Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPP3/443-310/13/AŚ
z 10 czerwca 2013 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012r. poz. 749) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 4 marca 2013r. (data wpływu do tut. organu 8 marca 2013r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie sposobu dokumentowania dostawy towarów - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 8 marca 2013r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie sposobu dokumentowania dostawy towarów.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Podatnik - Wnioskodawca prowadzi działalność handlową w placówkach detalicznych. Poza typową sprzedażą, placówki realizują bony żywnościowe oraz bony na produkty do sporządzania posiłków profilaktycznych i regeneracyjnych wydawane przez inne podmioty na rzecz pracowników tych podmiotów w oparciu o odrębne przepisy i regulaminy. Działalność w zakresie realizacji bonów polega na tym, że Wnioskodawca podpisuje umowę z podmiotem zobowiązanym do wydania bonów, a następnie, w oparciu o zawartą umowę wydaje pracownikom emitenta bonów stosowne towary o charakterze wynikającym z zawartej umowy w zamian za bon. Wartością wydanych towarów na podstawie zrealizowanych bonów Spółdzielnia obciąża podmiot z którym zawarła umowę wystawiając mu fakturę VAT. Wydanie towarów uprawnionemu posiadaczowi bonu Wnioskodawca ewidencjonuje na kasie fiskalnej, nie wydając jednak oryginału paragonu osobie realizującej bon, ale dołączając go do kopii faktury wystawionej na rzecz podmiotu emitującego bony. Osoba realizująca bon w zamian za oryginał paragonu otrzymuje od Wnioskodawcy jego kopię lub dokument generowany z komputera na podstawie zapisów z kasy fiskalnej, co pozwala takiej osobie zrealizować jej ewentualne uprawnienia z tytułu przyjęcia towaru, w szczególności skontrolowanie zgodności towaru z zawartą umową, jego cenę i wagę.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy w przypadku realizacji bonów na zasadach określonych w opisie stanu faktycznego prawidłowe jest dołączanie oryginału paragonu do kopii faktury wystawianej na rzecz emitenta bonów zamiast wydawania oryginału paragonu osobie realizującej bon?
2. Czy w przypadku realizacji bonów na zasadach określonych w opisie stanu faktycznego prawidłowe jest wydawanie osobie realizującej bon w zamian za oryginał paragonu jego kopię lub dokument generowany z innego urządzenia, w szczególności komputera, zawierający w swej treści oznaczenie towaru, jego ilość oraz cenę i podatek VAT?
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy, działanie podatnika przy realizacji bonów w opisanym stanie faktycznym jest prawidłowe, gdyż wypełnia obowiązek podatnika dołączania oryginału paragonu do kopii faktury wystawionej nabywcy towaru. Nabywcą towaru w przedstawionym stanie faktycznym nie jest osoba realizująca bon, ale emitent bonu. Bon stanowi jedynie legitymację do odbioru towaru przez uprawnionego bezpośrednio w placówce handlowej, a nie w siedzibie emitenta bonów. Pozwala to również na uniknięcie niebezpieczeństwa wystawienia dwóch faktur do tej samej transakcji. Realizację praw osoby realizującej bon, w szczególności możliwość skontrolowania zgodności towaru z zawartą umową jego cenę i wagę, dostatecznie zapewnia kopia paragonu lub inny dokument zawierający w swej treści oznaczenie towaru, jego ilość oraz cenę, wystawiany i honorowany przez placówkę podatnika. Kopia paragonu lub dodatkowy dokument nie pozwala jedynie osobie realizującej bon żądać na jego podstawie wystawienia mu faktury VAT. W przedstawionym stanie faktycznym podatnik nie tylko nie ma obowiązku wydania paragonu osobie realizującej bon, ale wręcz nie ma takiego prawa, gdyż naruszyłby obowiązujące przepisy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Zgodnie z art. 7 ust. 8 ww. ustawy w przypadku, gdy kilka podmiotów dokonuje dostawy tego samego towaru w ten sposób, że pierwszy z nich wydaje ten towar bezpośrednio ostatniemu w kolejności nabywcy, uznaje się, że dostawy towarów dokonał każdy z podmiotów biorących udział w tych czynnościach.

Przez towary zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy o VAT rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Natomiast zgodnie z art. 8 ust. 1 pkt 1 powołanej ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Zasady dokumentowania sprzedaży reguluje art. 106 ustawy o podatku od towarów i usług oraz przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 68 poz. 360 ze zm.).

Zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy o VAT – podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy z zastrzeżeniem ust. 1a, 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

W myśl ust. 4 ww. artykułu podatnicy nie mają obowiązku wystawiania faktur osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej. Jednakże na żądanie tych osób podatnicy są obowiązani do wystawienia faktury.

W myśl przepisu art. 111 ust. 1 ustawy o VAT, podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Powyższy przepis określa generalną zasadę, z której wynika, iż obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej dotyczy wszystkich podatników, którzy dokonują sprzedaży na rzecz określonych w nim odbiorców, tj. osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Zatem podstawowym kryterium decydującym o obowiązku stosowania ewidencji za pomocą kas rejestrujących jest status nabywcy wykonywanych przez podatnika świadczeń.

Zasadą jest zatem dokumentowanie sprzedaży wystawianiem faktur VAT. W przypadku natomiast, gdy sprzedaż jest dokonywana na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, sprzedawca obowiązany jest wystawić fakturę VAT jedynie w sytuacji, gdy nabywcy tego zażądają.

Przepisy ustawy o podatku VAT oraz przepisy aktów wykonawczych do tej ustawy nakazują zatem podatnikom dokonującym sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolnikom ryczałtowym prowadzić ewidencję tej sprzedaży za pomocą kas rejestrujących. Jednocześnie przepisy te nie zabraniają ewidencjonowania sprzedaży za pomocą kas rejestrujących na rzecz osób prowadzących działalność gospodarczą. Jednakże w takim przypadku należy pamiętać, że ustawodawca dla takiej sprzedaży przewidział określone warunki ewidencyjne.

W art. 109 ust. 3 ustawy o VAT postanowiono, że podatnicy, z wyjątkiem podatników wykonujących wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 i 82 ust. 3 oraz zwolnionych od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9, są obowiązani prowadzić ewidencję zawierającą: kwoty określone w art. 90, dane niezbędne do określenia przedmiotu i podstawy opodatkowania, wysokość podatku należnego, kwoty podatku naliczonego obniżające kwotę podatku należnego oraz kwotę podatku podlegającą wpłacie do urzędu skarbowego lub zwrotowi z tego urzędu oraz inne dane służące do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej,
a w przypadkach określonych w art. 120 ust. 15, art. 125, 134, 138 - dane określone tymi przepisami niezbędne do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej.

Przytoczona regulacja wskazuje zatem, na konieczność prowadzenia przez podatnika ewidencji, służącej prawidłowemu sporządzeniu deklaracji podatkowej.

Jak już wskazano, obowiązek stosowania kas rejestrujących wynika z cytowanego wyżej art. 111 ust. 1 ustawy o VAT. Z przepisu tego jednoznacznie wynika, iż obowiązek ten ciąży na podatnikach dokonujących sprzedaży na rzecz dwóch rodzajów podmiotów, mianowicie osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Należy podkreślić, iż obowiązek ten dotyczy wyłącznie sprzedaży, która została dokonana na rzecz tych wyżej wymienionych podmiotów oraz nie została objęta zwolnieniem z obowiązku ewidencjonowania.

Zaznaczenia wymaga, iż kasa rejestrująca jest szczególnego rodzaju ewidencją podatkową, ma ona charakter ewidencji sprzedaży. Ewidencja prowadzona na kasie rejestrującej jest niezależna od ewidencji, której prowadzenia wymagają inne przepisy w szczególności cyt. wyżej art. 109 ust. 3 ustawy o VAT. Ewidencja prowadzona przy zastosowaniu kasy rejestrującej dotyczy bowiem tylko części sprzedaży podatnika ściśle wskazanej w art. 111 ust.1 ustawy. Jest to przede wszystkim sprzedaż niedokumentowana fakturami, czyli objęta wyjątkiem od zasady, że podatnik podatku VAT zobowiązany jest do wystawienia faktur wynikającym z art. 106 ust. 4 ustawy.

Należy jednak zaznaczyć, że jeśli podatnik ewidencjonuje w kasie rejestrującej całą sprzedaż jaka występuje w jego firmie to musi zadbać o to, aby deklaracja podatkowa sporządzana na podstawie prowadzonych w firmie ewidencji, które dwukrotnie obejmują tę samą sprzedaż, (np. gdy w kasie zarejestrowana została również sprzedaż na rzecz podmiotów prowadzących działalność gospodarczą), była rzetelna.

