Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPP3/443-472/13-2/IG
z 23 sierpnia 2013 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 20.05.2013 r. (data wpływu 27.05.2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

• zastosowania zwolnienia dla usług pośrednictwa ubezpieczeniowego polegających na: oferowaniu klientom ubezpieczenia zgodnie z najlepszą wiedzą, przyjmowaniu deklaracji przystąpienia do ubezpieczenia, wystawianiu i przesyłaniu klientowi polisy ubezpieczenia, informowaniu klientów ubezpieczającego o zakresie i warunkach ubezpieczenia, zapewnianiu klientom ubezpieczającego dostępu do ogólnych warunków ubezpieczenia, obliczaniu składki zgodnie z umową ubezpieczenia, obliczaniu wysokości prowizji przysługującej ubezpieczającemu lub koncesjonerowi za wykonane zgodnie z umową czynności oraz przekazania tej prowizji odpowiedniemu podmiotowi, przekazaniu do zakładu ubezpieczeń zainkasowanej składki, przesyłaniu do zakładu ubezpieczeń zestawień zawierających informacje takie jak: liczba ubezpieczonych, łączne saldo zadłużenia będące podstawą obliczenia składki, składka łączna, składka łączna pomniejszona o prowizję Wnioskodawcy, dostarczania innych informacji, których zasadnie zażąda zakład ubezpieczeń, - przekazania ubezpieczającemu odpowiednich dokumentów niezbędnych do obsługi umowy ubezpieczenia, wprowadzaniu w życie zmian w umowach ubezpieczenia lub dotyczących obsługi ubezpieczeń w terminie określonym przez zakład ubezpieczeń, obliczania kwoty do zwrotu i dokonywania zwrotu składki ubezpieczonemu lub ubezpieczającemu w określonych w umowie przypadkach, sprawdzaniu poprzez uzyskanie potwierdzenia u ubezpieczającego ważności ochrony ubezpieczeniowej z tytułu umowy ubezpieczenia - jest prawidłowe,
• przyjmowania wniosków o rozwiązanie ubezpieczenia, wystawiania indywidualnych certyfikatów ubezpieczenia, wystawiania duplikatów indywidualnych certyfikatów ubezpieczenia, wystawiania aneksów do indywidualnych certyfikatów ubezpieczenia, obsługi infolinii dostępnej dla ubezpieczonych oraz pracowników, przesyłania do zakładu ubezpieczeń pisemnej informacji o zgłoszeniu szkody, uzyskiwania od ubezpieczającego informacji niezbędnych do ustalenia wartości świadczenia w związku ze złożonym roszczeniem, gromadzeniu i poświadczaniu za zgodność z oryginałem dokumentów niezbędnych do rozpatrzenia roszczenia zgodnie z umową ubezpieczenia, dostarczaniu osobom uprawnionym odpowiednich formularzy związanych ze zgłoszeniem roszczeń, doręczonych uprzednio przez zakład ubezpieczeń, oraz informowaniu o brakujących dokumentach niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń, niezwłocznym doręczeniu zakładowi ubezpieczeń kompletnych dokumentów niezbędnych do rozpatrzenia roszczenia zgodnie z zapisami umowy ubezpieczenia, przekazywaniu brokerowi reprezentującemu ubezpieczającego, pisemnej informacji o zgłoszonych szkodach oraz statusie ich likwidacji - jest nieprawidłowe.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 27.05.2013 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia usług związanych z obsługą przez pośrednika ubezpieczeniowego grupowych umów ubezpieczenia.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca posiada status agenta ubezpieczeniowego zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym (Dz. U. z 2003 r., Nr 124, poz. 1154 ze zm.). Działając na rzecz zakładu ubezpieczeń Wnioskodawca jako agent ubezpieczeniowy pośredniczył w zawarciu pomiędzy zakładem ubezpieczeń a ubezpieczającymi grupowych umów ubezpieczenia. Zakres czynności związanych z wykonaniem umowy ubezpieczenia, do których zobowiązany jest Wnioskodawca, polegających na obsłudze zawartych umów ubezpieczenia, został określony w umowach trójstronnych, z udziałem zakładów ubezpieczeń oraz ubezpieczających. Zgodnie z postanowieniami tych umów, Wnioskodawca zobowiązany jest do:

• oferowania klientom ubezpieczenia zgodnie z najlepszą wiedzą,
• przyjmowania deklaracji przystąpienia do ubezpieczenia od ubezpieczającego,
• przyjmowania wniosków o rozwiązanie indywidualnej ochrony ubezpieczeniowej,
• wystawiania indywidualnych certyfikatów ubezpieczenia,
• wystawiania duplikatów indywidualnych certyfikatów ubezpieczenia,
• wystawiania aneksów do indywidualnych certyfikatów ubezpieczenia,
• wystawiania potwierdzeń do ubezpieczenia,
• wystawiania i przesyłania klientowi polisy ubezpieczenia,
• informowania klientów ubezpieczającego o zakresie i warunkach ubezpieczenia,
• zapewnienia klientom ubezpieczającego dostępu do ogólnych warunków ubezpieczenia,
• obliczenia składki zgodnie z umową ubezpieczenia,
• obliczania wysokości prowizji przysługującej ubezpieczającemu lub koncesjonerowi za wykonane zgodnie z umową czynności oraz przekazania tej prowizji odpowiedniemu podmiotowi,
• przekazania do zakładu ubezpieczeń zainkasowanej składki,
• przesyłania do zakładu ubezpieczeń zestawień zawierających informacje takie jak: liczba ubezpieczonych, łączne saldo zadłużenia będące podstawą obliczenia składki, składka łączna, składka łączna pomniejszona o prowizję Wnioskodawcy,
• dostarczania innych informacji, których zasadnie zażąda zakład ubezpieczeń,
• obsługi infolinii dostępnej dla ubezpieczonych oraz pracowników ubezpieczającego, za pośrednictwem której udzielane są informacje dotyczące zawartych ubezpieczeń, zwłaszcza o zakresie i warunkach zawartego ubezpieczenia, o możliwości i zasadach doubezpieczania, przyjmowane są zgłoszenia szkody oraz informowanie o dalszej procedurze postępowania w związku z wystąpieniem szkody, a także informacje na temat innych spraw związanych z funkcjonowaniem ubezpieczenia, zgłoszonych przez ubezpieczonych za pośrednictwem infolinii,
• przesyłania do zakładu ubezpieczeń, który prowadzi likwidację szkód, pisemnej informacji o zgłoszeniu szkody przez ubezpieczonego,
• przekazania ubezpieczającemu odpowiednich dokumentów niezbędnych do obsługi umowy ubezpieczenia,
• wprowadzania w życie zmian w umowach ubezpieczenia lub dotyczących obsługi ubezpieczeń w terminie określonym przez zakład ubezpieczeń,
• obliczania kwoty do zwrotu i dokonywania zwrotu składki ubezpieczonemu lub ubezpieczającemu w określonych w umowie przypadkach,
• sprawdzania poprzez uzyskanie potwierdzenia u ubezpieczającego ważności ochrony ubezpieczeniowej z tytułu umowy ubezpieczenia,
• uzyskiwania od ubezpieczającego informacji niezbędnych do ustalenia wartości świadczenia w związku ze złożonym roszczeniem,
• gromadzenia i poświadczania za zgodność z oryginałem dokumentów niezbędnych do rozpatrzenia roszczenia zgodnie z umową ubezpieczenia,
• dostarczania osobom uprawnionym odpowiednich formularzy związanych ze zgłoszeniem roszczeń, doręczonych uprzednio przez zakład ubezpieczeń, oraz informowania o brakujących dokumentach niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń,
• niezwłocznego doręczenia zakładowi ubezpieczeń kompletnych dokumentów niezbędnych do rozpatrzenia roszczenia zgodnie z zapisami umowy ubezpieczenia,
• przekazywania brokerowi reprezentującemu ubezpieczającego, pisemnej informacji o zgłoszonych szkodach oraz statusie ich likwidacji.
  
