Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB3/423-83b/14/MK
z 16 maja 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 13 lutego 2014 r. (data wpływu 18 lutego 2014 r.)o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w zakresie skutków podatkowych związanych z zawarciem umów swapu ryzyka pożyczkowego (pytanie oznaczone we wniosku numerem 2) – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 lutego 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie skutków podatkowych związanych z zawarciem umów swapu ryzyka pożyczkowego.

We wniosku przedstawiono następujący opis zdarzenia przyszłego.

Wnioskodawca - jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Polsce (zwaną dalej Spółką). Wnioskodawca w toku swojej działalności gospodarczej świadczy różnego rodzaju usługi finansowe, które nie stanowią działalności bankowej.

Wnioskodawca planuje poszerzenie zakresu swojej działalności o zawieranie pochodnych, instrumentów finansowych – umów swapu ryzyka pożyczkowego (ang. credit default swap, dalej: „umowa CDS").

Credit default swap jest instrumentem pochodnym, powszechnie stosowanym w praktyce gospodarczej, którego celem jest przenoszenie ryzyka kredytowego. Co do zasady, w ramach tego instrumentu pochodnego, jedna ze stron transakcji w zamian za uzgodnione wynagrodzenie zgadza się przejąć ryzyko braku spłaty pożyczki udzielonej przez drugą stronę umowy CDS.

Na podstawie zawartych umów CDS, Wnioskodawca, w zamian za uzgodnione wynagrodzenie, przejmie na siebie całość lub część ryzyka niespłacenia pożyczki lub pożyczek udzielonych osobom trzecim przez drugą stronę umowy (może nią być podmiot powiązany bądź niepowiązany z Wnioskodawcą, dalej: „Pożyczkodawca"). Wynagrodzenie Spółki będzie kalkulowane na poziomie rynkowym w oparciu o ryzyko niespłacenia pożyczki lub pożyczek będących przedmiotem umowy CDS.

Na podstawie umowy CDS w przypadku określonego zdarzenia wskazanego w umowie CDS, takiego jak np. brak spłaty części lub całości pożyczki udzielonej przez Pożyczkodawcę w określonym terminie, dojdzie do realizacji pochodnego instrumentu finansowego. Tym samym, Wnioskodawca będzie z tego tytułu zobowiązany spłacić Pożyczkodawcy kwotę niespłaconej części pożyczki. Wypłata zwrotu jest ostateczna, tj. nie zostanie zwrócona Wnioskodawcy przez Pożyczkodawcę w jakiejkolwiek formie.

Umowa CDS może także przewidywać, że w razie realizacji Wnioskodawca uzyska prawo do dochodzenia spłaconej przez siebie pożyczki bądź jej części od pożyczkobiorcy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy wynagrodzenie otrzymane przez Wnioskodawcę w ramach umowy CDS będzie dla niego stanowić przychód podatków w dacie otrzymania zapłaty?
2. Czy kwota wypłacona na rzecz Pożyczkodawcy z tytułu realizacji pochodnego instrumentu finansowego - umowy CDS, na skutek zaistnienia zdarzenia określonego w umowie CDS, będzie stanowić dla Wnioskodawcy koszt uzyskania przychodów?
3. Czy kwota wypłacona na rzecz Pożyczkodawcy z tytułu realizacji pochodnego instrumentu finansowego - umowy CDS, na skutek zaistnienia zdarzenia określonego w umowie CDS, będzie mogła być zaliczona do kosztów uzyskania przychodów Wnioskodawcy w dacie jej poniesienia?

Przedmiot niniejszej interpretacji indywidualnej stanowi odpowiedź na pytanie drugie.
Wniosek Spółki w zakresie pozostałych pytań zostanie rozpatrzony odrębnymi interpretacjami.

Stanowisko Wnioskodawcy odnośnie do pytania nr 2

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że kwota wypłacona na rzecz Pożyczkodawcy z tytułu realizacji pochodnego instrumentu finansowego — umowy CDS, na skutek zaistnienia zdarzenia określonego w umowie CDS, będzie stanowić dla Wnioskodawcy koszt uzyskania przychodów.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 8b ustawy o CIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków związanych z nabyciem pochodnych instrumentów finansowych do czasu realizacji praw wynikających z tych instrumentów albo rezygnacji z realizacji praw wynikających z tych instrumentów albo ich odpłatnego zbycia.

