Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPB2/436-330/13-2/MK
z 10 marca 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko reprezentowanej przez pełnomocnika – Panią przedstawione we wniosku z dnia 19 listopada 2013 r. (data wpływu 9 grudnia 2013 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie obowiązku podatkowego – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 9 grudnia 2013 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie obowiązku podatkowego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni nabyła, wraz z matką I. D. oraz braćmi B. D. i A. D., spadek po ojcu W. D., zmarłym 28 czerwca 1986 r. Nabycie zostało stwierdzone postanowieniem Sądu Rejonowego w (...) Wydział (...) Cywilny z dnia 22 lutego 1991 r., sygn. akt: (…) o stwierdzeniu nabycia spadku po H. D., K. P., W. D.. Przedmiotowe orzeczenie uprawomocniło się z dniem 18 marca 1991 r.

Spadkodawca – W. D. był założycielem i wspólnikiem spółki jawnej „(...) ”, będącej właścicielem przedsiębiorstwa pod nazwą (...) Przedsiębiorstwo funkcjonowało na dwóch nieruchomościach gruntowych położonych w (...) przy ul. (...).

Zarządzeniem Ministra Przemysłu Ciężkiego z dnia 1 kwietnia 1950 r., znak: (...) ustanowiono przymusowy zarząd państwowy nad przedsiębiorstwem (...) .

Orzeczeniem Nr (...) z dnia 24 sierpnia 1950 r. Minister Przemysłu i Handlu stwierdził przejęcie przedsiębiorstw - w tym przedsiębiorstwa: (...) na własność Państwa.

Następnie, Minister Przemysłu Lekkiego orzeczeniem z dnia 9 września 1953 r., znak (...), wydanym w porozumieniu z Przewodniczącym Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego zatwierdził protokół zdawczo-odbiorczy sporządzony w dniu 20 stycznia 1951 r., dotyczący składników majątkowych przedsiębiorstwa przejętego na własność Skarbu Państwa na mocy powołanego wyżej orzeczenia z dnia 24 sierpnia 1950 r.

Prawa rzeczowe do przedmiotowych nieruchomości przysługują osobom trzecim, gdyż nieruchomościami tymi, znacjonalizowanymi z mocy ww. orzeczeń, uwłaszczono w 1992 roku (...) „(...)” w (...). Decyzja stwierdzająca nabycie przez ten podmiot z dniem 5 grudnia 1990 r. prawa użytkowania wieczystego gruntów − działek oznaczonych wówczas ewidencyjnie jako działki nr (...) o pow. 1892 m² i nr (...) o pow. 1231 m², zapisanych w księdze wieczystej KW nr (...) oraz nieodpłatne nabycie prawa własności budynków, budowli i innych urządzeń położonych na tych gruntach, została wydana przez Wojewodę (...) w dniu 15 czerwca 1992 r., znak: (...). W okresie późniejszym przedmiotowe nieruchomości przechodziły dalsze zmiany właścicielskie, dokonywane już na podstawie umów cywilnoprawnych.

W następstwie wydania wymienionych powyżej decyzji, cały majątek wspólników spółki jawnej „(...)”, której założycielami byli J. D., W. D. i S. S., w tym przedsiębiorstwo pn. (...) i wskazane nieruchomości gruntowe (opisane obecnie w księgach wieczystych nr KW (...) oraz KW (...)) został wbrew ich woli przejęty przez Skarb Państwa. Minister Gospodarki decyzją z dnia 14 listopada 2006 r. znak: (...) stwierdził nieważność:

• zarządzenia Ministra Przemysłu Ciężkiego z dnia 1 kwietnia 1950 r., znak: (...) w sprawie ustanowienia przymusowego zarządu państwowego nad przedsiębiorstwem pn. (...);
• orzeczenia Nr (...) Ministra Przemysłu Lekkiego z dnia 24 sierpnia 1950 r. w sprawie przejęcia przedsiębiorstw na własność Państwa, w części dotyczącej przedsiębiorstwa (...), ul. (...);
• orzeczenia Ministra Przemysłu Lekkiego z dnia 9 września 1953 r., znak: GM (...) wydanego w porozumieniu z Przewodniczącym Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego w sprawie zatwierdzenia protokołu zdawczo-odbiorczego przedsiębiorstwa (...), ul. (...).
  