  

Wnioskodawca, posiadając status agenta ubezpieczeniowego, jest również stroną ogólnych umów agencyjnych z zakładem ubezpieczeń, a załączniki do ww. umów regulują zasady wykonywania czynności agencyjnych na rzecz zakładu ubezpieczeń związanych z obsługą przez Wnioskodawcę umowy grupowego ubezpieczenia na życie, zawieranej z ubezpieczającym. Postanowienia ww. załączników wprawdzie nie zawierają odesłania do umów trójstronnych, jednak częściowo - w zakresie obowiązków Wnioskodawcy - są tożsame z postanowieniami tych umów w zakresie obsługi umowy grupowego ubezpieczenia, częściowo stanowią ich uszczegółowienie.

Ww. załączniki do urnowy agencyjnej przewidują wynagrodzenie prowizyjne dla Wnioskodawcy liczone jako procent od sumy składek zebranych za dany miesiąc. W chwili obecnej podstawą rozliczeń pomiędzy stronami są postanowienia załączników do umowy agencyjnej. Postanowienia umów o współpracy nie mają zatem zastosowania w zakresie wynagrodzenia dla Wnioskodawcy.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy od 1 stycznia 2011 r. świadczenie wskazanych wyżej usług związanych z obsługą przez pośrednika ubezpieczeniowego grupowych umów ubezpieczenia podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług czy też na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37) ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów usług (Dz. U. z 2001 r., Nr 54, poz. 535 ze zm.) jest od tego podatku zwolnione?

Zdaniem Wnioskodawcy, świadczenie wskazanych w pytaniu usług jest nadal zwolnione z podatku od towarów i usług.

Przedmiotowa wątpliwość może zdaniem Wnioskodawcy pojawić się w związku z faktem, iż zakres czynności, do których zobowiązany jest Wnioskodawca, został bezpośrednio określony w treści umowy trójstronnej zawartej pomiędzy Wnioskodawcą, zakładem ubezpieczeń a ubezpieczającym, natomiast załączniki do umowy agencyjnej (która jest podstawą rozliczeń pomiędzy stronami) stanowią w pewnym zakresie powtórzenie, w pewnym zaś - uszczegółowienie tych czynności.

Nie ma zdaniem Wnioskodawcy wątpliwości co do faktu, iż w myśl art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) - dalej zwanej „ustawą o VAT”, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2010 roku, usługi świadczone przez Wnioskodawcę były zwolnione od podatku od towarów i usług. Zwolnienie z podatku wynikało z załącznika nr 4 do ustawy, który odwoływał się do Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 6 kwietnia 2004 roku w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług /Dz. U. Nr 89, poz. 844/). Zgodnie z dotychczas obowiązującym stanem prawnym zakresem zwolnienia były m. in. usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego (agentów ubezpieczeniowych) a także „czynności pomocnicze związane z ubezpieczeniami, pozostałe” (67.20.10-00.90 wg PKWiU z 1997r.). W kontekście zwolnienia z VAT usług świadczonych przez Wnioskodawcę kwestią indyferentną było zasadniczo określenie charakteru tych czynności. Nawet gdyby nie były one kwalifikowane jako usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego, z pewnością można by je bowiem zakwalifikować jako czynności pomocnicze związane z ubezpieczeniami.

Z dniem 1 stycznia 2011 r. weszła w życie nowelizacja ustawy o VAT, wprowadzona ustawą z dnia 29 października 2010 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2010 r., Nr 226, poz. 1476) stanowiąca implementację dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 2006, Nr 347 str. 1 ze zm.), zwanej dalej „Dyrektywą”. Zgodnie z przepisem art. 135 ust. 1 lit. a) Dyrektywy, państwa członkowskie zwalniają z opodatkowania transakcje ubezpieczeniowe i reasekuracyjne, wraz z usługami pokrewnymi świadczonymi przez brokerów ubezpieczeniowych i agentów ubezpieczeniowych. W nowelizacji zmieniono zasady uznawania usług za zwolnione z opodatkowania podatkiem VAT poprzez enumeratywne wyliczenie w ustawie usług zwolnionych, rezygnując ze stosowanego dotychczas odwołania do odpowiednich punktów Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług. Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 37) ustawy o VAT zwalnia się od podatku „usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji”. Natomiast po wejściu nowelizacji w życie, podstawą prawną do zwolnienia z VAT nie jest już dłużej sama w sobie możliwość zakwalifikowania danych czynności jako usług pomocniczych do ubezpieczeń.

