Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPP2/443-817/14/JJ
z 19 listopada 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2012r., poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 12 sierpnia 2014r. (data wpływu 19 sierpnia 2014r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania czy w przypadku odzyskania kwoty wartości nominalnej wierzytelności zakupionej za cenę niższą od ceny nominalnej, nadwyżka ponad cenę zakupu nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 19 sierpnia 2014r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania czy w przypadku odzyskania kwoty wartości nominalnej wierzytelności zakupionej za cenę niższą od ceny nominalnej, nadwyżka ponad cenę zakupu nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący zaistniały stan faktyczny:

Przedmiotem działalności Wnioskodawcy jest wykonywanie usług biurowych, usług consultingowo-księgowych oraz usług budowlanych. Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku VAT. Wnioskodawca dokonał zakupu od Spółki A wierzytelności o wartości nominalnej 92.807,08 zł należną od Spółki B. Zakup nastąpił na podstawie umowy cywilnoprawnej i Wnioskodawca zapłacił podatek od czynności cywilnoprawnych. Zakupiona wierzytelność to wniesiona przez Spółkę A kaucja gwarancyjna zabezpieczająca prawidłowe wykonanie robót budowlanych na rzecz Spółki B. Wnioskodawca nie zajmuje się profesjonalnie obrotem wierzytelnościami, a przedmiotową wierzytelność kupił na własne ryzyko w celu odzyskania pieniędzy do Spółki B. Cena zakupu wierzytelności wyniosła 37.550 zł.

Ponadto Wnioskodawca wyjaśnił, że :

1.Sp. z o.o. zakupiła wierzytelności na własne ryzyko i będzie dochodzić zapłaty. Od zbywcy wierzytelności nie otrzyma jakiegokolwiek przysporzenia majątkowego (wynagrodzenia).

2.Różnica pomiędzy wartością nominalną wierzytelności, a ceną zakupu od wierzyciela odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość tej wierzytelności w chwili nabycia. Wartość ta ujmuje ryzyko gospodarcze związane z odzyskaniem środków pieniężnych od dłużnika. Ponadto ujmuje wszystkie koszty m.in. koszty prawne, opłaty itp., które musi sfinansować Sp. z o.o.

3.Poza ceną zakupu wierzytelności, umowa sprzedaży wierzytelności, nie nakłada na Sp. z o.o. innych dodatkowych świadczeń na rzecz zbywcy wierzytelności.

4.Poza ceną zakupu wierzytelności nie doszło i nie dojdzie do przekazania innego wynagrodzenia dla Sp. z o.o.

5.Sp. z o.o. nabyła wierzytelność w wyniku złożenia najkorzystniejszej oferty zakupu syndykowi masy upadłościowej, który reprezentuje zbywcę. Sp. z o.o zapłaciła stałą kwotę 37.550,00 zł i nie ma żadnych dodatkowych świadczeń. Tym samym Sp. z o.o. kupił wierzytelność płacąc stałą cenę zbywcy wierzytelności i nie otrzymał jakiegokolwiek wynagrodzenia.

6.Sp. z o.o. nie ma możliwości powrotnego przeniesienia nabytej wierzytelności na rzecz zbywcy wierzytelności.

7.W umowie sprzedaży (cesji) wierzytelności kupujący i sprzedający ustalili stałą kwotą zakupu wierzytelności w wysokości 37.550 złotych, która nie ulega zmianie w zależności od powodzenia czynności zmierzających do wyegzekwowania nabytej wierzytelności.

8.Pomiędzy zbywcą wierzytelności a Sp. z o.o. nie istnieje odrębny stosunek prawny, rodzący obowiązek zapłaty wynagrodzenia na rzecz Sp. z o.o. w związku z nabyciem i egzekucją wierzytelności.

9.Umowa sprzedaży (cesji) wierzytelności nie ustanawia upoważnienia dla Sp. z o.o. do występowania wobec dłużnika, po to by wyegzekwować wierzytelność na rachunek zbywcy wierzytelności.

