INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, przedstawione we wniosku z dnia 25 kwietnia 2012 r. (data wpływu 30 kwietnia 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odszkodowania wypłaconego byłemu pracownikowi na mocy ugody sądowej w związku z rozwiązaniem umowy o pracę i poniesionych kosztów sądowych #61485; jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 kwietnia 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kosztów uzyskania przychodów oraz w sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia podatkowego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W dniu 13 stycznia 2012 r. Spółka została powiadomiona, iż Jej były pracownik wniósł do Sądu Rejonowego pozew o uznanie rozwiązania umowy o pracę za niezgodne z prawem, przywrócenie do pracy na dotychczasowych warunkach, zasądzenie od Pozwanego wynagrodzenia za cały okres pozostawania bez pracy, zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, oraz zasądzenie kosztów.

Podstawą pozwu był fakt, iż w dniu 7 grudnia 2011 r. Spółka rozwiązała z pracownikiem umowę o pracę w trybie art. 52 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy, z tytułu rażącego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych.

Spółka wnosiła w odpowiedzi na pozew, iż były przesłanki do rozwiązania umowy o pracę z winy pracownika z powodu utraty zaufania ze względu między innymi na niewłaściwy nadzór nad wykonaniem umowy i złą organizację prac, niewykonanie polecenia pracodawcy w zakresie udzielenia informacji co do przebiegu prac.

Powód nadal, w kolejnym piśmie procesowym, tak jak w pozwie, podtrzymywał, iż nie było w jego ocenie przesłanek do rozwiązania z nim umowy o pracę, oraz że jest w okresie ochronnym (przed emeryturą).

W dniu 2 kwietnia 2012 r. w wyniku ugody sądowej, umowa została rozwiązana na mocy porozumienia stron, a Wnioskodawca zobowiązał się do zapłaty na rzecz pracownika odszkodowania w wysokości 53.732,45 zł, a także zobowiązał się pokryć koszty sądowe. Przedmiotowa ugoda wyczerpała wszystkie roszczenia wynikające ze stosunku pracy, jaki łączył Wnioskodawcę z powodem.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy wypłacone odszkodowanie na rzecz byłego pracownika i poniesione koszty sądowe stanowią dla Spółki koszty uzyskania przychodu...
2. Czy wypłacone odszkodowanie korzysta ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych...
   
   

Niniejsza interpretacja indywidualna stanowi odpowiedź na pytanie nr 1, dotyczące podatku dochodowego od osób prawnych.

Wniosek Spółki w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych (pytanie nr 2) zostanie rozpatrzony odrębnie.

Zdaniem Wnioskodawcy, zapłacone odszkodowanie i poniesione koszty sądowe nie są zawarte w katalogu wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i mogą stanowić koszty uzyskania przychodów.

W ocenie Wnioskodawcy, zapłacone odszkodowanie wraz z kosztami ma bezspornie związek z prowadzoną przez Spółkę działalnością gospodarczą oraz stanowi źródło zabezpieczenia przychodu. Zgodnie z ustawą kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów i nie jest wymagany bezpośredni związek przyczynowo - skutkowy pomiędzy wydatkami a osiąganymi przychodami.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej zaistniałego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że były pracownik Spółki wniósł do Sądu pozew o uznanie rozwiązania umowy o pracę za niezgodne z prawem, przywrócenie do pracy na dotychczasowych warunkach, zasądzenie od pozwanego wynagrodzenia za cały okres pozostawania bez pracy, zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, oraz zasądzenie kosztów.

Podstawą pozwu był fakt, iż w dniu 7 grudnia 2011 r. Spółka rozwiązała z pracownikiem umowę o pracę w trybie art. 52 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy z tytułu rażącego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych.

W odpowiedzi na pozew, Spółka wskazała, iż były przesłanki do rozwiązania umowy o pracę z winy pracownika z powodu utraty zaufania ze względu między innymi na niewłaściwy nadzór nad wykonaniem umowy i złą organizację prac, niewykonanie polecenia pracodawcy w zakresie udzielenia informacji, co do przebiegu prac.

W kolejnym piśmie procesowym, powód podtrzymywał, iż nie było w Jego ocenie przesłanek do rozwiązania z nim umowy o pracę oraz że jest w okresie ochronnym (przed emeryturą).

