INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 7 marca 2012 r. (data wpływu: 8 marca 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych waloryzacji kaucji mieszkaniowej – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 8 marca 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych waloryzacji kaucji mieszkaniowej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W dniu 14 października 2002 r. Wnioskodawca zawarł umowę najmu z X Sp. z o.o., reprezentowanym przez Prezesa Zarządu. Zgodnie z zapisem zawartym w umowie, Zainteresowany wyraził zgodę na zapłacenie kaucji zabezpieczającej pokrycie należności z tytułu najmu lokalu mieszkalnego w wysokości 10% wartości odtworzeniowej lokalu, obliczonej zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 października 1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego, tj. 10.944,00 zł.

Przedmiotem najmu był samodzielny lokal mieszkalny o powierzchni użytkowej 50,90 m², usytuowany na parterze.

Zgodnie z § 13 ust. 3 umowy najmu lokalu mieszkalnego z dnia 30 listopada 1998 r., zwrot kaucji następuje w kwocie odpowiadającej przyjętemu przy wpłaceniu procentowi wartości odtwarzanej lokalu obowiązującej w dniu wypłaty.

Zainteresowany wykorzystywał przedmiot najmu do dnia 9 września 2011 r. W wyniku rozwiązania umowy najmu, X Sp. z o.o. wypłaciło Wnioskodawcy zwaloryzowaną kaucję mieszkaniową w wysokości 16.519,16 zł. W lutym 2012 r. Zainteresowany otrzymał informację o przychodach z innych źródeł oraz niektórych dochodach z kapitałów pieniężnych za rok 2011 – PIT-8C, wystawioną przez X Sp. z o.o., gdzie w części D, w poz. 34, wykazano rodzaj przychodu: „waloryzacja kaucji mieszkaniowej wpłaconej w 2002 r. na dzień 9 września 2011 r. (wg wartości odtworzeniowej 1m² lokalu)”, natomiast w poz. 35 przychód w wysokości 5.575,16 zł.

Otrzymana informacja PIT-8C obliguje Zainteresowanego do sporządzenia deklaracji PIT-36 za 2011 r.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy waloryzacja kaucji mieszkaniowej podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych...
2. Czy X Sp. z o.o. postąpiło prawidłowo wystawiając PIT-8C...
3. Czy Wnioskodawca musi złożyć PIT-36 za 2011 r....

Zdaniem Wnioskodawcy, wypłata zwaloryzowanych kaucji mieszkaniowych nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Kaucja jest wpłacana przez najemców przy zawieraniu umów jako zabezpieczenie terminowości wpłat czynszów oraz ewentualnych napraw lokalu po rozwiązaniu umowy najmu.

Waloryzacja kaucji stanowi urealnienie wartości siły nabywczej pieniądza, który najemca wpłaca wynajmującemu tytułem zabezpieczenia wykonania zobowiązania; tym samym, nie można traktować jej jako przychód. Waloryzacja kaucji mieszkaniowej nie stanowi źródła przychodu, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W tym stanie rzeczy, X Sp. z o.o. nie powinno wystawić PIT-8C, ponieważ nie było podstaw prawnych, aby wystawić taką informację.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, iż zgodnie z § 13 ust. 3 umowy najmu lokalu mieszkalnego z dnia 30 listopada 1998 r., zwrot kaucji następuje w kwocie odpowiadającej przyjętemu przy wpłaceniu procentowi wartości odtwarzanej lokalu obowiązującej w dniu wypłaty. W wyniku rozwiązania umowy najmu, X Sp. z o.o. wypłaciło Wnioskodawcy zwaloryzowaną kaucję mieszkaniową w wysokości 16.519,16 zł. W lutym 2012 r. Zainteresowany otrzymał informację o przychodach z innych źródeł oraz niektórych dochodach z kapitałów pieniężnych za rok 2011 – PIT-8C, wystawioną przez X Sp. z o.o., gdzie w części D, w poz. 34, wykazano rodzaj przychodu: „waloryzacja kaucji mieszkaniowej wpłaconej w 2002 r. na dzień 9 września 2011 r. (wg wartości odtworzeniowej 1m^² lokalu)”, natomiast w poz. 35 przychód w wysokości 5.575,16 zł.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiują pojęcia „kaucji”. Jednakże zgodnie z definicją słownikową, za kaucję uważa się pewną sumę pieniężną, złożoną jako gwarancję dotrzymania zobowiązania i stanowiącą odszkodowanie w razie niedopełnienia zobowiązania. Istotą kaucji mieszkaniowej jest zabezpieczenie właścicielowi ewentualnych roszczeń powstałych w czasie trwania stosunku najmu. W wypadku braku takiej podstawy, żądanie wpłacenia kaucji wynika z kodeksowej zasady swobody umów.

W myśl art. 32 ustawy z dnia 26 października 1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1070 ze zm.), umowa najmu może przewidywać obowiązek wpłacenia przez najemcę kaucji zabezpieczającej pokrycie należności z tytułu najmu, istniejących w dniu opróżnienia lokalu.. Stosownie do treści art. 33 tejże ustawy, w sprawach nieuregulowanych w rozdziale 4 ustawy stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego oraz przepisy Kodeksu cywilnego o najmie.

