Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB2/436-109/13/DSZ
z 30 sierpnia 2013 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 28 maja 2013 r. (data wpływu 3 czerwca 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych umowy ustanowienia i przeniesienia prawa odrębnej własności lokalu mieszkalnego – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 3 czerwca 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych umowy ustanowienia i przeniesienia prawa odrębnej własności lokalu mieszkalnego.

W przedmiotowym wniosku przedstawione zostało następujące zdarzenie przyszłe.

W kancelarii notarialnej ma zostać zawarta umowa ustanowienia odrębnej własności lokalu oraz przeniesienia prawa własności w trybie art. 11 ust. 2 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych.

Lokal mieszkalny, który jest przedmiotem umowy był wcześniej zajmowany na podstawie lokatorskiego spółdzielczego prawa do lokalu. Prawo to wygasło, zaś lokal został opróżniony. Spółdzielnia mieszkaniowa na podstawie art. 11 ust. 2 wyżej wskazanej ustawy zorganizowała przetarg na ustanowienie odrębnej własności lokalu. W wyniku tego przetargu spółdzielnia zamierza ustanowić odrębną własność lokalu i przenieść jego własność na rzecz osoby, która ten przetarg wygrała. Osoba ta nie jest członkiem spółdzielni. Kwota zaoferowana w przetargu została uiszczona.

Wnioskodawca – notariusz w ramach dokonywanych czynności – sporządzi umowę ustanowienia odrębnej własności lokalu i przeniesienia jego własności na nabywcę.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy zawarcie w wyżej wskazanym przypadku umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu i przeniesienia jego własności jest opodatkowane podatkiem od czynności cywilnoprawnych?
2. Czy opodatkowanie wyżej wskazanej czynności tym podatkiem jest uzależnione od tego, czy osoba, która nabywa lokal jest członkiem spółdzielni i nabywa lokal na zasadzie pierwszeństwa wskazanego w wyżej wymienionym przepisie, czy też jest niezależne od członkowstwa nabywcy w spółdzielni?

Zdaniem Wnioskodawcy, zawarcie umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu i przeniesienia jego własności na rzecz nabywcy wyłonionego w przetargu zorganizowanym przez spółdzielnię mieszkaniową w trybie art. 11 ust. 2 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, albowiem nie jest to czynność przewidziana w katalogu czynności, które są tym podatkiem opodatkowane, to jest w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Wnioskodawca zauważa, że podobne stanowisko zostało wyrażone w interpretacjach indywidualnych: Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 20 listopada 2009 r. Nr IBPBII/1/436-226/09/MZ oraz Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 7 maja 2010 r. Nr ITPB2/436-54/10/MK.

Ponadto, w opinii Wnioskodawcy kwestia braku opodatkowania wyżej wskazanej czynności jest niezależna od tego, czy nabywca lokalu jest członkiem spółdzielni i nabywa lokal na zasadzie pierwszeństwa, czy też nie jest takim członkiem i nabywa lokal w przetargu zorganizowanym przez spółdzielnię.

W obu przypadkach umowa ustanowienia odrębnej własności lokalu oraz przeniesienia jego własności zawierana jest w szczególnym trybie określonym w art. 11 ust. 2 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, a zatem nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Takie stanowisko wyraził również Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 2 lutego 2011 r. Nr ILPB2/436-250/10-2/MK.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 ze zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
2. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
3. (uchylona),
4. umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
5. umowy dożywocia,
6. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
7. (uchylona),
8. ustanowienie hipoteki,
9. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
10. umowy depozytu nieprawidłowego,
11. umowy spółki.

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2 (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób, to dla oceny czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na jej kwalifikację pod względem prawnym.

Zgodnie z art. 10 ust. 2 ww. ustawy, notariusze są płatnikami podatku od czynności cywilnoprawnych dokonywanych w formie aktu notarialnego.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że spółdzielnia mieszkaniowa na podstawie art. 11 ust. 2 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych zorganizowała przetarg na ustanowienie odrębnej własności lokalu. W wyniku tego przetargu spółdzielnia zamierza ustanowić odrębną własność lokalu i przenieść jego własność na rzecz osoby, która ten przetarg wygrała. Osoba ta nie jest członkiem spółdzielni. Kwota zaoferowana w przetargu została uiszczona. Wnioskodawca – notariusz w ramach dokonywanych czynności – sporządzi umowę ustanowienia odrębnej własności lokalu i przeniesienia jego własności na nabywcę.

Zgodnie z art. 11 ust. 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (t. j. Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 ze zm.), w przypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia, z zastrzeżeniem art. 15, ogłasza nie później niż w ciągu 3 miesięcy od dnia opróżnienia lokalu, zgodnie z postanowieniami statutu, przetarg na ustanowienie odrębnej własności tego lokalu, zawiadamiając o przetargu w sposób określony w statucie oraz przez publikację ogłoszenia w prasie lokalnej. Pierwszeństwo w nabyciu lokalu mają członkowie, którzy nie mają zaspokojonych potrzeb mieszkaniowych i zgłoszą gotowość zawarcia umowy o ustanowienie i przeniesienie odrębnej własności tego lokalu. W przypadku zgłoszenia się kilku uprawnionych, pierwszeństwo ma najdłużej oczekujący. Warunkiem przeniesienia odrębnej własności lokalu na takiego członka jest wpłata wartości rynkowej lokalu.

Powyższy przepis wskazuje, że czynność prawna, skutkiem której jest ustanowienie odrębnej własności lokalu i przeniesienie jego własności, stanowi czynność odrębną od wymienionych w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych umów sprzedaży czy też zamiany, których dokonanie powoduje powstanie obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych. Czynności takiej nie można uznać również za inną, wymienioną w tym przepisie. Oznacza to, że ustanowienie odrębnej własności lokalu mieszkalnego i przeniesienie jego własności, dokonane w trybie art. 11 ust. 2 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. W rezultacie, w opisanej we wniosku sytuacji Wnioskodawca jako notariusz, z tytułu sporządzenia aktu notarialnego nabycia lokalu mieszkalnego w trybie art. 11 ust. 2 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych przez osobę nie będącą członkiem spółdzielni mieszkaniowej nie będzie zobowiązany do obliczenia i pobrania podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zgodzić się również należy z Wnioskodawcą, że w opisanej we wniosku sytuacji bez wpływu dla opodatkowania czynności ustanowienia odrębnej własności lokalu i jej przeniesienia pozostaje fakt, czy osoba, która nabywa lokal jest członkiem spółdzielni i nabywa go na zasadzie pierwszeństwa, zgodnie z postanowieniami art. 11 ust. 2 czy też osobą niebędącą członkiem spółdzielni. Jak wykazano bowiem wyżej warunkiem opodatkowania określonej czynności cywilnoprawnej podatkiem od czynności cywilnoprawnych jest objęcie jej zakresem przedmiotowym ustawy, a więc wymienienie w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu. W niniejszej sprawie mamy natomiast do czynienia z czynnością inną, niż wskazane w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, zawierającym taki właśnie katalog. Z tego też względu bez wpływu dla opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych czynności wymienionej w art. 11 ust. 2 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych pozostają szczegóły dotyczącej tej czynności, w tym fakt, czy osoby nabywające są członkami spółdzielni i korzystają z prawa pierwszeństwa czy też takimi członkami nie są.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.