Wnioskodawca wskazał, iż w dniu 2 kwietnia 2012 r. w wyniku ugody sądowej, umowa została rozwiązana na mocy porozumienia stron, a pracodawca zobowiązał się do zapłaty na rzecz pracownika odszkodowania w wysokości 53.732,45 zł, a także zobowiązał się i pokryć koszty sądowe. Przedmiotowa ugoda wyczerpuje wszystkie roszczenia wynikające ze stosunku pracy, jaki łączył Spółkę z Powodem.

W związku z powyższym, Wnioskodawca powziął wątpliwość dotyczącą możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odszkodowania wypłaconego na rzecz byłego pracownika i poniesionych kosztów sądowych.

Zgodnie z treścią art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 ze zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Oznacza to, że dla kwalifikacji prawnej danego kosztu istotne znaczenie ma cel, w jakim został poniesiony. Wydatek zostanie uznany za koszt uzyskania przychodów, jeżeli pomiędzy jego poniesieniem, a powstaniem, zwiększeniem bądź też możliwością powstania przychodu istnieje związek przyczynowy. W oparciu o kryterium stopnia tego powiązania, ustawodawca wyróżnia koszty podatkowe bezpośrednio związane z przychodami i inne niż bezpośrednio z nimi związane, których nie można wprost przypisać do określonych przychodów, ale są racjonalnie uzasadnione jako zmierzające do ich osiągnięcia (tzw. koszty pośrednie).

Definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu, każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach należy natomiast zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania.

Jednocześnie trzeba podkreślić, że przez pojęcie "zachować" należy rozumieć "dochować coś w stanie niezmienionym, nienaruszonym, utrzymać". Natomiast "zabezpieczyć" oznacza "uczynić bezpiecznym, niezagrożonym, dać ochronę". Można więc przyjąć, że koszty poniesione na zachowanie źródła przychodu to takie, które poniesione zostały, aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu występowały w nienaruszonym stanie oraz, aby takie źródło w ogóle dalej istniało. Natomiast jako zabezpieczenie źródła przychodów powinno się przyjmować koszty poniesione na ochronę istniejącego źródła przychodów, które umożliwią dalsze funkcjonowanie źródła. Istotą tego rodzaju kosztów jest więc ich obligatoryjne poniesienie, w celu niedopuszczenia do utraty źródła przychodu w przyszłości.

Za koszty związane z zabezpieczeniem i zachowaniem źródła przychodów należy więc uznać przede wszystkim koszty prawidłowego funkcjonowania podatnika, prawidłowego prowadzenia działalności gospodarczej, do której zalicza się koszty, które nie zawsze mogą zostać jednoznacznie uznane za koszty poniesione w celu uzyskania przychodów, a przynajmniej taki ich cel jest trudny do uchwycenia.

Wobec powyższego, aby wydatek poniesiony przez podatnika mógł stanowić koszt uzyskania przychodów, muszą zaistnieć łącznie następujące przesłanki:

• został poniesiony przez podatnika,

• jest definitywny, a więc bezzwrotny,

• pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

• poniesiony został w celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów,

• został właściwie udokumentowany,

• nie jest kosztem wymienionym w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
  
  

Jednak nie każdy wydatek ponoszony w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą stanowić może koszt uzyskania przychodów i jako taki rzutować na podstawę opodatkowania. Skoro bowiem ustawodawca wyraźnie wiąże koszty uzyskania przychodów z określonym celem, to ten cel musi być widoczny. Ponoszone koszty winny omawiany cel realizować lub co najmniej zakładać realność celu.

Właściwa i zgodna z treścią ustawowej regulacji kwalifikacja kosztów uzyskania przychodów powinna brać pod uwagę:

1. przeznaczenie wydatku (celowość, zasadność wydatku dla funkcjonowania podmiotu); przy czym ze względu na szeroki zakres celowości, powinno poddawać się szczegółowej analizie czynniki wpływające na celowość w postaci racjonalności i efektywności,
2. potencjalną możliwość (analizowaną w dacie poniesienia wydatku na podstawie obiektywnych przesłanek) przyczynienia się danego wydatku do osiągnięcia przychodu, względnie zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.
   