10.Sp. z o.o. nabyła wierzytelność we własnym imieniu, na własny rachunek oraz na własne ryzyko.

11.Nabyta wierzytelność w dacie jej nabycia stanowiła wierzytelność wymagalną.

12.Po upływie terminu wymagalności zbywca prowadził bezskuteczne czynności egzekucyjne.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w przypadku odzyskania kwoty 92.807,08 - czyli wartości nominalnej wierzytelności od Spółki B zakupionej za kwotę 37.550,00 nadwyżka ponad cenę zakupu tj. 55.257,08 nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku odzyskania kwoty wierzytelności w wartości wyższej od ceny zakupu nadwyżka nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zaistniałego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…) – art. 7 ust. 1 ustawy.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W świetle postanowień art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Stosownie do art. 8 ust. 2 cyt. ustawy za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

1. użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;
2. nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.
   
   

Z powyższych przepisów jednoznacznie wynika, że każde odpłatne świadczenie, które nie jest dostawą towarów, polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu, czy określonym zachowaniu, mieści się w tak sformułowanej definicji usługi.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

W ramach systemu podatku VAT czynnościami podlegającymi opodatkowaniu są transakcje między stronami, przewidujące zapłatę ceny lub inne wynagrodzenie. Zatem jeżeli czynność polega jedynie na świadczeniu jednej ze stron, bez bezpośredniego wynagrodzenia, nie ma podstawy opodatkowania, w związku z czym świadczenie takie nie podlega podatkowi VAT.

Należy zauważyć, iż świadczenie usługi następuje „odpłatnie” w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1, a zatem podlega opodatkowaniu, tylko jeżeli pomiędzy usługodawcą a usługobiorcą istnieje stosunek prawny, w ramach którego następuje wymiana świadczeń wzajemnych, gdyż świadczenie otrzymywane przez usługodawcę stanowi rzeczywiste odzwierciedlenie wartości usługi świadczonej usługobiorcy. Świadczenie usług dokonywane odpłatnie w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT wymaga bezpośredniego związku między wyświadczoną usługą a otrzymanym wynagrodzeniem.

Wierzytelność jest prawem majątkowym, będącym przedmiotem obrotu gospodarczego. Przeniesienie praw do wierzytelności jako niematerialnych praw majątkowych, co do zasady, stanowi świadczenie usług w rozumieniu cyt. wyżej art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana przepisami art. 509-517 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 121). Zgodnie z treścią art. 509 § 1 wyżej cytowanej ustawy wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. W myśl § 2 cytowanego artykułu wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa (...). Przeniesienie wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku nabywcy wierzytelności następuje – w myśl art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego – na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, jest skutkiem rozporządzania tą wierzytelnością przez dotychczasowego wierzyciela i stanowi wykonanie przez niego przysługującego mu prawa własności.

Istotą przelewu wierzytelności jest zatem umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na mocy której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność. W wyniku przelewu wierzytelności prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. Na podstawie umowy przelewu wierzytelności cesjonariusz może dochodzić spełnienia określonego świadczenia od dłużnika, przysługuje mu również uprawnienie do rozporządzania wierzytelnością poprzez jej dalszą odsprzedaż, zamianę, darowiznę, zapis w testamencie lub zastaw. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz cedenta. Spełnienie świadczenia, wynikającego z umowy przelewu nastąpi, gdy cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność (w sytuacji, kiedy cesja miała charakter odpłatny).

W kwestii sprzedaży wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z dnia 27 października 2011r., w sprawie C-93/10. W powyższym orzeczeniu TSUE wskazał, iż artykuł 2 pkt 1 i art. 4 szóstej dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych – wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku należy interpretować w ten sposób, że podmiot, który na własne ryzyko nabywa trudne wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej, nie świadczy odpłatnie usługi w rozumieniu art. 2 pkt 1 i nie dokonuje tym samym czynności z zakresu działalności gospodarczej objętej zakresem stosowania ww. dyrektywy, jeżeli różnica między wartością nominalną tych wierzytelności a ceną ich sprzedaży odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży.