Jednocześnie przepis art. 43 ust. 13 ww. ustawy stanowi, iż zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi zwolnionej z VAT, wymienionej powyżej, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z przepisem cytowanym w akapicie poprzednim. Jednak tego ostatniego zwolnienia nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w akapicie poprzednim (art. 43 ust. 14 ww. ustawy).

W przedmiotowej sprawie konieczne jest ustalenie możliwości zakwalifikowania dokonywanych przez Wnioskodawcę czynności jako czynności pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych. Po dniu 01.01.2011 r. w odniesieniu do opisywanej współpracy Wnioskodawcy z zakładem ubezpieczeń stanowi to bowiem warunek konieczny uznania czynności wykonywanych przez Wnioskodawcę za zwolnione z VAT.

W kontekście brzmienia art. 43 ust. 1 pkt 37) ustawy o VAT wydaje się, iż kluczową kwestią dla ustalenia jakie usługi będą korzystały ze zwolnienia z VAT jest zdefiniowanie terminu „usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych”. Ustawodawca nie zawarł definicji tego rodzaju w znowelizowanej ustawie o VAT. Wobec powyższego należy uznać, że dla potrzeb podatkowych można skorzystać z definicji pośrednictwa ubezpieczeniowego, przewidzianej w ustawie o pośrednictwie ubezpieczeniowym z dnia 22 maja 2003 r. (Dz. U. z 2003 r., Nr 124, poz. 1154 ze zm.), która stanowi implementację dyrektywy 2002/92/WE. W myśl art. 2 ust. 1 ww. ustawy: „Pośrednictwo ubezpieczeniowe polega na wykonywaniu przez pośrednika za wynagrodzeniem czynności faktycznych lub czynności prawnych związanych z zawieraniem lub wykonywaniem umów ubezpieczenia”. Zgodnie zaś z art. 4 pkt 1) czynnościami agencyjnymi są czynności dokonywane w imieniu lub na rzecz zakładu ubezpieczeń, polegające na pozyskiwaniu klientów, wykonywaniu czynności przygotowawczych zmierzających do zawierania umów ubezpieczenia, zawieraniu umów ubezpieczenia oraz uczestniczeniu w administrowaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia, także w sprawach o odszkodowanie, jak również na organizowaniu i nadzorowaniu czynności agencyjnych. Z kolei dyrektywa 2002/92/WE definiuje usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego jako działalność polegająca na wprowadzaniu, proponowaniu lub przeprowadzaniu innych prac przygotowawczych do zawarcia umów ubezpieczenia lub zawieraniu takich umów, lub udzielaniu pomocy w administrowaniu i wykonywaniu takich umów, w szczególności w przypadku „roszczenia” (art. 2 ust. 1 dyrektywy). Podatnik ma prawo oczekiwać, że zastosowanie w ustawie podatkowej wyrażenia „usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych” nastąpiło z uwzględnieniem definicji pośrednictwa ubezpieczeniowego w ustawie wprost regulującej tego typu działalność. Co więcej, również sądy, dokonując interpretacji ustawy o podatku od towarów i usług, korzystają z regulacji zawartej w ustawach z innych dziedzin prawa. Przykładowo Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w dniu 21 grudnia 2011r. (I SA/Gd 885/11) wydał wyrok, w którym wskazał, że pojęcie działalności ubezpieczeniowej na gruncie polskiego prawa podatkowego wyjaśniane być może poprzez stosowanie zewnętrznej wykładni systemowej uględniającej definicję uregulowaną w ustawie z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej.

