Spółka z o. o. będąca właścicielem lokalu mieszkalnego, który Podatniczka zajmowała na podstawie umowy najmu zaproponowała w zamian za rozwiązanie stosunku najmu i jego opuszczenie inny lokal służbowy. Podatniczka z uwagi na wiek i stan zdrowia zrezygnowała z przyjęcia innego lokalu służbowego. Jednak w wyniku zawartego w dniu 2 lutego 2004 r. porozumienia pomiędzy stronami firma w zamian za rozwiązanie stosunku najmu i opuszczenie przedmiotowego lokalu wypłaciła Podatniczce rekompensatę na zasadach i w wysokości określonej w tym porozumieniu. Część kwoty otrzymanej rekompensaty Podatniczka zamierza przeznaczyć na wykup lokalu mieszkalnego, w którym obecnie zamieszkuje, a którego najemcą jest synowa, zaś pozostałą kwotę przeznaczy na osobiste potrzeby.

Ocena prawna stanu faktycznego:

Zgodnie z generalną zasadą wyrażoną w treści art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000r., nr 14, poz. 176 z późn. zm.) opodatko-waniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wy-mienionych w art. 21, 52 i 52a oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji po-datkowej zaniechano poboru podatku. Jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 24 ust.3 i art. 28 – 30, art.30a-30c oraz art. 44 ust. 7e i 7f, suma dochodów ze wszystkich źródeł przychodów.

W świetle zapisu art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. źródłami przychodów są inne źródła niż wymienione w punktach poprzedzających ten zapis, za któ-re uważa się w szczególności - a zatem jest to lista przykładowa - kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego naj-bliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, z wyjątkiem alimentów na rzecz dzieci, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nie znajdują-ce pokrycia w ujawnionych źródłach.

Jak wynika z treści art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. wolne od podatku dochodowe-go są otrzymane odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepi-sów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjąt-kiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązy-wania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów spe-cjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane na zasadach, o których mowa w art. 27 ust. 1,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód.

Z kolei w myśl postanowień art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy z dnia 26 lipca 1991r. wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wyso-kości określonej w tym wyroku lub ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Powołane uregulowania prawne wskazują jednoznacznie, iż nie wszystkie odszkodowania otrzyma-ne przez osoby fizyczne wolne są od podatku dochodowego. Ze zwolnienia przedmiotowego korzy-stają bowiem jedynie te odszkodowania, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów rangi ustawy lub aktów wykonawczych wydanych na ich podstawie bądź też wyroków czy ugód sądowych, z wyjątkiem wyłączonych ze zwolnienia wolą ustawodawcy.

Z przedstawionego w piśmie stanu faktycznego wynika, iż Podatniczka otrzymała rekompensatę w zamian za rozwiązanie stosunku najmu i opuszczenie lokalu mieszkalnego (służbowego), której podstawę wypłaty stanowi porozumienie zawarte pomiędzy stronami w dniu 2 lutym 2004 r.

W tym stanie faktycznym i prawnym sprawy otrzymana kwota rekompensaty nie korzysta zatem ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych. Przy czym bez znaczenia pozostaje fakt na jakie cele zostanie ona przeznaczona.

Reasumując powyższe, wypłacona w 2004 r. rekompensata stanowi przychód z innych źródeł, o któ-rych mowa w art. 10 ust. pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Wobec czego uzyskany z tego tytułu przychód należy uwzględnić w rocznym zeznaniu podatkowym łącznie z innymi dochodami osią-gniętymi przez Podatniczkę w 2004 r. podlegającymi opodatkowaniu tym podatkiem i opodatkować według obowiązującej skali podatkowej.