O ile więc, ustalona przez strony umowy, cena wierzytelności jest niższa od jej wartości nominalnej i jednocześnie różnica między wartością nominalną tej wierzytelności, a ceną jej sprzedaży, odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży, nie możemy mówić o odpłatnym świadczeniu usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

TSUE w ww. wyroku z dnia 27 października 2011r. już w punkcie wyjścia zastrzegł, że opodatkowaniu w ramach systemu VAT podlegają tylko takie transakcje, które przewidują zapłatę ceny lub inne wynagrodzenie (pkt 17 ww. wyroku).

Natomiast NSA w wyroku z dnia 19 marca 2012r. sygn. akt I FPS 5/11 rozważał okoliczności, jakie należy wziąć pod uwagę, ustalając, czy po stronie kupującego-cesjonariusza wystąpiło wynagrodzenie bezpośrednio związane z nabyciem wierzytelności, rzeczywiście otrzymane (bądź należne), jako świadczenie wzajemne za wykonaną na rzecz zbywcy-cedenta usługę, stającą się tym samym usługą odpłatną czyli czynnością opodatkowaną. Wyraził w tym zakresie pogląd, że „poszukiwać należy strumienia pieniędzy płynącego od zbywcy-cedenta do nabywcy cesjonariusza za wykonaną usługę, czyli odwrotnie płynącego niż w przypadku umowy kupna sprzedaży, kiedy zapłatę za wierzytelność otrzymuje zbywca od nabywcy". Stwierdził zarazem, że trzeba odpowiedzieć na pytanie, „czy - obok transakcji kupna-sprzedaży wierzytelności - wystąpiło świadczenie usługi przez nabywcę wierzytelności na rzecz jej zbywcy za bezpośrednim wynagrodzeniem otrzymanym, co ważne, przez nabywcę”. W jego ocenie przy tym w „sytuacji, kiedy występuje tylko zapłata ceny za wierzytelność, trudno uznać, że do świadczenia takiej usługi dochodzi”.

Z treści wniosku wynika, iż przedmiotem działalności Wnioskodawcy jest wykonywanie usług biurowych, usług consultingowo-księgowych oraz usług budowlanych. Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku VAT. Wnioskodawca dokonał zakupu od Spółki A wierzytelności o wartości nominalnej 92.807,08 zł należną od Spółki B. Zakup nastąpił na podstawie umowy cywilnoprawnej i Wnioskodawca zapłacił podatek od czynności cywilnoprawnych. Zakupiona wierzytelność to wniesiona przez Spółkę A kaucja gwarancyjna zabezpieczająca prawidłowe wykonanie robót budowlanych na rzecz Spółki B. Wnioskodawca nie zajmuje się profesjonalnie obrotem wierzytelnościami, a przedmiotową wierzytelność kupił na własne ryzyko w celu odzyskania pieniędzy do Spółki B. Cena zakupu wierzytelności wyniosła 37.550 zł.

Wnioskodawca zakupił wierzytelności na własne ryzyko i będzie dochodzić zapłaty. Od zbywcy wierzytelności nie otrzyma jakiegokolwiek przysporzenia majątkowego (wynagrodzenia).

Różnica pomiędzy wartością nominalną wierzytelności, a ceną zakupu od wierzyciela odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość tej wierzytelności w chwili nabycia. Wartość ta ujmuje ryzyko gospodarcze związane z odzyskaniem środków pieniężnych od dłużnika. Ponadto ujmuje wszystkie koszty m.in. koszty prawne, opłaty itp., które musi sfinansować Wnioskodawca.

Poza ceną zakupu wierzytelności, umowa sprzedaży wierzytelności, nie nakłada na Wnioskodawcę innych dodatkowych świadczeń na rzecz zbywcy wierzytelności.

Po za ceną zakupu wierzytelności nie doszło i nie dojdzie do przekazania innego wynagrodzenia dla Wnioskodawcy.

