W przypadku wystąpienia wspólnika ze spółki jawnej, zgodnie z art. 65 § 1 ustawy z dnia 15 września 2000r. Kodeks spółek handlowych (Dz.U. Nr 94, poz. 1037 ze zm.), wartość udziału kapitałowego wspólnika albo jego spadkobiercy oznacza się na podstawie osobnego bilansu, uwzględniającego wartość zbywczą majątku. Udział kapitału obliczony w sposób przewidziany w §1 i §2, w myśl art. 65 §3 Kodeksu spółek handlowych powinien być wypłacony w pieniądzu. Rzeczy wniesione do spółki przez wspólnika tylko do używania zwraca się w naturze. Zasadą jest zatem, że występującemu ze spółki jawnej wspólnikowi przysługuje udział kapitałowy w pieniądzu. W przypadku zgodnego działania wszystkich wspólników spółki jawnej, wypłata udziału kapitałowego może nastąpić poprzez wydanie nabytych w trakcie trwania spółki towarów, których wartość odpowiada wartości udziału kapitału zakładowego.

Wypłaty pieniężne z tego tytułu nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ pieniądz w świetle art. 4 pkt 1 ustawy z dnia 8 stycznia 1993r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50 ze zm.) nie jest towarem.

Wypłaty niepieniężne z tego tytułu w ocenie tutejszego organu podatkowego podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W myśl art. 2 ust. 3 pkt 3b cyt. ustawy o p.t.u. opodatkowaniu podatkiem VAT podlega wydanie towarów lub świadczenie usług w miejsce świadczenia pieniężnego. Wydanie towaru w wyżej opisanym przypadku oznacza zadysponowanie towarem „w miejsce czegoś”, tj. gdy podatnik obowiązany był dokonać określonej zapłaty kwoty pieniężnej, a dokonał zapłaty w towarze. Wydanie towaru samo w sobie nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu, o ile nie następuje w wykonaniu określonej czynności prawnej lub nie stanowi, tak jak w tym przypadku, szczególnej formy zapłaty, przy czym zobowiązanie podatnika może mieć charakter publicznoprawny, cywilnoprawny, lub wynikać z prawa pracy. Skoro zatem ustawodawca w przypadku wystąpienia wspólnika ze spółki jawnej w art. 65 Kodeksu spółek handlowych określa wprost, iż występującemu wspólnikowi przysługuje udział kapitałowy w pieniądzu, to w przypadku zgodnego rozliczenia w postaci rzeczy ruchomych i nieruchomych nabytych w trakcie trwania spółki ma zastosowanie art. 2 ust. 3 pkt 3b cyt. ustawy o p.t.u. Oznacza to, iż przedmiotowe wydanie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zwrot aportu rzeczowego występującemu ze spółki jawnej wspólnikowi nie mieści się w dyspozycji art. 2 cyt. ustawy o p.t.u., w związku z tym nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.