Podatnik prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą, a koszty uzyskania przychodu zarachowuje w podatkowej księdze przychodów i rozchodów tzw. metodą „memoriałową”. Dla celów prowadzonej działalności gospodarczej w miesiącu marcu 2004r. podatnik zakupił samochód ciężarowy, który następnie wprowadził do ewidencji środków trwałych. W dniu 19.03.2004 r. podatnik opłacił ubezpieczenie komunikacyjne tego samochodu obejmujące okres od 19.03.2004 r. - 18.03.2005 r.

Ocena prawna stanu faktycznego:

Zgodnie z art. 22 ust. 5 i 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fi-zycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) u podatników prowadzących księgi rachunkowe (handlowe) koszty uzyskania przychodów objętych tymi księgami są potrącane tylko w tym roku podatkowym, którego dotyczą, tj. są potrącalne także koszty uzyskania poniesione w latach poprzedza-jących rok podatkowy, lecz dotyczące przychodów roku podatkowego oraz określone co do rodzaju i kwoty koszty uzyskania, które zostały zarachowane, chociaż ich jeszcze nie poniesiono, jeżeli odno-szą się do przychodów danego roku podatkowego, chyba że zarachowanie ich nie było możliwe; w tym wypadku są one potrącalne w roku, w którym zostały poniesione.

Zasadę tę - określaną jako tzw. metoda „memoriałowa” - mogą stosować również podatnicy pro-wadzący podatkowe księgi przychodów i rozchodów, pod warunkiem jednak, że stale w każdym roku podatkowym księgi te będą prowadzone w sposób umożliwiający wyodrębnienie kosztów uzy-skania odnoszących się tylko do tego roku podatkowego.

W odniesieniu do składki ubezpieczeniowej, w myśl powyższego przepisu jej wartość nie może być potrącona w roku poniesienia, ponieważ nie dotyczy nie tylko przychodów tego roku podatkowego, lecz także przychodów roku następnego (lat następnych). Przemawia za tym fakt, że wszelkie, nie tylko na ubezpieczenie koszty użytkowania samochodu - w myśl podstawowej definicji kosztu uzyskania przychodu wynikającej z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów gdy pozostają w bezpośrednim związku przyczynowo skutkowym z osiąganymi czy spodziewanymi przychodami.

Skoro więc podatnik w podatkowej księdze przychodów i rozchodów stosuje zasadę ewiden-cjonowania kosztów zgodnie z art. 22 ust. 5 i 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991r., czyli „memoriałową” tj. wyodrębniając w niej koszty uzyskania odnoszące się tylko do danego roku podatkowego, to składka na ubezpieczenie samochodu ciężarowego wykorzystywanego w prowadzonej działalności gospodarczej, która została opłacona przez podatnika w całości w roku 2004, a obejmuje ubezpie-czenie przypadające na dwa lata podatkowe tj. rok 2004 i 2005 stanowi koszty uzyskania przycho-dów roku 2004 i roku 2005 w wysokości proporcjonalnej do okresów, których składka ta odnosi się.

Należy przy tym mieć na uwadze, że realizacja zasady „memoriałowej” przez podatnika prowadzącego podatkową księgę przychodów i rozchodów polega na obowiązku stosowania jej nie tylko w następnych miesiącach, danego roku podatkowego, ale również w następnych latach podat-kowych i konsekwentnie w poszczególnych miesiącach tych lat.