  

Następcy prawni byłych współwłaścicieli znacjonalizowanego przedsiębiorstwa wystąpili także z wnioskiem o stwierdzenie nieważności decyzji Wojewody (...) z dnia 15 czerwca 1992 r., znak: (...), dotyczącej uwłaszczenia (...) „(...)” w (...) działkami oznaczonymi wówczas nr (...) i nr (...), na których funkcjonowało przedsiębiorstwo pn. (...) . W wyniku przeprowadzonego postępowania administracyjnego, Minister Infrastruktury stwierdził, że decyzja Wojewody (...) z dnia 15 czerwca 1992 r., znak: (...), została wydana z naruszeniem prawa, przy czym nie było możliwe stwierdzenie jej nieważności wobec faktu, że decyzja ta wywołała nieodwracalne skutki prawne. Dnia 22 lipca 2011 r. następcy prawni byłych współwłaścicieli znacjonalizowanego przedsiębiorstwa, w tym Wnioskodawczyni, wystąpili przeciwko Skarbowi Państwa − Wojewodzie (...), z roszczeniem odszkodowawczym obejmującym wyrównanie szkód wywołanych wydaniem decyzji administracyjnych z naruszeniem prawa.

W dniu 27 czerwca 2013 r. Sąd Okręgowy w (...) Wydział (...) Cywilny w sprawie o sygn. akt (...) wydał wyrok, którym zasądził od pozwanego − Skarbu Państwa reprezentowanego przez Wojewodę (...) i Ministra Gospodarki przy zastępstwie procesowym Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa kwotę (...) zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 8 października 2011 r. do dnia zapłaty, w tym na rzecz Wnioskodawczyni kwotę (...) zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 8 października 2011 r. do dnia zapłaty. Ww. orzeczenie w zakresie zasądzonych roszczeń pieniężnych uprawomocniło się z dniem 23 sierpnia 2013 r. W dniu 15 października Skarb Państwa przelał wskazaną kwotę na rachunek bankowy Wnioskodawczyni.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w związku z nabyciem spadku po W. D., w tym nabyciem w jego ramach niesprecyzowanej ekspektatywy prawnej roszczenia odszkodowawczego, oraz otrzymaniem w dniu 15 października 2013 r. od Skarbu Państwa przedmiotowego odszkodowania pieniężnego zasądzonego wyrokiem Sądu Okręgowego w (...) − stanowiącego rekompensatę za bezprawne pozbawienie prawa użytkowania wieczystego gruntów, ciążą obecnie na Wnioskodawczyni jakiekolwiek obowiązki w zakresie podatku od spadków i darowizn?

Zdaniem Wnioskodawczyni postanowieniem Sądu Rejonowego w (...) Wydział (...) Cywilny z dnia 22 lutego 1991 r., sygn. akt: (...), prawomocnym z dniem 18 marca 1991 r. stwierdzone zostało nabycie przez (...) prawa do 1/4 spadku po zmarłym w dniu 28 czerwca 1986 r. ojcu W. D..

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2006 r. Nr 222, poz. 1629) do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, która nastąpiła przed dniem 1 stycznia 2007 r. stosuje się przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2006 r. Ponadto zgodnie z powszechnie obowiązującą na gruncie prawa podatkowego zasadą przy ocenie zaistniałych stanów faktycznych stosuje się przepisy z daty zdarzenia.

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 1983 nr 45, poz. 207) w brzmieniu obowiązującym w dacie wydania postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, tj. w 1991 r. podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej m.in. tytułem dziedziczenia.

Powstanie obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn w przedmiocie nabycia spadku reguluje art. 6 ust. 4 wyżej powołanej ustawy w brzmieniu z 1991 r., z treści którego wynika, że „jeżeli nabycie nie zgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia. Gdy nabycie w drodze darowizny nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przed organem podatkowym na okoliczność dokonania tej darowizny”.

W świetle powyższego obowiązek podatkowy w niniejszym przypadku powstał z dniem 18 marca 1991 r. Ponieważ w dacie uprawomocnienia się przedmiotowego orzeczenia nie obowiązywała jeszcze Ordynacja podatkowa to zastosowanie znajduje ustawa z dnia 19 grudnia 1980 r. o zobowiązaniach podatkowych (Dz.U. z dnia 29 grudnia 1980 r.). Zgodnie z art. 30 ust. 1 cytowanej ustawy „zobowiązania podatkowe przedawniają się z upływem 5 lat - licząc od końca roku, w którym upłynął termin płatności podatku”. Ponieważ obowiązek podatkowy wobec Wnioskodawczyni w związku z dziedziczeniem po ojcu W. D. powstał w 1991 r. to prawo do wymiaru podatku przez organ podatkowy przedawniło się z dniem 31 grudnia 1996 r. Wobec tego, jeśliby nawet uznać, że w 1991 r. Wnioskodawczyni powinna była zgłosić do opodatkowania przedmiotowym podatkiem spadek po ojcu w części dotyczącej ewentualnych roszczeń odszkodowawczych wobec Skarbu Państwa za utracone prawo użytkowania wieczystego nieruchomości, i Wnioskodawczyni nie dokonała tego, to nie powinna z tego tytułu ponosić obecnie negatywnych konsekwencji w związku z upływem terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego.