W sytuacji, kiedy dana sprzedaż zostanie udokumentowana fakturą wystawianą na żądanie nabywcy (osoby fizycznej), wówczas podatnik ma obowiązek zaewidencjonowania jej w kasie rejestrującej niezależnie od faktu wystawienia faktury. Zgodnie bowiem z § 7 ust. 1 ww. rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług, w przypadku gdy faktura dotyczy sprzedaży zarejestrowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej, do egzemplarza faktury pozostającego u podatnika dołącza się paragon dokumentujący tę sprzedaż.

Jak już wskazano wyżej ustawodawca jednoznacznie określił obowiązki w zakresie dokumentowania sprzedaży: dla podmiotów prowadzących działalność gospodarczą za pomocą faktur VAT, a dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej za pomocą paragonów fiskalnych (jeżeli na podatniku ciąży obowiązek prowadzenia ewidencji za pomocą kasy rejestrującej) lub faktur VAT wystawianych na żądanie nabywcy.

Z przedstawionego opisu wynika, że Wnioskodawca prowadzi działalność handlową w placówkach detalicznych. Poza typową sprzedażą, placówki realizują bony żywnościowe oraz bony na produkty do sporządzania posiłków profilaktycznych i regeneracyjnych wydawane przez inne podmioty na rzecz pracowników tych podmiotów w oparciu o odrębne przepisy i regulaminy. Działalność w zakresie realizacji bonów polega na tym, że Wnioskodawca podpisuje umowę z podmiotem zobowiązanym do wydania bonów, a następnie, w oparciu o zawartą umowę wydaje pracownikom emitenta bonów stosowne towary o charakterze wynikającym z zawartej umowy w zamian za bon. Wartością wydanych towarów na podstawie zrealizowanych bonów Wnioskodawca obciąża podmiot z którym zawarł umowę wystawiając mu fakturę VAT. Wydanie towarów uprawnionemu posiadaczowi bonu Spółdzielnia ewidencjonuje na kasie fiskalnej, nie wydając jednak oryginału paragonu osobie realizującej bon, ale dołączając go do kopii faktury wystawionej na rzecz podmiotu emitującego bony.

Zgodnie z art. 232 ustawy z dnia 26 czerwca 1974r. Kodeks pracy (t.j. Dz. U. z 1998r. Nr 21, poz. 94 ze zm.) pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciążliwych, nieodpłatnie, odpowiednie posiłki i napoje, jeżeli jest to niezbędne ze względów profilaktycznych. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, rodzaje tych posiłków i napojów oraz wymagania, jakie powinny spełniać, a także przypadki i warunki ich wydawania.

Natomiast w myśl § 2 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów (Dz. U. Nr 60 poz. 279), jeżeli pracodawca nie ma możliwości wydawania posiłków ze względu na rodzaj wykonywanej przez pracownika pracy lub ze względów organizacyjnych, może zapewnić w czasie pracy:

1. korzystanie z takich posiłków w punktach gastronomicznych,
2. przyrządzanie posiłków przez pracownika we własnym zakresie z otrzymanych produktów.
   
   

Stosownie do przepisu § 8 ww. rozporządzenia pracownikom nie przysługuje ekwiwalent pieniężny za posiłki i napoje.

Należy zauważyć, iż przepisy ustawy o podatku od towarów i usług ani przepisy wykonawcze nie definiują pojęcia „nabywca”, dlatego zasadnym wydaje się odwołanie do wykładni językowej. Zgodnie z definicją zawartą w Słowniku języka polskiego PWN „nabywcą jest ten, kto coś nabywa (nabył) przez kupno” (Słownik języka polskiego, pod red.: prof. Mieczysława Szymczaka, s. 288, Wydawnictwo Naukowe PWN).

W świetle powyższego nabywcą sprzedawanych przez Wnioskodawcę towarów (artykułów żywnościowych, produktów potrzebnych do przygotowania posiłków regeneracyjnych i profilaktycznych) są kupujący dane towary na podstawie zawartych z Wnioskodawcą umów - pracodawcy (Wnioskodawca jednoznacznie wskazał, iż wartością wydanych towarów na podstawie zrealizowanych bonów obciąża podmiot z którym zawarł umowę - emitenta bonów). Wnioskodawca dokonuje sprzedaży towarów na rzecz pracodawców, z tym że towary te wydaje bezpośrednio pracownikom podmiotów emitujących bony, za okazaniem przez nich bonów żywnościowych i bonów na produkty do sporządzania posiłków profilaktycznych i regeneracyjnych, zgodnie z postanowieniami umowy.