   

Ponadto należy wskazać, iż obowiązkiem podatnika, jako odnoszącego ewidentną korzyść z faktu zaliczenia określonych wydatków w poczet kosztów uzyskania przychodów, jest wykazanie związku przyczynowo-skutkowego z osiąganymi przychodami lub zabezpieczeniem ich źródła, zgodnie z dyspozycją przepisu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie wymieniono wprost zasądzonego przez Sąd odszkodowania wypłaconego byłemu pracownikowi w związku z rozwiązaniem umowy o pracę z naruszeniem przepisów o rozwiązaniu umów o pracę jako wydatku wyłączonego z kosztów uzyskania przychodów. Nieujęcie określonych odszkodowań w katalogu kosztów niepotrącalnych, zawartym w art. 16 ust. 1 ww. ustawy, nie oznacza jednakże automatycznie, iż poniesiony z tego tytułu wydatek stanowi koszty uzyskania przychodów. Należy bowiem wówczas ustalić, czy spełnia on ww. przesłanki pozytywne kwalifikowania kosztów, wynikające z cytowanego art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Odnosząc powyższe uwarunkowania prawne do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego, należy stwierdzić, iż wydatki związane z wypłatą odszkodowania byłemu pracownikowi na mocy ugody sądowej w związku z rozwiązaniem umowy o pracę i obowiązkiem uiszczenia kosztów sądowych sporu wiążą się co prawda pośrednio z prowadzoną działalnością gospodarczą, jednakże oceniając ich charakter nie można wykazać związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy wypłatą tych świadczeń, a uzyskanym przez Spółkę przychodem.

W tym miejscu należy zwrócić uwagę, że do kosztów podatkowych mogą zostać zaliczone tylko te wydatki na rzecz pracowników, które wykazują związek z uzyskaniem przez podatnika przychodem (zabezpieczeniem lub zachowaniem źródła przychodów).

W ocenie tutejszego Organu, w przedstawionym stanie faktycznym, nie są spełnione przesłanki zawarte w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Należy zauważyć, iż celem poniesionego przez Spółkę kosztu związanego z zasądzonym przez Sąd odszkodowaniem wypłaconym byłemu pracownikowi Spółki - nie jest uzyskanie przychodu, ani zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów. Istotą sporu jest bowiem zasadność i wysokość odszkodowania przyznanego niepracującemu już w Spółce pracownikowi za rozwiązanie z nim umowy o pracę. Celem zapłaty jest zatem zwolnienie się Spółki z zobowiązania, a zapłata ww. odszkodowania nie przynosi żadnego przychodu. Kwota odszkodowania, choć wynika z wcześniej łączącego strony stosunku pracy, nie jest jednak wypłaconym zaległym wynagrodzeniem pracownika, ale swoistą dolegliwością (sankcją) za niezgodne z prawem działanie pracodawcy, skutkami którego nie można obciążać budżetu państwa poprzez obniżenie podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym.

Wydatek ten zatem nie stanowi na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych kosztów uzyskania przychodów.

Dokonując oceny prawnej stanowiska Wnioskodawcy w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów poniesionych kosztów sądowych, należy wskazać, iż co do zasady zaliczenie ponoszonych wydatków procesu sądowego do kosztów uzyskania przychodów należy rozpatrywać pod kątem tego, czy były one poniesione w celu obrony przed bezprawnie skierowanymi roszczeniami w związku z funkcjonowaniem podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą, oraz nie były związane z niewykonaniem zobowiązań.

Jako że przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie przewidują bezpośredniego wyłączenia kosztów sądowych z kosztów uzyskania przychodów, zasadnicze znaczenie dla dokonania oceny możliwości zaliczenia wskazanych kosztów sadowych do kosztów uzyskania przychodu ma określenie, czy są one ponoszone w celu osiągnięcia przychodów. Wydatki zaliczone do kosztów uzyskania przychodów muszą bowiem być wynikiem racjonalnego i celowego działania podatnika, a nie skutkiem zaniedbań, czy braku staranności w działaniu.

Odnosząc się więc do wydatków dotyczących kosztów sądowych związanych ze sporem między Wnioskodawcą a byłym pracownikiem w przedmiocie zasadności roszczenia i wysokości odszkodowania przyznanego byłemu pracownikowi za rozwiązanie z nim umowy o pracę, należy stwierdzić, że wydatki te nie pozostają w związku z uzyskiwanymi przychodami i nie mają na celu zachowania czy zabezpieczenia źródła przychodów, a w konsekwencji nie stanowią kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania interpretacji indywidualnej.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy)

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.