Wnioskodawca nabył wierzytelność w wyniku złożenia najkorzystniejszej oferty zakupu syndykowi masy upadłościowej, który reprezentuje zbywcę. Wnioskodawca zapłacił stałą kwotę 37.550,00 zł i nie ma żadnych dodatkowych świadczeń. Tym samym Wnioskodawca kupił wierzytelność płacąc stałą cenę zbywcy wierzytelności i nie otrzymał jakiegokolwiek wynagrodzenia.

Wnioskodawca nie ma możliwości powrotnego przeniesienia nabytej wierzytelności na rzecz zbywcy wierzytelności.

W umowie sprzedaży (cesji) wierzytelności kupujący i sprzedający ustalili stałą kwotą zakupu wierzytelności w wysokości 37.550 złotych, która nie ulega zmianie w zależności od powodzenia czynności zmierzających do wyegzekwowania nabytej wierzytelności.

Pomiędzy zbywcą wierzytelności a Wnioskodawcą nie istnieje odrębny stosunek prawny, rodzący obowiązek zapłaty wynagrodzenia na rzecz Wnioskodawcy w związku z nabyciem i egzekucją wierzytelności.

Umowa sprzedaży (cesji) wierzytelności nie ustanawia upoważnienia dla Wnioskodawcy do występowania wobec dłużnika, po to by wyegzekwować wierzytelność na rachunek zbywcy wierzytelności.

Wnioskodawca nabył wierzytelność we własnym imieniu, na własny rachunek oraz na własne ryzyko.

Nabyta wierzytelność w dacie jej nabycia stanowiła wierzytelność wymagalną.

Po upływie terminu wymagalności zbywca prowadził bezskuteczne czynności egzekucyjne.

W świetle powołanych wcześniej przepisów stwierdzić należy, że z punktu widzenia nabywcy wierzytelności do świadczenia usługi dochodzi już w momencie samego nabycia tej wierzytelności. Zakup wierzytelności stanowi usługę polegającą na przeniesieniu wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku osoby trzeciej na mocy umowy zawartej między zbywcą wierzytelności, a jej nabywcą. Oznacza to, że w takim przypadku nabywca wierzytelności świadczy na rzecz jej zbywcy usługę, której celem jest uwolnienie sprzedawcy od ciężaru egzekwowania wierzytelności.

Jednakże należy zauważyć, że przelew wierzytelności niepodlegający zwrotnemu przeniesieniu i niezwiązany z żadnymi usługami, ani dodatkowymi świadczeniami poza zapłatą ceny sprzedaży ustaloną ostatecznie w umowie cesji, dla której cena zakupu jest niższa od wartości nominalnej i jednocześnie różnica pomiędzy wartością nominalną wierzytelności, a ceną sprzedaży, odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość tej wierzytelności w chwili sprzedaży, nie stanowi odpłatnej usługi w rozumieniu ustawy o VAT.

W sytuacji opisanej we wniosku, tj. gdy Wnioskodawca od zbywcy wierzytelności nie otrzyma jakiegokolwiek przysporzenia majątkowego (wynagrodzenia) oraz nie ma możliwości powrotnego przeniesienia nabytej wierzytelności na rzecz zbywcy wierzytelności, nie mamy do czynienia z odpłatnym świadczeniem usługi związanej z nabyciem opisanej we wniosku wierzytelności. Tym samym czynność nabycia wierzytelności w okolicznościach wskazanych we wniosku stanowi czynność niepodlegającą opodatkowaniu w związku z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Ponadto należy zauważyć, że ściągnięcie należności z tytułu posiadanej (nabytej uprzednio) wierzytelności na własny rachunek nie będzie podlegać u Wnioskodawcy opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż w tej sytuacji nie wystąpi bowiem świadczenie usług z uwagi na brak beneficjenta świadczenia. W konsekwencji uzyskana nadwyżka ponad cenę zakupu nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 5 ust. 1 w związku z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy, że w przypadku odzyskania kwoty wierzytelności w wartości wyższej od ceny zakupu nadwyżka nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, jest prawidłowe.

W świetle powyższych ustaleń stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2012r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.