Na podstawie art. 14a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.), Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Szczecinie na pisemne zapytanie z dnia 25.08.2004 r., udziela informacji o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego i stwierdza co następuje:

Wnoszący zapytanie przedstawili stan faktyczny, z którego wynika, iż nabyli w drodze spadku, na zasadzie współwłasności łącznej 25% udziału w spółce jawnej. Spadkobiercy zamierzają wystąpić z powyższej spółki, a uzyskany w wyniku podziału majątku kapitał - wnieść do innej spółki jawnej. Spadkobiercy zamierzają wystąpić z powyższej spółki, a uzyskany w wyniku podziału majątku kapitał - wnieść do innej spółki jawnej.

1. przychody uzyskane w drodze nabycia spadku, stosownie do uregulowania przepisu art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych,
2. Wystąpienie wnioskodawców ze spółki jawnej, w której udziały zostały nabyte w drodze spadku, nie spowoduje obowiązku zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych, gdyż:

1. Podatnicy nie osiągną przychodów z powyższego tytułu,
2. Nie nastąpi likwidacja przedmiotowej spółki,
3. środki trwałe, nabyte w wyniku podziału majątku spółki, nie zostaną zbyte.

Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego stwierdza, iż stanowisko podatników w części dotyczącej uregulowania kwestii nabycia, w wyniku spadkobrania, udziałów w spółce przepisami ustawy o podatku od spadków i darowizn jest prawidłowe, natomiast odnośnie opodatkowania dochodów uzyskanych w wyniku wystąpienia ze spółki jawnej jest nieprawidłowe.

Do opisanego stanu faktycznego mają zastosowanie przepisy art. 2 ust. 1 pkt 3, art. 8 ust. 1, art. 14 ust. 1 i art. 21 ust. 1 pkt 50 lit. a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) oraz art. 65 § 1 - 3 ustawy z dnia 15 września 2000r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 ze zm.).

Zgodnie z uregulowaniem art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn. W przedmiotowej sprawie, nabycie przez wnioskodawców w drodze spadku udziału w spółce jawnej, nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, gdyż kwestię opodatkowania przychodów z powyższego źródła reguluje ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514 ze zm.).

Stosownie do art. 22 § 1 ustawy z dnia 15.09.2000 r. - Kodeks spółek handlowych, spółka jawna jest spółką osobową, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą, a nie jest inną spółką handlową. Spółka jawna nie ma osobowości prawnej, zatem do opodatkowania uzyskiwanych dochodów wspólników spółki jawnej jako osób fizycznych, ma zastosowanie ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. W myśl art. 8 ust. 1 powyższej ustawy, przychody z udziału w spółce nie będącej osobą prawną opodatkowuje się osobno u każdej osoby w stosunku do jej udziału.

Dyspozycja uregulowania art. 65 § 1 ustawy – Kodeks spółek handlowych stanowi, iż w przypadku wystąpienia wspólnika ze spółki, wartość udziału kapitałowego wspólnika albo jego spadkobiercy oznacza się na podstawie osobnego bilansu, uwzględniającego wartość zbywczą majątku spółki. Natomiast zgodnie z przepisem art. 65 § 3 powołanego aktu prawnego, udział kapitałowy obliczony w sposób określony w § 1 i § 2, powinien być wypłacony w pieniądzu. Rzeczy wniesione do spółki przez wspólnika tylko do używania zwraca się w naturze.

W aspekcie powyższego, wystąpienie wspólnika ze spółki jawnej powoduje obowiązek rozliczenia się z byłym wspólnikiem. Rozliczenie poprzedza ustalenie wartości udziału kapitałowego wspólnika. Następuje to poprzez sporządzenie osobnego bilansu, który uwzględnia wartość zbywczą spółki, czyli wartość jej majątku w obrocie prawnym i gospodarczym. Sporządzony bilans powinien uwzględnić wszystkie składniki materialne i niematerialne, które mają wartość wymierną w pieniądzu. Według uregulowania przepisu art. 65 § 2, jako dzień bilansowy przyjmuje się:

1. W przypadku wypowiedzenia – ostatni dzień roku obrotowego, w którym upłynął termin wypowiedzenia,
2. W przypadku śmierci wspólnika lub ogłoszenia upadłości – dzień śmierci albo dzień ogłoszenia upadłości,
3. W przypadku wyłączenia wspólnika na mocy prawomocnego orzeczenia sądu – dzień wniesienia pozwu.

Dla celów rozliczenia z występującym wspólnikiem co do zobowiązań spółki, należy przyjąć, że dotyczą one wszystkich wspólników (łącznie z występującym), w związku z tym zobowiązania te zmniejszają wartość majątku spółki, będącego podstawą dokonania rozliczenia. Analogicznie należności przypadają również wszystkim wspólnikom. Powiększają zatem majątek spółki i z tego względu muszą zostać uwzględnione przy rozliczeniu z występującym wspólnikiem. Ustalony w ten sposób udział kapitałowy, wypłaca się wspólnikowi w pieniądzu. Ponadto rzeczy wniesione do spółki przez wspólnika tylko do używania zwraca się w naturze. Zasadą jest zatem, że występującemu wspólnikowi ze spółki jawnej przysługuje udział kapitałowy w pieniądzu. W przypadku jednak zgodnego działania wszystkich wspólników spółki jawnej, wypłata udziału kapitałowego może nastąpić poprzez wydanie nabytych w trakcie trwania spółki środków trwałych i innych składników w naturze, których wartość odpowiada wartości udziału kapitałowego. Natomiast nie zwraca się wspólnikowi rzeczy, które wniósł na własność jako jego wkład. Rzeczy te zostały bowiem scedowane na własność spółki i wspólnik nie ma prawa do ich wydania w naturze, a ich wartość powinna być uwzględniona w bilansie.

Wypłacenie występującemu wspólnikowi wartości ustalonego udziału kapitałowego w pieniądzu czy też w naturze, stanowi dla niego przysporzenie majątkowe, które jest opodatkowane na zasadach ogólnych jako dochód z działalności gospodarczej, o którym mowa w art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W tym zakresie należy jednak mieć na uwadze, iż stosownie do przepisu art. 21 ust. 1 pkt 50 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychody otrzymane w związku ze zwrotem wkładów w spółce są wolne od podatku dochodowego w części stanowiącej koszt nabycia, a jeżeli nabycie nastąpiło w drodze spadku lub darowizny – do wysokości wartości z dnia nabycia spadku lub darowizny. Nadwyżka zaś podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym, który winien być uiszczony w terminie rozliczenia podatku dochodowego za miesiąc, w którym uzyskano przychód. Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlega dochód uzyskany przez występującego wspólnika na dzień wystąpienia ze spółki.