Mając na uwadze, że kwota wypłacona na rzecz Pożyczkodawcy z tytułu realizacji pochodnego instrumentu finansowego - umowy CDS nie stanowi wydatku związanego z nabyciem tego instrumentu, przepis ten nie znajdzie zastosowania w analizowaniu zdarzeniu przyszłym. Należy zatem uznać, że w updop brak jest szczególnych unormowań regulujących możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kosztów z tytułu realizacji instrumentów pochodnych. Tym samym, zastosowanie znajdą przepisy ogólne.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 updop kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione
w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 updop. W celu ustalenia, czy dany koszt wypełnia hipotezę normy prawnej wynikającej z art. 15 ust. 1 ustawy o pdop, pomocne jest odwołanie się do kryteriów wypracowanych w orzecznictwie sądów administracyjnych i praktyce organów podatkowych.

Jak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 16 października 2012 r.
(sygn. II FSK 430/11), "Zwrot "w celu" oznacza, że nie każdy wydatek poniesiony przez podatnika w związku z prowadzoną działalnością podlega odliczeniu od podstawy opodatkowania, lecz tylko ten wydatek, który pozostaje w takim związku przyczynowo-skutkowym. Poniesienie wydatku ma lub może mieć wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodów. Wydatek należy oceniać mając na uwadze racjonalność określonego działania dla osiągnięcia przychodu. Poniesienie wydatku musi zatem być powiązane z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą, ukierunkowaną na uzyskanie przychodów; wydatek powinien, przynajmniej potencjalnie, wpływać na wielkość uzyskiwanych lub spodziewanych przychodów z tej działalności. Kosztowa kwalifikacja konkretnego wydatku u konkretnego podatnika musi więc uwzględniać charakter i profil prowadzonej działalności gospodarczej oraz ekonomiczną racjonalność poniesionego wydatku".

Jak stwierdził z kolei WSA w Krakowie w wyroku z dnia 23 kwietnia 2009 r. (sygn. akt
I SA/Kr 296/09), koszty uzyskania przychodów to "(...) racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą zmierzającą do stworzenia, zabezpieczenia lub zachowania źródła przychodów".

Zgodnie z ugruntowaną praktyką organów podatkowych warunkiem uznania wydatku poniesionego przez podatnika za koszt uzyskania przychodów jest łączne spełnienie następujących warunków:

1. wydatek został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika,
2. wydatek jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
3. wydatek pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
4. wydatek poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,
5. wydatek został właściwie udokumentowany,
6. wydatek nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 updop nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Mając na uwadze, że kwota wypłacona na rzecz Pożyczkodawcy z tytułu realizacji pochodnego instrumentu finansowego — umowy CDS, na skutek zaistnienia zdarzenia określonego w tej umowie, będzie pochodziła ze środków własnych Wnioskodawcy,
nie zostanie zwrócona Wnioskodawcy w jakiejkolwiek formie, a jej poniesienie zostanie właściwie udokumentowane, należy uznać, że warunki wymienione w punktach 1, 2 oraz 5 wskazane powyżej, będą spełnione.

Jednocześnie, zważywszy, że:

i. Wnioskodawca będzie zawierał umowy CDS w ramach prowadzonej działalności gospodarczej,

ii. wypłata ustalonej kwoty na rzecz Pożyczkodawcy nastąpi w skutek zaistnienia zdarzeń określonych w umowie CDS, a zatem zostanie ona dokonana w wyniku realizacji pochodnego instrumentu pochodnego, jakim jest umowa CDS,

• należy uznać, że kwota wypłacona na rzecz Pożyczkodawcy z tytułu realizacji, tj. w przypadku zaistnienia zdarzenia określonego w umowie CDS, stanowi wydatek poniesiony w związku z działalnością gospodarczą Wnioskodawczy, w celu uzyskania przez niego przychodów z tytułu wynagrodzenia przysługującego mu na podstawie umowy CDS.