Powyższe stanowisko zostało zaprezentowane m.in. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 20 lutego 2013 r. o sygn. IPPB2/436-642/12-2/MZ. Istota interpretacji opierała się na stwierdzeniu, że w związku ze zwrotem w drodze decyzji udziału w nieruchomości wnioskodawczyni nie jest zobowiązana do uiszczenia podatku od spadków i darowizn. W powołanej wyżej sprawie na wnioskodawczyni ciążył obowiązek złożenia zeznań podatkowych z tytułu nabycia praw do roszczenia po zmarłych: ojcu, matce, babce i stryju. Ponieważ obowiązek podatkowy z tytułu nabycia przez wnioskodawczynię spadku po ojcu powstał z datą uprawomocnienia się ww. orzeczenia sądu, tj. w 1952 r., po stryju w 1976 r. oraz babce i matce w 1998 r„ w myśl powołanych przepisów ustawy Ordynacja podatkowa zobowiązanie podatkowe w powyższych sprawach uległo przedawnieniu. Pojęcie spadku jest zdefiniowane w art. 922 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), zgodnie z którym to przepisem spadek stanowią prawa i obowiązki majątkowe zmarłego, przechodzące z chwilą śmierci na jedną lub kilka osób. Spadkobiercy zatem wchodzą w sytuację prawną w jakiej pozostawał spadkodawca. Zdaniem Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w skład spadku wchodzą nie tylko prawa i obowiązki, ale także uzasadnione prawne nadzieje na nabycie prawa. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie podniósł, że „Prawa majątkowe są składnikiem masy spadkowej dającym nabywcy w drodze dziedziczenia legitymację prawną do występowania z wnioskiem o ich dochodzenie. (....) Zaznaczyć należy, że roszczenie o zwrot nieruchomości jest prawem majątkowym podlegającym opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. A zatem, jeżeli wnioskodawczyni przysługiwało roszczenie o odzyskanie nieruchomości (klasyfikowane jako prawo majątkowe) to ciążył na niej obowiązek złożenia zeznania podatkowego o nabyciu praw do spadku”. W powołanej interpretacji indywidualnej uznano, że wnioskodawczyni słusznie uzasadniła swoje stanowisko, przyjmując iż zobowiązanie podatkowe w powyższych sprawach uległo przedawnieniu.

Wobec tego fakt, że Wnioskodawczyni nie zgłosiła jak dotąd w urzędzie skarbowym nabycia spadku po ojcu W. D., w tym nabycia roszczenia o odszkodowania za bezprawne pozbawienia prawa użytkowania wieczystego nie rodzi obecnie dla niej negatywnych konsekwencji. Zgodnie bowiem ze stanem prawnym obowiązującym dopiero od dnia 1 stycznia 2007 r., a więc już po wygaśnięciu zobowiązania podatkowego Wnioskodawczyni, w przypadku nie zgłoszenia do opodatkowania nabycia spadku, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się podatnika przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej na fakt nabycia.

W przypadku Wnioskodawczyni zobowiązanie do zapłaty podatku od spadków i darowizn przedawniło się, a wyrok Sądu Okręgowego w (...) Wydział (...) Cywilny z dnia 27 czerwca 2013 r. przyznający odszkodowanie za bezprawne pozbawienie prawa użytkowania wieczystego nieruchomości pozostaje bez wpływu na zobowiązania w zakresie przedmiotowego podatku.

Ponadto jedynie na marginesie należy dodać, że wygaśnięcie zobowiązania podatkowego w podatku od spadków i darowizn nie rodzi obowiązku podatkowego na gruncie podatku dochodowego. Zgodnie bowiem z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę;
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników;
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym;
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji;
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą;
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c;
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
   
   

Konkludując należy uznać, że zasądzone wyrokiem sądowym na rzecz Wnioskodawczyni odszkodowanie z tytułu bezprawnego pozbawienie prawa użytkowania wieczystego nieruchomości nie podlega obecnie obowiązkowi podatkowemu ani na gruncie ustawy o podatku od spadków i darowizn, ani na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 ze zm.) podatkowi temu podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem spadku.

