocy umowy sprzedaży, stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. l ustawy o podatku od towarów i usług, a tym, samym czy jest to czynność opodatkowana tym podatkiem...”, zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.