Zgodnie z zasadą nominalizmu, określoną w art. 358^¹ § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), jeżeli przedmiotem zobowiązania od chwili jego powstania jest suma pieniężna, spełnienie świadczenia następuje przez zapłatę sumy nominalnej, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej. Przy tym, strony mogą zastrzec w umowie, że wysokość świadczenia pieniężnego zostanie ustalona według innego niż pieniądz miernika wartości (art. 358^¹ § 2 ww. Kodeksu cywilnego). Natomiast w razie istotnej zmiany siły nabywczej pieniądza po powstaniu zobowiązania, sąd może po rozważeniu interesów stron, zgodnie z zasadami współżycia społecznego, zmienić wysokość lub sposób spełnienia świadczenia pieniężnego, chociażby były ustalone w orzeczeniu lub umowie (art. 358^¹ § 3 ww. Kodeksu cywilnego).

Zasada nominalizmu w konsekwencji prowadzi do uprzywilejowania dłużników ze szkodą dla wierzycieli. Odstępstwem od kodeksowej zasady nominalizmu jest możliwość dokonania waloryzacji z inicjatywy ustawodawcy na zasadach i według warunków przez niego przyjętych, a w przypadku braku takiego uregulowania – świadczenia mogą być waloryzowane na podstawie umowy, a także konstytutywnego orzeczenia sądowego.

W sytuacji, gdy nastąpiła istotna zmiana siły nabywczej pieniądza, sąd może na żądanie zainteresowanego, po przeprowadzeniu postępowania sądowego, zwaloryzować zobowiązanie pieniężne, dokonując zmian zarówno co do wysokości świadczenia, jak i co do sposobu jego spełnienia.

Zasady zwracania wpłaconej kaucji, a w szczególności określania wysokości należnej do zwrotu kwoty, regulują przepisy ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 266 ze zm.).

W myśl art. 6 ust. 1 ww. ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, zawarcie umowy najmu może być uzależnione od wpłacenia przez najemcę kaucji zabezpieczającej pokrycie należności z tytułu najmu lokalu, przysługujących wynajmującemu w dniu opróżnienia lokalu. Kaucja nie może przekraczać dwunastokrotności miesięcznego czynszu za dany lokal, obliczonego według stawki czynszu obowiązującej w dniu zawarcia umowy najmu.

Stosownie do ust. 2 powołanego powyżej artykułu art. 6 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, kaucji nie pobiera się, jeżeli umowa:

1. dotyczy najmu lokalu zamiennego lub socjalnego;
2. jest zawierana w związku z zamianą lokalu, a najemca uzyskał zwrot kaucji bez dokonania jej waloryzacji.
   
   

Zwrot zwaloryzowanej kaucji następuje w kwocie równej iloczynowi kwoty miesięcznego czynszu obowiązującego w dniu zwrotu kaucji i krotności czynszu przyjętej przy pobieraniu kaucji, jednak w kwocie nie niższej niż kaucja pobrana (art. 6 ust. 3 ww. ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego).

Kaucja podlega zwrotowi w ciągu miesiąca od dnia opróżnienia lokalu lub nabycia jego własności przez najemcę, po potrąceniu należności wynajmującego z tytułu najmu lokalu (art. 6 ust. 4 ww. ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego).

Na podstawie jednak art. 36 ust. 2 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, kaucja wpłacona przez najemcę w okresie obowiązywania ustawy z dnia 2 lipca 1994 r. o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych (t. j. Dz. U. z 1998 r. Nr 120, poz. 787 ze zm.) podlega zwrotowi w zwaloryzowanej kwocie odpowiadającej przyjętemu przy jej wpłacaniu procentowi wartości odtworzeniowej lokalu obowiązującej w dniu jej zwrotu, w terminie określonym w ust. 1. Zwrócona kwota nie może być jednak niższa od kwoty kaucji wpłaconej przez najemcę.

Zwracana najemcom kaucja mieszkaniowa jest świadczeniem o charakterze zwrotnym, a zatem obojętnym z punktu widzenia obowiązku w podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ jest jedynie zabezpieczeniem prawidłowego wykonania postanowień umowy najmu, o charakterze zwrotnym. Natomiast waloryzacja tej kaucji pełni rolę elementu odszkodowania urealniającego wartość siły nabywczej pieniądza, który najemca wpłaca wynajmującemu tytułem zabezpieczenia wykonania zobowiązania.

Zgodnie z art. 42a ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Z uwagi na fakt, iż kwota pochodząca z waloryzacji kaucji mieszkaniowej nie stanowi źródła przychodu do opodatkowania na podstawie art. 20 cyt. ustawy podatkowej, przedmiotowa kwota nie powinna być w tej sytuacji wykazywana w otrzymywanej od X Sp. z o.o. Informacji o wypłaconym stypendium, o przychodach z innych źródeł oraz o niektórych dochodach z kapitałów pieniężnych w roku podatkowym – PIT-8C.

Reasumując, stwierdzić należy, iż w przedmiotowej sprawie wypłacona Wnioskodawcy kwota waloryzacji kaucji mieszkaniowej nie stanowi dla Niego przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Owa kwota waloryzacji nie powinna zostać wykazana w otrzymanej przez Zainteresowanego Informacji PIT-8C, wystawionej przez X Spółka z o.o., dokonujące wypłaty tejże kwoty.

W konsekwencji, Zainteresowany nie jest obowiązany do wykazania kwoty waloryzacji kaucji, wynikającej z otrzymanej informacji PIT-8C, w zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy 2011.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.