Ponieważ ustawa o podatku od spadków i darowizn nie określa chwili (daty) otwarcia spadku, to należy posiłkować się przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 121) regulującymi sprawy spadkowe.

Zgodnie z art. 922 Kodeksu cywilnego spadek stanowią prawa i obowiązki zmarłego, które z chwilą jego śmierci przechodzą na jedną lub kilka osób, stosownie do przepisów niniejszej ustawy. W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Oznacza to, że dniem nabycia spadku jest data śmierci spadkodawcy. Natomiast, zgodnie z art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego, prawomocne postanowienie sądu o nabyciu spadku potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Innymi słowy z chwilą śmierci spadkodawcy spadkobierca wchodzi w ogół praw i obowiązków należących do spadku, choćby nawet nie wiedział o tym, że doszło do dziedziczenia. Postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku jest natomiast jedynie orzeczeniem deklaratywnym o znaczeniu legitymacyjnym – postanowienie Sądu Najwyższego z 23 stycznia 2013 r. I CSK 262/12.

Powyższe oznacza więc, że nabycie tytułem spadku opisanego na wstępie prawa majątkowego (ekspektatywy) nastąpiło  w przypadku Wnioskodawczyni  z chwilą śmierci wstępnego (ojca), tj. w 1986 r. Oznacza to, że w badanej sprawie będą miały zastosowanie przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn, według stanu prawnego sprzed nowelizacji dokonanej ustawą z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2006 r. Nr 222, poz. 1629). Zgodnie z treścią art. 3 ust. 1 przywołanej noweli do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło przed dniem 1 stycznia 2007 r., stosuje się przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2006 r.

W myśl art. 5 i art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy przy nabyciu w drodze dziedziczenia ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych i powstaje z chwilą przyjęcia spadku. Natomiast stosownie do art. 6 ust. 4 zd. 1 ww. ustawy, jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia.

Jak z powyższego wynika w ustawie o podatku od spadków i darowizn w sposób szczególny uregulowana została instytucja powstania obowiązku podatkowego. Mianowicie przewidziano w nim możliwość zaistnienia dwóch momentów powstania obowiązku podatkowego z tego samego tytułu.

Zgodnie z ww. przepisami obowiązek podatkowy powstaje przy nabyciu w drodze dziedziczenia: z chwilą przyjęcia spadku (art. 6 ust. 1 pkt 1) lub jeżeli nabycie nie zgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, z chwilą sporządzenia pisma, a w przypadku gdy pismem tym jest orzeczenie sądu, z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia (art. 6 ust. 4 zd. 1).

Z przepisów tych wynika, że przewidziane w nich rozwiązania nawzajem się uzupełniają, z tym, że z analizy poszczególnych uregulowań wynika, że różne są stany faktyczne, w jakim przepisy te znajdują zastosowanie.

Zgłoszenie nabycia do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn następuje poprzez złożenie zeznania podatkowego.

Mając na uwadze treść wniosku wskazać należy, że istota przedmiotowej sprawy sprowadza się do ustalenia, dwóch kwestii:

1. czy w przedstawionej sytuacji nastąpiło przedawnienie możliwości powstania zobowiązania podatkowego co oznacza, że nie jest możliwe wydanie decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego w odniesieniu do nabytej tytułem dziedziczenia w 1986 r. ekspektatywy prawnej roszczenia odszkodowawczego;
2. czy w związku z otrzymanym odszkodowaniem Wnioskodawczyni zobowiązana jest do zapłaty podatku od spadków i darowizn.
   
   

W celu wyjaśnienia pierwszej z ww. kwestii niezbędne jest odwołanie się do przepisów ustaw zawierających, m.in. definicje obowiązku podatkowego i zobowiązania podatkowego oraz regulujących kwestie powstawania zobowiązań podatkowych i wygaśnięcia, w tym przedawnienia zobowiązań podatkowych. Natomiast drugiej – należy zbadać, czy wypłacone odszkodowanie w ogóle wchodziło w skład spadku.

W dacie powstania obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn w analizowanej sprawie ww. materię regulowała ustawa z dnia 19 grudnia 1980 r. o zobowiązaniach podatkowych (Dz.U. Nr 27, poz. 111 ze zm.), która obowiązywała do 31 grudnia 1997 r. – art. 343 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 344 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.).

Zgodnie z art. 2 ustawy o zobowiązaniach podatkowych:

1. Zobowiązaniem podatkowym jest wynikające z obowiązku podatkowego zobowiązanie do uiszczenia na rzecz Skarbu Państwa świadczenia pieniężnego, zwanego dalej „podatkiem”.
2. Obowiązek podatkowy określają ustawy.
   
