Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBII/1/436-292/14/MZ
z 12 grudnia 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z daty wpływu do Biura – 17 września 2014 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy przeniesienia udziału w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu w zamian za dożywotnie utrzymanie zbywcy – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 17 września 2014 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy przeniesienia udziału w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu w zamian za dożywotnie utrzymanie zbywcy.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Małżonkom St.S i Cz.S., na prawach wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej, przysługiwało spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego nr 18, położonego w budynku nr… na osiedlu S. w miejscowości M., znajdującego się w zasobach Spółdzielni Mieszkaniowej „P.”, które nabyli na podstawie przydziału lokalu mieszkalnego nr… wydanego 10 października 1989 r. Cz.S zmarł 18 sierpnia 2008 r., a spadek po nim na podstawie ustawy, zgodnie z postanowieniem Sądu z 29 września 2008 r., nabyli: żona St.S oraz syn D.S. (Wnioskodawca) – każde z nich po ½ części.

Obecnie przedmiotowe spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu przysługuje: St.S. – w udziale ¾ części oraz Wnioskodawcy – w udziale ¼ części.

Pani St.S i Wnioskodawca zamierzają zawrzeć umowę w formie aktu notarialnego, na podstawie której St.S. przeniesie na rzecz Wnioskodawcy cały swój udział wynoszący ¾ części w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego nr 18 w zamian za co nabywca – Wnioskodawca zobowiąże się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie, to oznacza, że zobowiąże się: przyjąć zbywcę jako domownika; dostarczać zbywcy wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału; zapewnić zbywcy odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy wyżej opisana umowa przeniesienia udziału w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego w zamian za zapewnienie zbywcy dożywotniego utrzymania podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych?

Wnioskodawca wskazał, że przepis art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z tym przepisem podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
2. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
3. (uchylona)
4. umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
5. umowy dożywocia,
6. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat.
   
   

Następnie Wnioskodawca wskazał, że zgodnie z art. 908 § 1 Kodeksu cywilnego umowa dożywocia wymaga zobowiązania się właściciela nieruchomości do przeniesienia jej własności na nabywcę, który w zamian za to powinien, w braku odmiennej umowy, przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym.

Zdaniem Wnioskodawcy, z treści przytoczonego przepisu jednoznacznie wynika, że umowa dożywocia dotyczy jedynie przeniesienia własności nieruchomości (gruntowej, budynkowej, lokalowej) w zamian za zapewnienie zbywcy przez nabywcę dożywotniego utrzymania. Tylko taka umowa jest dożywociem opodatkowanym podatkiem od czynności cywilnoprawnych zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W ocenie Wnioskodawcy, mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu będące ograniczonym prawem rzeczowym (art. 244 Kodeksu cywilnego) nie może być przedmiotem zbycia w ramach umowy dożywocia. W związku z tym umowa, która zostanie zawarta jest umową nienazwaną, ponieważ Kodeks cywilny nie przewiduje umowy przeniesienia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu (udziału w takim prawie) w zamian za dożywotnie utrzymanie o treści ustalonej przez strony. W konsekwencji należy stwierdzić, że skoro opisana umowa nie jest umową dożywocia, o której mowa w art. 908 Kodeksu cywilnego, to jest to czynność, która jako nie wymieniona w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, nie podlega temu podatkowi.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2010 r., Nr 101, poz. 649, z późn. zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

• umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
• umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
• umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
• umowy dożywocia,
• umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
• ustanowienie hipoteki,
• ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
• umowy depozytu nieprawidłowego,
• umowy spółki.
  
  

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W związku z tym, szczegółowe wyznaczenie zakresu przedmiotowego opodatkowania tym podatkiem ma określone konsekwencje prawne. Tym samym należy stwierdzić, że czynności niewymienione w ustawowym katalogu nie podlegają opodatkowaniu nawet, gdy wywołują skutki w sferze gospodarczej takie same bądź podobne do tych, które zostały w nim wyliczone.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawca zamierza zawrzeć ze swoją matką umowę polegającą na przeniesieniu udziału (w ¾ części) w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego w zamian za zapewnienie zbywcy przez Wnioskodawcę dożywotniego utrzymania. W zakresie dożywotniego utrzymania zbywcy Wnioskodawca zobowiąże się przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać zbywcy wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, a także zapewnić mu odpowiednią pomoc, pielęgnację w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym.

Zgodnie z art. 908 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2014 r., poz. 121) jeżeli w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązał się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie (umowa o dożywocie), powinien on, w braku odmiennej umowy, przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym.

W świetle ostatnio przytoczonego przepisu umowa dożywocia wymaga zobowiązania się właściciela nieruchomości do przeniesienia jej własności na nabywcę, który w zamian za to zobowiązuje się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie w postaci określonych świadczeń. Przedmiotem zbycia w ramach umowy dożywocia może być jakakolwiek nieruchomość (grunt, budynek, lokal).

Jednocześnie z treści zacytowanego przepisu nie wynika, by przedmiotem umowy dożywocia mógł być udział w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego, ponieważ spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu oraz udziały w tym prawie nie mogą być traktowane jako prawo własności, a tylko własność (prawo własności) nieruchomości może zostać przeniesiona na nabywcę w ramach umowy dożywocia. Zgodnie bowiem z art. 244 Kodeksu cywilnego spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu jest ograniczonym prawem rzeczowym, do którego regulacje prawne przewidują przepisy odrębne.

W konsekwencji należy stwierdzić, że skoro opisana przez Wnioskodawcę umowa nie jest umową dożywocia, o której mowa w art. 908 § 1 Kodeksu cywilnego, to zgodnie z powyżej przedstawionymi stwierdzeniami, jest to czynność, która nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zatem, jeżeli zgodnie z odrębnymi przepisami zawarcie umowy opisanej przez Wnioskodawcę jest możliwe, to planowana przez niego czynność nie będzie skutkowała obowiązkiem uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.