W odpowiedzi na pismo z dnia 22 kwietnia 2004r., uzupełnione w dniu 13 września 2004r., stanowiące zapytanie w przedmiocie stosowania przepisów prawa podatkowego w zakresie podatku od towarów i usług, Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego Łódź – Bałuty działając na podstawie art. 14a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.) wyjaśnia:

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535) podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - na podstawie ust. 2 ww. art. 15 ustawy - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Ze złożonych pism wynika, że świadczy Pani usługi rzeczoznawstwa majątkowego na podstawie umów agencyjnych i o dzieło na rzecz osób prawnych, w tym na rzecz Izby Skarbowej w Łodzi, sądów jako biegły sądowy, komornika sądowego, biur obrotu nieruchomościami i innych

Stosownie do art. 15 ust. 3 pkt 3 ww. ustawy o podatku od towarów i usług, za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 1, nie uznaje się czynności z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt. 2 – 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności.

W świetle ww. unormowania chodzi więc o taki stosunek prawny zachodzący pomiędzy usługodawcą a usługobiorcą, który wykazuje cechy właściwe stosunkowi pracy – niezależnie od tego jak jest nazwany. Warunki jakie musi spełniać dany stosunek prawny, aby świadcząca w oparciu o niego osoba fizyczna została wyłączona z kręgu podatników podatku od towarów i usług, z uwagi na brak samodzielności przy realizacji czynności określonych w art. 13 pkt 2 – 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazują, że chodzi w tym przypadku jedynie o takie czynności o charakterze usługowym, które wykonywane są w warunkach swoistych dla umowy o pracę: podporządkowania usługodawcy co do warunków realizacji umówionych czynności oraz obciążenie zatrudniającego ryzykiem za wykonanie tych czynności.

Jeżeli zatem czynności realizowane są przez Panią w oparciu o stosunek prawny, w którym nie określono cech istotnych dla umowy o pracę (przede wszystkim nie określono odpowiedzialności zatrudniającego za czynności zatrudnianego) to podlegają one opodatkowaniu VAT z tytułu samodzielnej działalności gospodarczej.