UZASADNIENIE

W dniu 31 maja 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania zwrotu wkładu mieszkaniowego.

Z uwagi na fakt, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych, o których mowa w art. 14b § 4 ustawy Ordynacja podatkowa, pismem z dnia 21 sierpnia 2013 r. nr ILPB2/415-550/13-2/WM Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia podania bez rozpatrzenia.

Wezwanie wysłano w dniu 21 sierpnia 2013 r., skutecznie doręczono w dniu 26 sierpnia 2013 r., natomiast w dniu 29 sierpnia 2013 r. do tut. Organu wpłynęła odpowiedź na ww. wezwanie, w której Zainteresowany uzupełnił wniosek.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W 2003 r. Wnioskodawca nabył od spółdzielni mieszkaniowej mieszkanie na zasadzie lokatorskiego spółdzielczego prawa do lokalu, wpłacając do spółdzielni mieszkaniowej 30% wartości mieszkania, a następnie spłacając co miesiąc kredyt zaciągnięty przez spółdzielnię na budowę tego lokalu.

W 2012 r. Zainteresowany zdecydował się na opuszczenie zajmowanego lokalu - zwrot lokalu do spółdzielni mieszkaniowej i zakup mieszkania na rynku pierwotnym na zasadzie odrębnej własności. Opuszczając lokal Wnioskodawca otrzymał zwrot wkładu mieszkaniowego po rewaloryzacji.

Różnica pomiędzy kwotą odzyskanego wkładu a kwotą wpłaconą w 2003 r. została przedstawiona przez spółdzielnię jako dochód w dokumencie PIT-8C.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy Wnioskodawca jest zobowiązany do zapłacenia podatku od dochodu uwzględnionego w dokumencie PIT-8C i w jakiej wysokości?
2. Czy też stosuje się w sytuacji Zainteresowanego przepisy analogiczne jak w przypadku mieszkań nabywanych na zasadzie własnościowego lokatorskiego prawa do lokalu, tzn. jeżeli środki pieniężne uzyskane ze zwrotu wkładu mieszkaniowego zostały w całości przeznaczone na zakup nowego mieszkania na rynku pierwotnym to podlega to zwolnieniu z płacenia podatku dochodowego?
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy, w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361) odpłatne zbycie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego nie zostało zaliczone do źródeł przychodów (w art. 10 ust. 1 pkt 8 jest mowa jedynie o spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego). Nie jest ono również wymienione w art. 20 wyżej wymienionej ustawy jako przychód z innych źródeł.

Jeżeli przychód z odpłatnego zbycia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego należałoby potraktować analogicznie do przychodu ze zbycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego (chociaż ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych w żadnym artykule takiego stanu nie reguluje) to należałoby zastosować przepis art. 21 ust. 1 pkt 131 mówiący o zwolnieniu takiego dochodu od podatku dochodowego w sytuacji zakupu nowego mieszkania z wykorzystaniem środków finansowych uzyskanych ze zbycia lokalu mieszkalnego.

Ponadto uzyskana kwota zwrotu środków pochodzących ze zbycia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego jest jedynie urealnieniem kwoty wpłaconej przez Wnioskodawcę do spółdzielni mieszkaniowej w 2003 r., związanym ze zwiększeniem wartości siły nabywczej pieniądza. Odzyskany przez Wnioskodawcę wkład mieszkaniowy odpowiada zatem wkładowi wniesionemu do spółdzielni mieszkaniowej do chwili opuszczenia lokalu mieszkalnego, dlatego należałoby tu zastosować art. 21 ust. 1 pkt 50 powyższej ustawy. Zawarte w tym przepisie sformułowanie „do wysokości wniesionych udziałów lub wkładów” nie należy utożsamiać z wartością nominalną, co w ocenie Wnioskodawcy jest ewidentnym naruszeniem prawa. Sformułowanie „do wysokości wniesionych wkładów” należy rozumieć nie jako odniesienie do wartości początkowej wkładu, ale do jego wielkości. Dlatego też powyższe zwolnienie powinno obejmować, co do zasady, cały zwracany wkład.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Kwestię nabycia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego oraz warunków zwrotu wniesionego wkładu reguluje ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (t. j. Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 ze zm.).

Stosownie do art. 4 ust. 1 ww. ustawy, członkowie spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali, są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowieniami statutu.

W sprawach nieuregulowanych w ustawie prawa i obowiązki członków spółdzielni dotyczące w szczególności wnoszenia, ustalania i waloryzacji wkładu mieszkaniowego i budowlanego określają postanowienia statutu (przepis art. 8 pkt 3 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych).

Mając na względzie powyższe, wkład mieszkaniowy (budowlany) stanowi formę, w jakiej członek spółdzielni uczestniczy w pokrywaniu kosztów budowy budynku (lokalu). Wydatki na wkłady mieszkaniowe lub budowlane do spółdzielni wpłacane są natomiast w celu uzyskania spółdzielczego prawa do lokalu lub odrębnej własności lokalu.

Natomiast zgodnie z przepisem art. 11 ust. 1 ww. ustawy, spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego wygasa z chwilą ustania członkostwa oraz w innych wypadkach określonych w Rozdziale 2 tej ustawy.

Zgodnie art. 11 ust. 2¹ ww. ustawy, w wypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia wypłaca osobie uprawnionej wartość rynkową tego lokalu. Przysługująca osobie uprawnionej wartość rynkowa nie może być wyższa od kwoty, jaką spółdzielnia uzyska od osoby obejmującej lokal w wyniku przetargu przeprowadzonego przez spółdzielnię zgodnie w postanowieniami statutu.

