W odpowiedzi na pismo z dnia 9.07.2004 r. złożone w tut. Urzędzie w dniu 16.07.2004 r. w sprawie udzielenia pisemnej informacji o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, w której nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym, w myśl przepisu art. 14a § 1 - 2 ustawy z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. N. 137, poz. 926 ze zm.), Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie informuje:

Zgodnie z dyspozycją art. 15 ust. 1 ustawy z dn. 11.04.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535) podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność ta obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także osób wykonujących wolne zawody również wówczas, gdy czynność wykonana została jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (ust. 2). Według sformułowanych powyżej definicji legalnych „podatnika” i „działalności gospodarczej” opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (VAT) podlegają więc wyłącznie czynności wykonane przez podmioty określone w ust. 1 w ramach samodzielnie prowadzonej działalności gospodarczej.

Katalog czynności, których nie uznaje się za samodzielnie prowadzoną działalność gospodarczą, a więc wyłączonych spod zakresu obowiązywania przepisów o VAT, określono opisowo w ust. 3 analizowanego przepisu. Generalnie – są to czynności wykonywane na podstawie umów o pracę (art. 15 ust. 3 pkt 1), a także na podstawie umów cywilnoprawnych (art. 15 ust. 3 pkt 2 i pkt 3), wykonywanych jednak w warunkach, w których samodzielność wykonawcy jest ograniczona umownymi ustaleniami w zakresie warunków realizacji zawartych umów.

W przypadku wykonywania usług na podstawie umowy zlecenia zawartej z podmiotem innym, niż pracodawca, zleceniobiorca otrzymuje przychody, o których mowa w art. 13 pkt 8 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), zgodnie z którym za przychody z działalności wykonywanej osobiście uważa się m.in. przychody z tytułu wykonywania usług na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło uzyskiwane wyłącznie od podmiotów prowadzących działalność gospodarczą (lub zrównaną dla celów podatkowych z działalnością gospodarczą), osób prawnych i ich jednostek organizacyjnych oraz jednostek niemających osobowości prawnej – z wyjątkiem przychodów uzyskanych na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej. Czynności takie, na podstawie art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy, nie są uznawane za podlegającą opodatkowaniu „wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą”, o ile z tytułu wykonania tych czynności będąca zleceniobiorcą osoba fizyczna jest związana ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami, tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności.

Będące przedmiotem zapytania czynności (obsługa prawna osoby prawnej niebędącej pracodawcą zleceniobiorcy) należy zakwalifikować jako wypełniające hipotezę art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy, a więc niepodlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Jak bowiem wskazano, realizacja w ramach umowy zlecenia obsługi prawnej stanowi działalność wykonywaną osobiście, określoną w art. 13 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym. Zgodnie z zawartą umową zleceniobiorca jest związany ze zleceniodawcą więzami tworzącymi stosunek prawny poprzez określenie warunków wykonywania czynności wynikających z umowy, warunków wynagrodzenia (ryczałt) oraz warunków odpowiedzialności zlecającego z tytułu działalności zleceniobiorcy.

Odnosząc się do postawionego pytania tut. organ podatkowy wskazuje, iż na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług nie występuje instytucja „podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 3 pkt 3”, przepis ten bowiem nie wskazuje na podmiot praw i obowiązków, lecz określa negatywnie przedmiot opodatkowania. Stwierdzić natomiast należy, iż zleceniobiorca nie jest z tytułu wykonywania powyższych usług podatnikiem w rozumieniu art. 15 ust. 1. z uwagi na wykonywanie czynności określonych w art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy, nieuznanych za samodzielną działalność gospodarczą.