Świadczone przez Wnioskodawcę usługi polegają przede wszystkim na wykonywaniu czynności przygotowawczych zmierzających do udzielania ochrony ubezpieczeniowej (informowanie ubezpieczonych o zakresie i warunkach ubezpieczenia, zapewnianie ubezpieczonym dostępu do ogólnych warunków ubezpieczenia, obliczanie składki zgodnie z umową ubezpieczenia) oraz uczestniczeniu w administrowaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia, także w sprawach o odszkodowanie (pozostałe). Pośrednictwo ubezpieczeniowe w rozumieniu ustawy może być wykonywane wyłącznie przez agentów ubezpieczeniowych lub brokerów ubezpieczeniowych. W zaistniałym stanie faktycznym podmiot świadczący usługi działa w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń, co zostało bezpośrednio wskazane w Umowie o Współpracy. Wnioskodawca bez wątpienia świadczy usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego, gdyż:

1. posiada status agenta ubezpieczeniowego,
2. działa na rzecz zakładu ubezpieczeń,
3. dokonywane czynności polegają na wykonywaniu czynności faktycznych, związanych przede wszystkim z administrowaniem i wykonywaniem umów ubezpieczenia i są charakterystyczne dla działalności agenta ubezpieczeniowego,
4. otrzymuje za świadczone usług odpowiednie wynagrodzenie (prowizję).
   
   

Usługi świadczone przez Wnioskodawcę - wymienione w umowach o współpracy oraz powtórzone uszczegółowione w załącznikach do umów agencyjnych stanowią pośrednictwo pomiędzy zakładem ubezpieczeń a ubezpieczającym oraz ubezpieczonymi. Są więc one niewątpliwie usługami pośrednictwa ubezpieczeniowego, nie stanowią też elementu usług pośrednictwa w rozumieniu art. 43 ust. 14 ustawy o VAT. Pomimo nieprecyzyjnego określenia jakie elementy składowe usługi pośrednictwa są wyłączone ze zwolnienia z opodatkowania, należy przypuszczać, iż chodzi przede wszystkim o usługi polegające na czynnościach pośrednictwa wykonywanych dla agentów/brokerów ubezpieczeniowych przez inne podmioty, nieposiadające statusu pośrednika ubezpieczeniowego.

Wnioskodawca zresztą nie wykonuje tych czynności w oparciu o stosunek umowny z innym pośrednikiem ubezpieczeniowym, a działa bezpośrednio w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń. Wymaga również podkreślenia, iż Wnioskodawca pośredniczył w zawarciu generalnej umowy ubezpieczenia, a obecnie wykonywane usługi polegają na pośrednictwie w wykonywaniu tejże umowy. Generalna umowa ubezpieczenia (w odróżnieniu od indywidualnych „klasycznych” umów ubezpieczenia - np. mieszkania czy autocasco) zawierana jest bowiem na czas nieokreślony, a w ramach tejże umowy dochodzi do powstawania (i wygasania) wielu stosunków ubezpieczeniowych. Kluczowa zatem staje się rola pośrednika ubezpieczeniowego przy wykonywaniu tejże umowy i administrowaniu nią.

