Dyrektor Izby Skarbowej działając na podstawie artykułu 14b § 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.) stwierdził, iż odpowiedź udzielona przez Naczelnika Kujawsko-Pomorskiego Urzędu Skarbowego w Bydgoszczy pismem z dnia 22 marca 2004 r. Nr ZD/1-423-21/04 na zapytanie Przedsiębiorstwa „...” Spółka z o.o. z siedzibą w ... z dnia 23 lutego 2004 r. w sprawie opodatkowania przychodów uzyskiwanych przez nierezydenta z tytułu usług pośrednictwa przy zawieraniu transakcji eksportowych jest niezgodna z obowiązującymi przepisami prawa materialnego, tj. ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.).

W związku z tym wyjaśniam, co następuje.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Spółka „...” zawarła ze spółką holenderską umowę-zlecenie na wykonywanie na terenie Holandii usług pośrednictwa przy zawieraniu transakcji eksportowych pomiędzy „...” a kontrahentami zagranicznymi wskazanymi przez firmę holenderską.

Następnie zgodnie z zawartą umową Spółka holenderska wystawiła fakturę za wykonanie usługi pośrednictwa, jednakże nie przedstawiła „certyfikatu rezydencji” potwierdzającego miejsce siedziby dla celów podatkowych. Zgodnie z art. 3 ust. 2 cyt. ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych podatnicy, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej siedziby lub zarządu, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów, które osiągają na terytorium państwa polskiego - zasada ograniczonego obowiązku podatkowego.

Wynika ona z zasady źródła, która wiąże się z opodatkowaniem dochodu powstałego na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej bez względu na miejsce (kraj), w którym podatnik ma siedzibę lub zarząd.

W przypadku usług niematerialnych zasadnicze znaczenie ma ustalenie miejsca, w którym usługa niematerialna wywołała skutek w postaci powstania lub powiększenia przychodów u odbiorcy usługi. Jeżeli skutek ten nastąpił w Polsce, dochód uzyskany przez podmiot świadczący usługi winien być tutaj opodatkowany - zgodnie z przepisami art. 21 ust. 1 pkt 2a cyt. ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych z zastrzeżeniem, o którym mowa w ust. 2 tegoż artykułu, a mianowicie z uwzględnieniem umów w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Stosownie do przepisów powyższego artykułu - jeżeli płatnik (osoba prawna lub jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej albo przedsiębiorca) dokonana wypłat nierezydentowi z tytułu świadczeń: doradczych, księgowych, badania rynku, usług prawnych, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, usług rekrutacji pracowników i pozyskiwania personelu, gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze - to wówczas płatnik ma obowiązek pobrania zryczałtowanego podatku w wysokości 20% przychodów.

W ramach tego katalogu za świadczenia o podobnym charakterze należy uznać świadczenia równorzędne pod względem prawnym do wymienionych w ustawie.

Zdaniem Dyrektora Izby Skarbowej charakter taki mają również usługi pośrednictwa przy zawieraniu transakcji eksportowych świadczonych przez spółkę holenderską, o których mowa powyżej. Generalnie, każda z umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, wyłącza opodatkowanie w kraju, z którego pochodzą należności wypłacane z tytułu usług podmiotowi będącego rezydentem podatkowym drugiego z krajów objętych tą umową.

Postanowienia takie zawiera również Konwencja między Rzeczpospolitą Polską a Królestwem Niderlandów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchyleniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodów (Dz. U. z 2003 r. Nr 216, poz. 2120).

Zastosowanie jednak innej stawki podatku wynikającej z właściwej umowy w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu albo niepobranie podatku zgodnie z taką umową jest możliwe jedynie pod warunkiem udokumentowania miejsca siedziby podatnika do celów podatkowych uzyskanym od niego zaświadczeniem, tzw. certyfikatem rezydencji wydanym przez organ administracji podatkowej właściwy dla podatnika (nierezydenta) będącego odbiorcą należności. Podstawą funkcjonowania certyfikatu rezydencji jest art. 26 ust. l cyt. ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Do 31 grudnia 2003 r. przepisy podatkowe rozstrzygały kwestie aktualności i wymagalności certyfikatu rezydencji w ten sposób, że zastosowanie stawki z umowy międzynarodowej lub niepobranie podatku było możliwe, gdy wcześniej płatnik uzyskał od podatnika certyfikat.

Po wprowadzeniu zmian do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych ustawą z dnia 12 listopada 2003 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 202, poz. l957) od 1 stycznia 2004 r., aby pobrać niższy podatek albo go w ogóle nie pobierać, nie jest konieczne uzyskanie od podatnika - nierezydenta certyfikatu rezydencji przed dokonaniem płatności.

W celu zastosowania stawki podatku z umowy międzynarodowej lub niepobrania podatku, Spółka musi posiadać taki dokument (certyfikat rezydencji), który potwierdzi, iż w dniu dokonania wypłaty należności podmiot zagraniczny był rezydentem danego kraju, z którym wiąże Polskę umowa międzynarodowa.

Zatem, uzyskanie certyfikatu rezydencji konieczne będzie jedynie dla celów dowodowych, tj. aby przedłożyć go na żądanie organu podatkowego, co w konsekwencji oznacza, iż może go uzyskać także po dokonaniu płatności.