   

Odpowiednikiem ww. zapisów ustawy o zobowiązaniach podatkowych są art. 4 i 5 Ordynacja podatkowa.

Z treści tych przepisów wynika, że wystąpienie obowiązku podatkowego jest warunkiem niezbędnym do powstania zobowiązania podatkowego po stronie konkretnego podmiotu.

W dalszej kolejności należy wskazać na zapisy:

• art. 5 ust. 1 ustawy o zobowiązaniach podatkowych (art. 21 § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej), według którego zobowiązanie podatkowe powstaje z chwila doręczenia decyzji ustalającej wysokość tego zobowiązania;
• art. 7 ust. 1 ustawy o zobowiązaniach podatkowych (art. 68 § 1 i 2 Ordynacji podatkowej), który stanowi, że nie można wydać decyzji w sprawie ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego, jeżeli od końca roku podatkowego, w którym powstał obowiązek podatkowy, upłynęły 3 lata, a w wypadku gdy podatnik nie zgłosił obowiązku podatkowego lub nie złożył zeznania, mimo że był do tego zobowiązany, albo biorąc udział w postępowaniu nie ujawnił wszystkich źródeł przychodów lub całego majątku niezbędnych do ustalenia wysokości danego zobowiązania podatkowego, a także gdy następuje opodatkowanie dochodu nie znajdującego pokrycia w ujawnionych źródłach przychodów - 5 lat.
  
  

Reasumując, należy stwierdzić, że w analizowanym przypadku − w odniesieniu do niesprecyzowanej ekspektatywy prawnej roszczenia odszkodowawczego − nastąpiła sytuacja, o której mowa ww. art. 7 ust. 1 ustawy o zobowiązaniach podatkowych – przedawnienie możliwości powstania zobowiązania podatkowego. Jak wyżej wskazano wystąpienie obowiązku podatkowego jest warunkiem niezbędnym powstania zobowiązania podatkowego po stronie konkretnego podmiotu. Z kolei w ustawie o podatku od spadków i darowizn ustawodawca, w odniesieniu do nabycia majątku tytułem dziedziczenia, w art. 6 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 4, przewidział dwa  nawzajem uzupełniające się  momenty powstania obowiązku podatkowego. W konsekwencji, skoro w rozpatrywanej sprawie obowiązek podatkowy powstał w dacie uprawomocnienia się postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku, tj. 18 marca 1991 r., to od końca tego roku zaczął biec termin przedawnienia, o którym mowa w art. 7 ust. 1 ustawy o zobowiązaniach podatkowych. Innymi słowy termin do wydania decyzji ustalającej zobowiązanie podatkowe w podatku od spadków i darowizn upłynął z końcem 1996 r.

Przechodząc do drugiej podnoszonej we wniosku kwestii, tj. opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn wypłaconego Wnioskodawczyni w 2013 r. odszkodowania należy wyjaśnić, że z przywołanej normy prawnej (art. 922 § 1 Kodeksu cywilnego) wynika, że spadkobiercy w zasadzie wchodzą w sytuację prawną, w jakiej pozostawał spadkodawca. Oznacza to, że w skład spadku wchodzą prawa i obowiązki, ale także uzasadnione prawne nadzieje na nabycie prawa. Prawa majątkowe są składnikiem masy spadkowej dającym nabywcy w drodze dziedziczenia legitymację prawną do występowania z wnioskiem o ich dochodzenie i realizacją m.in. w formie odszkodowania. W myśl § 2 powołanego przepisu nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami. W obrębie zakresu pojęcia praw ściśle związanych z osobą spadkodawcy, znajdują się prawa mające służyć zaspokojeniu określonych interesów konkretnej osoby ze względu na jej indywidualną sytuację, np. roszczenia alimentacyjne czy uprawnienie do renty. Natomiast w zakresie praw i obowiązków przechodzących na określone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami chodzi o sytuacje, w których istnieje wyraźny przepis przewidujący taki skutek śmierci osoby uprawnionej lub zobowiązanej.

W rezultacie należy stwierdzić, że odszkodowanie przyznane Wnioskodawczyni w 2013 r. nie zostało nabyte tytułem dziedziczenia, gdyż w dacie otwarcia spadku odszkodowanie to nie istniało. Oznacza to, że przedmiotowe odszkodowanie nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Tym samym stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Zgodnie z wolą Wnioskodawczyni wyrażoną we wniosku niniejsza interpretacja indywidualna została wydana wyłącznie w zakresie ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.