Z wartości rynkowej lokalu potrąca się przypadającą na dany lokal część zobowiązań spółdzielni związanych z budową, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, w tym w szczególności niewniesiony wkład mieszkaniowy. Jeżeli spółdzielnia skorzystała z pomocy uzyskanej ze środków publicznych lub z innych środków, potrąca się również nominalną kwotę umorzenia kredytu lub dotacji, w części przypadającej na ten lokal oraz kwoty zaległych opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1, a także koszty określenia wartości rynkowej lokalu (art. 11 ust. 2²).

W myśl art. 11 ust. 24 ww. ustawy warunkiem wypłaty, o której mowa w ust. 2¹, jest opróżnienie lokalu.

Z informacji przedstawionych we wniosku wynika, że w 2003 r. Wnioskodawca nabył od spółdzielni mieszkaniowej mieszkanie na zasadzie lokatorskiego spółdzielczego prawa do lokalu, wpłacając do spółdzielni mieszkaniowej 30% wartości mieszkania, a następnie spłacając co miesiąc kredyt zaciągnięty przez spółdzielnię na budowę tego lokalu.

W 2012 r. Zainteresowany zdecydował się na opuszczenie zajmowanego lokalu - zwrot lokalu do spółdzielni mieszkaniowej i zakup mieszkania na rynku pierwotnym na zasadzie odrębnej własności. Opuszczając lokal Wnioskodawca otrzymał zwrot wkładu mieszkaniowego po rewaloryzacji.

Różnica pomiędzy kwotą odzyskanego wkładu a kwotą wpłaconą w 2003 r. została przedstawiona przez spółdzielnię jako dochód w dokumencie PIT-8C.

Zwrot wkładów wniesionych do spółdzielni stanowi przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użyty we wskazanym przepisie zwrot „w szczególności” oznacza, że katalog przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty, co oznacza, że do tej kategorii przychodów można zaliczyć również inne niż te, które zostały w nim wymienione. Z powyższego wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega dochód, uzyskiwany w wyniku określonych czynności faktycznych i prawnych, w następstwie, których mamy do czynienia z przyrostem mienia. Tak więc podstawą uzyskania przychodów z innych źródeł mogą być tylko takie czynności, w wyniku których następuje po stronie osoby fizycznej przysporzenie majątkowe.

Zgodnie z art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 25, art. 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów ustawy Ordynacja podatkowa zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Jednakże w myśl art. 21 ust. 1 pkt 50 ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są przychody otrzymane w związku ze zwrotem udziałów lub wkładów w spółdzielni, do wysokości wniesionych udziałów lub wkładów do spółdzielni.

Tym samym uzyskany przez Wnioskodawcę przychód w związku ze zwrotem wkładu mieszkaniowego w wysokości wartości rynkowej lokalu (zwaloryzowany wkład) stanowi co do zasady przychód podatkowy, przy czym do wysokości uprzednio wniesionego wkładu, korzysta ze zwolnienia z opodatkowania na mocy ww. przepisu.

W związku z powyższym, nie można zgodzić się z Wnioskodawcą, że wartość zwróconego przez spółdzielnię wkładu mieszkaniowego w związku z przekazaniem lokatorskiego mieszkania jest zwolniona w całości od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wartość zwróconego wkładu – zgodnie z art. 11 ust. 2¹ ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych – stanowi bowiem zwaloryzowaną wartość rynkową tego lokalu. Tym samym nie może odpowiadać wartości wniesionego wkładu mieszkaniowego przez Wnioskodawcę w 2003 r., tj. wówczas kiedy lokal mieszkalny był przydzielony. Jeżeli intencją ustawodawcy byłoby zwolnienie przychodu otrzymanego w związku ze zwrotem m.in. wkładów w spółdzielni do wysokości zwaloryzowanej wartości wniesionych wkładów, zostałoby to wyraźnie wskazane w ww. przepisie.

Mając na uwadze powołane przepisy, należy stwierdzić, że kwota zwróconego Wnioskodawcy zwaloryzowanego wkładu mieszkaniowego (wartość rynkowa lokalu), do wysokości uprzednio wniesionego w 2003 r. wkładu do spółdzielni mieszkaniowej korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na mocy art. 21 ust. 1 pkt 50 ww. ustawy.

Natomiast nadwyżka pomiędzy uzyskanym przychodem, tj. kwotą wynikającą z waloryzacji wkładu (kwotą wypłaconą przez spółdzielnię), a nominalną wartością wniesionego wkładu stanowi przysporzenie majątkowe, tj. przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Kwotę przychodu wskazaną w informacji PIT-8C Wnioskodawca był obowiązany wykazać i opodatkować łącznie z innymi dochodami według skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w zeznaniu rocznym, składanym w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, zgodnie z art. 45 ust. 1 ustawy.

Odnosząc się natomiast do możliwości skorzystania przez Wnioskodawcę ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy zauważyć, że w przypadku spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego właścicielem i zarządzającym mieszkaniem jest spółdzielnia mieszkaniowa. Osoby zamieszkujące w takich mieszkaniach jedynie je użytkują, nie posiadają do nich tytułu własności. Mogą używać mieszkania, ale nie są jego właścicielami. Zgodnie z treścią art. 9 ust. 3 powołanej ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu jest prawem niezbywalnym, niedziedzicznym i nie podlega egzekucji. W związku z tym zwrot przedmiotowego lokalu do spółdzielni mieszkaniowej nie stanowi odpłatnego zbycia, gdyż Wnioskodawca nie posiadał tytułu własności do lokalu, o którym mowa we wniosku. Tak więc zwolnienie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie ma tym przypadku zastosowania.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.