Nawet jednak gdyby zakwestionować powyższe stanowisko, należy stwierdzić, że nowelizacja ustawy o VAT stanowi implementację dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej. W celu uściślenia zakresu usług pośrednictwa ubezpieczeniowego zwolnionych z opodatkowania podatkiem VAT należałoby więc przeanalizować uregulowania Dyrektywy. Nie wdając się w rozważania na temat możliwości bezpośredniego jej stosowania, należy z pewnością uznać, że przepisy prawa polskiego trzeba przynajmniej interpretować przez pryzmat brzmienia Dyrektywy. Zgodnie z art. 135 ust. 1 pkt a), państwa członkowskie zwalniają z opodatkowania transakcje ubezpieczeniowe i reasekuracyjne, wraz z usługami pokrewnymi świadczonymi przez brokerów ubezpieczeniowych i agentów ubezpieczeniowych. Porównując brzmienie Dyrektywy z art. 43 ust. 1 pkt 37) ustawy o VAT należy mieć na uwadze, że usługi określone w polskiej ustawie o VAT jako usługi pośrednictwa w zakresie usług ubezpieczeniowych powinny odpowiadać usługom pokrewnym usługom ubezpieczeniowym świadczonym przez brokerów ubezpieczeniowych i agentów ubezpieczeniowych. W orzeczeniu z 3 marca 2005 r. w sprawie Staatssecretaris van Financien v. Arthur Andersen & Co. Accountants c.s. (sygn. C - 472/03) ETS wskazał, że zwolnienie to ma zastosowanie wyłącznie w sytuacji, gdy pośrednik działa wobec ubezpieczonego jako podmiot niezależny od ubezpieczyciela. Ponadto Rzecznik Generalny sporządzający na wniosek sędziów opinię prawną w przedmiotowej sprawie podkreślił, że „Pojęcie to [usług pokrewnych] kładzie nacisk - w obrębie dziedziny takiej jak rozpowszechnianie produktów ubezpieczenia, której modus operandi cechuje duża złożoność i różnorodność - na działanie zewnętrzne pośrednika ubezpieczeniowego, czyli jego pozycję pośrednika pomiędzy ubezpieczającym a zakładem ubezpieczeniowym, co jest nieodzownie związane z istnieniem relacji pomiędzy tymi dwiema stronami. (...) pojęcie usług pokrewnych jest wystarczająco szerokie, aby mogło ono teoretycznie obejmować swoim zakresem wszystkie usługi, które są powiązane z usługami ubezpieczeniowymi, a zatem które mogą być uznane za usługi pokrewne tym czynnościom. Jednakże prawodawca wspólnotowy wyraźnie ograniczył zakres zwolnienia wyłącznie do tej części usług, które są świadczone przez brokerów lub pośredników ubezpieczeniowych. Zakwalifikowanie osoby, która domaga się zwolnienia, jako brokera lub pośrednika ubezpieczeniowego jest zatem elementem kluczowym, pozwalającym na ustalenie istnienia działalności pokrewnej czynnościom ubezpieczeniowym, która na mocy art. 13 część R lit. a podlega zwolnieniu z opodatkowania. W przedmiotowej sytuacji usługi świadczone przez Wnioskodawcę są niewątpliwie ściśle powiązane z usługami ubezpieczeniowymi. Jednocześnie Wnioskodawca działa w sposób autonomiczny i całkowicie niezależny od ubezpieczyciela, pośrednicząc pomiędzy zakładem ubezpieczeń a ubezpieczającym. Spełnione jest oczywiście również kryterium podmiotowe, wymagające posiadania statusu agenta ubezpieczeniowego.

Ponadto usługa pośrednictwa ubezpieczeniowego powinna zostać uznana za usługę kompleksową, czyli usługę jednorodną, której podział na dwa odrębne rodzaje usług byłby sztuczny i nie mógłby stanowić podstawy uznania zasadności podziału kwoty należnej za tę usługę na odmiennie opodatkowane części (tak o usługach turystycznych SN w wyroku z dnia 21.05.2002 r. III RN 66/01, również wyrok NSA z dnia 22.09.2011, II FSK 586/10, uchwała NSA z 08.11.2010, I FSP 3/10). Jeżeli przyjąć, że istotą usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego jest doprowadzenie do zawarcia umowy ubezpieczenia oraz że w zakres tej usługi wchodzi również szereg świadczeń polegających na obsłudze zawartych umów, to całość takiej usługi powinna być zwolniona z opodatkowania. Z samej zresztą istoty umowy agencyjnej wynika, że oprócz pośredniczenia przy zawieraniu umów lub ich zawierania w imieniu dającego zlecenie obejmuje ona szereg czynności pomocniczych, takich jak przyjmowanie dla dającego zlecenie zapłaty za świadczenie, które spełnia za dającego zlecenie, oraz do przyjmowania dla niego świadczeń, za które płaci, jak również do odbierania zawiadomień o wadach oraz oświadczeń dotyczących wykonania umowy, którą zawarł w imieniu dającego zlecenie (art. 759 kodeksu cywilnego). Podkreślenia wymaga fakt, że wynagrodzenie Wnioskodawcy jest płacone Wnioskodawcy na podstawie postanowień aneksu do umowy agencyjnej jest pochodną liczby oraz wartości zawartych umów, a Wnioskodawca nie otrzymuje żadnego dodatkowego wynagrodzenia za czynności związane z obsługą umów już zawartych.