Stosownie do powołanego wyżej przepisu art. 7 ust. 8 ww. ustawy o VAT, w przypadku gdy kilka podmiotów dokonuje dostawy tego samego towaru w ten sposób, że pierwszy z nich wydaje ten towar bezpośrednio ostatniemu w kolejności nabywcy, uznaje się, że dostawy towarów dokonał każdy z podmiotów biorących udział w tych czynnościach.

Tak więc pomimo faktu, iż podmiotami korzystającymi faktycznie z danych towarów (artykułów żywnościowych, artykułów potrzebnych do przygotowania posiłków regeneracyjnych i profilaktycznych) są osoby fizyczne – pracownicy podmiotów z którymi Wnioskodawca zawiera umowę, to jednak rzeczywistym nabywcą tych towarów są te podmioty.

W przedmiotowej sprawie należy zatem uznać, iż bony żywnościowe oraz bony na produkty do sporządzania posiłków profilaktycznych i regeneracyjnych w tej sytuacji nie są formą zapłaty za towary wydane bezpośrednio pracownikom podmiotów z którymi Wnioskodawca zawiera umowy, lecz stanowią dokument uprawniający ich do odbioru produktów zapewnianych przez pracodawcę.

Odnosząc przedstawiony stan faktyczny do powołanych przepisów prawa należy stwierdzić, że Wnioskodawca będący zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym, zobowiązany jest do dokumentowania ww. czynności dostawy towarów na rzecz nabywców (pracodawców) fakturami VAT, spełniającymi wymogi § 5 ww. rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Przechodząc tym samym do kwestii związanej bezpośrednio z wątpliwościami Wnioskodawcy a dotyczącej dołączania oryginału paragonu do kopii faktury wystawianej na rzecz emitenta bonów zamiast wydawania go osobie realizującej bon należy przypomnieć, że obowiązek stosowania kas rejestrujących wynika bezpośrednio z art. 111 ustawy o VAT, zgodnie z którym podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Zauważyć jednak należy, iż w przedmiotowej sprawie nie mamy do czynienia ze sprzedażą towarów na rzecz osób fizycznych, lecz na rzecz podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą, jakimi są pracodawcy, tak więc wydanie przez Wnioskodawcę ww. towarów bezpośrednio pracownikom w imieniu pracodawców nie podlega ewidencjonowaniu przy użyciu kasy rejestrującej. W tej sytuacji Wnioskodawca winien dysponować jakimikolwiek dokumentami potwierdzającymi fakt wydania przez niego ww. towarów na rzecz pracowników pracodawców, zawierającymi dane umożliwiające prawidłowe wystawienie faktur VAT na rzecz pracodawców. W konsekwencji należy zgodzić się z Wnioskodawcą, iż inny dokument zawierający w swej treści oznaczenie towaru, jego ilość oraz cenę zapewnia możliwość skontrolowania zgodności towaru z zawartą umową.

Podsumowując powyższe rozważania należy zauważyć, że w opisanej we wniosku sytuacji tj. sprzedaży towarów na rzecz pracodawców, Wnioskodawca sprzedaż tą powinien udokumentować fakturą VAT wystawioną dla pracodawców, zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy o VAT. Tym samym wydanie towarów (artykułów żywnościowych, artykułów potrzebnych do przygotowania posiłków regeneracyjnych i profilaktycznych) pracownikom podmiotów emitujących bony, ze względu na fakt, iż Wnioskodawca nie dokonuje sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej nie podlega obowiązkowi ewidencjonowania za pomocą kasy rejestrującej. Zatem działania Wnioskodawcy polegające na wydawaniu osobie realizującej bon kopii paragonu oraz dołączania oryginału tegoż paragonu do kopii faktury wystawionej dla emitenta bonów (pracodawcy, z którym Wnioskodawca zawiera umowę) nie znajdują uzasadnienia na gruncie przepisów o VAT.

Mając na uwadze powyższe stanowisko Wnioskodawcy oceniane całościowo należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr z 2012r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.