Wnioskodawca pragnie bowiem wskazać, że z tytułu zawarcia umowy CDS oraz przejęcia części lub całości ryzyka niespłacenia pożyczki (pożyczek), będzie uzyskiwać wynagrodzenie, które stanowić będzie przychód podatkowy. Dopiero w przypadku ziszczenia się zdarzenia wskazanego w umowie CDS, dojdzie do realizacji zobowiązania Wnioskodawcy z tytułu zawartej umowy, tj. wypłaty kwot środków pieniężnych w celu spłaty części pożyczki zabezpieczonej umową CDS.

Wnioskodawca pragnie zauważyć, że nie w każdym przypadku dojdzie do realizacji umowy CDS (instrumentu pochodnego). Do realizacji zobowiązania Wnioskodawcy z tytułu ziszczenia się zdarzenia określonego w umowie CDS, polegającego na niespłaceniu pożyczki (części pożyczki) przez osobę trzecią Pożyczkodawcy. Biorąc pod uwagę, że Wnioskodawca będzie uzyskiwał wynagrodzenie z tytułu zawarcia omawianego instrumentu pochodnego (tj. umowy CDS) stanowiące przychód podatkowy a jednocześnie w wynagrodzeniu Wnioskodawcy uwzględniona będzie premia za przejmowane ryzyko, w ocenie Spółki, przedmiotowy wydatek należy uznać za ekonomicznie uzasadniony w dłuższym okresie otrzymane przez Wnioskodawcę wynagrodzenie z tytułu zawieranych umów CDS powinno przewyższać koszty poniesione w związku z wypłatami na skutek realizacji umów CDS. W konsekwencji także warunki wymienione w punktach 3 i 4 powyżej zostaną spełnione w analizowanym zdarzeniu przyszłym.

Biorąc pod uwagę, że, jak stwierdzono na początku uzasadnienia, art. 16 ust. 1 pkt 8b updop nie znajduje zastosowania w omawianej sytuacji, należy uznać, że katalog kosztów niestanowiących kosztów uzyskania przychodów zawarty w art. 16 ust. 1 updop nie zawiera wydatków poniesionych w związku z realizacją pochodnych instrumentów.

Tym samym także warunek, o którym mowa w punkcie 6, należy uznać za spełniony. W rezultacie, kwota wypłacona na rzecz Pożyczkodawcy w razie realizacji pochodnego instrumentu finansowego — umowy CDS, na skutek zaistnienia zdarzenia określonego
w tej umowie, będzie stanowić dla Wnioskodawcy koszt uzyskania przychodów.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej przez Spółkę oceny swego stanowiska.

Należy jednocześnie zwrócić uwagę, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego czy kontrolnego. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. Co do zasady bowiem przedmiotem interpretacji indywidualnych wydawanych na podstawie art. 14b Ordynacji jest sam przepis prawa podatkowego.

Pełna weryfikacja prawidłowości zaliczenia poszczególnych wydatków Wnioskodawcy do kosztów uzyskania przychodów może być dokonana jedynie w toku postępowania podatkowego lub kontrolnego, będącego poza zakresem instytucji interpretacji indywidualnej, do której zastosowanie mają przepisy określone w art. 14h (w zamkniętym katalogu) ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa. Dokonując bowiem interpretacji indywidualnej organ podatkowy działający z upoważnienia Ministra Finansów przedstawia jedynie swój pogląd dotyczący wykładni treści analizowanych przepisów i sposobu ich zastosowania w odniesieniu do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego bądź zdarzenia przyszłego (którego elementy przyjmuje jako podstawę rozstrzygnięcia bez weryfikacji).

Podkreślić również należy, że niniejsza interpretacja została wydana w oparciu
o przedstawiony we wniosku opis zdarzenia przyszłego, co oznacza, że w przypadku,
gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź skarbowej zostanie określony odmienny stan faktyczny, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, ul. H. Sienkiewicza 84, 15-950 Białystok, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.