W związku z powyższym zasadne jest twierdzenie, że świadczenie wskazanych w pytaniu usług nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT z uwagi na zwolnienie przedmiotowych usług z opodatkowania.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego w zakresie:

• zastosowania zwolnienia dla usług pośrednictwa ubezpieczeniowego polegających na: oferowaniu klientom ubezpieczenia zgodnie z najlepszą wiedzą, przyjmowaniu deklaracji przystąpienia do ubezpieczenia, wystawianiu i przesyłaniu klientowi polisy ubezpieczenia, informowaniu klientów ubezpieczającego o zakresie i warunkach ubezpieczenia, zapewnianiu klientom ubezpieczającego dostępu do ogólnych warunków ubezpieczenia, obliczaniu składki zgodnie z umową ubezpieczenia, obliczaniu wysokości prowizji przysługującej ubezpieczającemu lub koncesjonerowi za wykonane zgodnie z umową czynności oraz przekazania tej prowizji odpowiedniemu podmiotowi, przekazaniu do zakładu ubezpieczeń zainkasowanej składki, przesyłaniu do zakładu ubezpieczeń zestawień zawierających informacje takie jak: liczba ubezpieczonych, łączne saldo zadłużenia będące podstawą obliczenia składki, składka łączna, składka łączna pomniejszona o prowizję Wnioskodawcy, dostarczania innych informacji, których zasadnie zażąda zakład ubezpieczeń, - przekazania ubezpieczającemu odpowiednich dokumentów niezbędnych do obsługi umowy ubezpieczenia, wprowadzaniu w życie zmian w umowach ubezpieczenia lub dotyczących obsługi ubezpieczeń w terminie określonym przez zakład ubezpieczeń, obliczania kwoty do zwrotu i dokonywania zwrotu składki ubezpieczonemu lub ubezpieczającemu w określonych w umowie przypadkach, sprawdzaniu poprzez uzyskanie potwierdzenia u ubezpieczającego ważności ochrony ubezpieczeniowej z tytułu umowy ubezpieczenia - uznaje się za prawidłowe,

• przyjmowania wniosków o rozwiązanie ubezpieczenia, wystawiania indywidualnych certyfikatów ubezpieczenia, wystawiania duplikatów indywidualnych certyfikatów ubezpieczenia, wystawiania aneksów do indywidualnych certyfikatów ubezpieczenia, obsługi infolinii dostępnej dla ubezpieczonych oraz pracowników, przesyłania do zakładu ubezpieczeń pisemnej informacji o zgłoszeniu szkody, uzyskiwania od ubezpieczającego informacji niezbędnych do ustalenia wartości świadczenia w związku ze złożonym roszczeniem, gromadzeniu i poświadczaniu za zgodność z oryginałem dokumentów niezbędnych do rozpatrzenia roszczenia zgodnie z umową ubezpieczenia, dostarczaniu osobom uprawnionym odpowiednich formularzy związanych ze zgłoszeniem roszczeń, doręczonych uprzednio przez zakład ubezpieczeń, oraz informowaniu o brakujących dokumentach niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń, niezwłocznym doręczeniu zakładowi ubezpieczeń kompletnych dokumentów niezbędnych do rozpatrzenia roszczenia zgodnie z zapisami umowy ubezpieczenia, przekazywaniu brokerowi reprezentującemu ubezpieczającego, pisemnej informacji o zgłoszonych szkodach oraz statusie ich likwidacji - uznaje się za nieprawidłowe.
  
  
  

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…) (art. 7 ust. 1 ustawy). W myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, należy rozumieć każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Co do zasady stawka podatku, na podstawie art. 41 ust. 1 ww. ustawy wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Warto nadmienić, iż zgodnie z treścią art. 146a pkt 1 ustawy, obowiązującego od dnia 01.01.2011 r., w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r. stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%. Jednakże zarówno w treści wskazanej ustawy, jak i przepisów wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.

Zgodnie z brzmieniem art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy, zwalnia się od podatku usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji.

Jednocześnie ustawodawca w art. 43 ust. 13 w/w ustawy wskazał, iż zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41. Zgodnie z ust. 14, w/w przepisu nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Na samym wstępie należy rozstrzygnąć kwestię związaną z uznaniem opisywanych we wniosku usług za usługi o charakterze kompleksowym, co jak wskazuje w uzasadnieniu własnego stanowiska Wnioskodawca, przesądza o konieczności zastosowania jednolitych konsekwencji podatkowych dla całego kompleksu czynności. Spółka stoi na stanowisku, iż przedmiotowe usługi świadczone na rzecz towarzystwa ubezpieczeniowego będą stanowiły nierozerwalną złożoną usługę, która będzie objęta zwolnieniem od VAT. Zaznaczyć należy, iż tut. Organ z nie sprzeciwia się rozumieniu samej istoty świadczeń złożonych. Zgodnie z dotychczasowym dorobkiem orzeczniczym, w przypadku czynności powiązanych ekonomicznie i funkcjonalnie ze sobą w taki sposób, że stanowią jedno świadczenie z gospodarczego i ekonomicznego punktu widzenia, wskazane jest ich traktowanie jako jednej nierozłącznej całości także dla celów opodatkowania VAT. Jeżeli kilka świadczeń dokonywanych przez podatnika na rzecz klienta jest ze sobą tak ściśle związane, że tworzy obiektywnie jedno świadczenie z ekonomicznego i gospodarczego punktu widzenia, to nie należy dla celów podatkowych sztucznie dzielić takiego świadczenia. Powyższe znajduje potwierdzenie w tezach orzeczeń TSUE m.in. w wyroku C-308/96 i C-94/97 z dnia 22.10.1998 r. w połączonych sprawach T.P. Madgett, R.M. Baldwin and The Baldwin Curt Hotel, wyroku C-349/96 z dnia 25.02.1999 r. w sprawie Card Protection Plan Ltd. (CPP), wyroku C-173 w sprawie Morten Henriksen, C-2/95 w sprawie Sparekassernes Datacenter (SDC), a także wyroku C-41/04 w sprawie Levob Verzekeringen BV i OV Bank NV).

Przenosząc powyższe na grunt przedmiotowej sprawy, należy zauważyć, iż przy ocenie szeregu czynności wykonywanych na rzecz jednego usługobiorcy pod kątem kwalifikacji prawno-podatkowej nie można kierować się wyłącznie spojrzeniem z punktu widzenia nabywcy tych usług, bowiem w rezultacie mogłoby to prowadzić do wypaczenia istoty usług kompleksowych i wprowadzeniu pełnej dowolności przy ich identyfikowaniu. Należy w tym miejscu przypomnieć, że co do zasady każde świadczenie dla celów opodatkowania podatkiem od towarów i usług powinno być traktowane jako odrębne i niezależne. Dopiero za pewne odstępstwo i wyjątek należy uznać potraktowanie kilku świadczeń za jedno złożone. Z orzecznictwa TSUE płynie wniosek, iż za część świadczenia złożonego możemy uznać tylko takie czynności, których oddzielenie miałoby sztuczny charakter, czyli innymi słowy jej wyłączenie rzutowałoby w sposób istotny na całość świadczenia.

Przyjęty przez Wnioskodawcę sposób kalkulacji wynagrodzenia prowizyjnego liczonego jako procent od sumy składek zebranych za dany miesiąc, także nie przeczy potraktowaniu poszczególnych usług za odrębne, bowiem przepisy cywilnoprawne pozostawiają swobodę w tym zakresie i nie może to przekładać się na skutki na gruncie prawa podatkowego, w tym identyfikacji usług złożonych.

Z treści wniosku wynika, iż Spółka posiadająca status agenta ubezpieczeniowego, działając na rzecz zakładu ubezpieczeń pośredniczyła w zawarciu pomiędzy zakładem ubezpieczeń a ubezpieczającym umowy generalnej mającej charakter grupowej umowy ubezpieczenia na cudzy rachunek. Wnioskodawca pośredniczy także w wykonaniu tejże umowy. Zakres czynności, do których zobowiązany jest Wnioskodawca, polegających na obsłudze zawartych umów ubezpieczenia, został szczegółowo opisany we wniosku. Wnioskodawcy przysługuje wynagrodzenie prowizyjne liczone jako procent od sumy składek zebranych za dany miesiąc.