Na podstawie art. 14a § 1 ustawy z dn. 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137 poz. 926 ze zm.) Naczelnik Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie udziela następującej informacji o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych:

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż w związku z wejściem w życie ustawy z dn. 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. Nr 146, poz. 1546) powstała możliwość zarządzania przez towarzystwa funduszy inwestycyjnych tzw. zbiorczym portfelem papierów wartościowych.
Do utworzenia zbiorczego portfela papierów wartościowych niezbędne jest:

1. uchwalenie jego regulaminu
2. zebranie w drodze zapisów wpłat na tytułu uczestnictwa zbiorczego portfela papierów wartościowych
3. przydzielenie tytułów uczestnictwa osobom, które dokonały wpłat na nabycie tytułów uczestnictwa zbiorczego portfela papierów wartościowych
4. nabycie składników zbiorczego portfela papierów wartościowych za środki wpłacone do tego portfela w ramach zapisów.

Powstaje pytanie, jak należy kwalifikować dochody osób fizycznych z tytułu zażądania zbycia posiadanych składników zbiorczego portfela papierów wartościowych, oraz czy po stronie S.A. powstają obowiązki wynikające z pełnionej funkcji płatnika?

Zgodnie z dodanym art. 5a ust. 14 ustawy z dn. 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14 poz. 196 ze zm. - /zwaną dalej updf/) ilekroć w ustawie jest mowa o funduszach kapitałowych – oznacza to fundusze inwestycyjne działające na podstawie przepisów o funduszach inwestycyjnych oraz ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe działające na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej, z wyjątkiem funduszy emerytalnych, o których mowa w przepisach o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (definicja ta została przeniesiona z uchylonego art. 30 ust. 1b updf w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2004 r.).Przepisami o funduszach inwestycyjnych są przepisy ustawy z dn. 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych ( Dz. U. Nr 146, poz. 1546 ).

W związku z powyższym Naczelnik tut. Urzędu stoi na stanowisku, iż przychody uzyskane przez poszczególnych akcjonariuszy z tytułu zbycia części aktywów zbiorczego portfela papierów wartościowych odpowiadających posiadanym przez uczestników tytułom uczestnictwa tego portfela należy zakwalifikować do przychodów z kapitałów pieniężnych i potraktować jako przychody z tytułu udziału w funduszach kapitałowych – art. 17 ust. 1 pkt 5 updf.

Odnośnie zasad opodatkowania dochodów uzyskanych z tytułu udziału w funduszach kapitałowych (inwestycyjnych) należy stwierdzić, iż w przypadku zbycia posiadanych części aktywów zbiorczego portfela papierów wartościowych płatnik określa dochód uzyskany z tej transakcji. Do ustalenia dochodu stosuje się przepis art. 23 ust. 1 pkt 38 updf - czyli uzyskany przychód pomniejsza się o wydatki poniesione na nabycie składników zbiorczego portfela papierów wartościowych.

Jeżeli z danej transakcji podatnik uzyskuje dochód, to w świetle obowiązujących przepisów podlega on opodatkowaniu 19 % zryczałtowanym podatkiem dochodowym – art. 30a ust.1 pkt 5 updf, z zastrzeżeniem art. 52a.

Zgodnie z art. 52a ust. 1 pkt 3 updf zwalnia się od podatku dochodowego dochody z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, o których mowa w art. 30a ust. 1 pkt 5, jeżeli dochody te są wypłacone podatnikowi na podstawie umów zawartych lub zapisów dokonanych przez podatnika przed dniem 1 grudnia 2001, zwolnienie nie dotyczy dochodów uzyskanych w związku z przystąpieniem podatnika do programu oszczędzania z funduszem kapitałowym, bez względu na formę tego programu – w zakresie dochodów z tytułu wpłat (wkładów) do funduszu dokonanych począwszy od 1 grudnia 2001 r., z zastrzeżeniem art. 21 ust. 1 pkt 58,59.

Natomiast gdy z danej transakcji nie występuje dochód, lecz strata, nie podlega ona rozliczeniu stosownie do art. 30a ust. 5 updf, gdyż dochodu z tytułu udziału w funduszach kapitałowych nie pomniejsza się o straty z tytułu udziału u funduszach kapitałowych ani inne straty z kapitałów pieniężnych i praw majątkowych, poniesione w roku podatkowym oraz w latach poprzednich.

Zgodnie z art. 30a ust. 7 updf powyższych dochodów nie łączy się z dochodami opodatkowanymi na zasadach określonych w art. 27 updf (tzw. zasadach ogólnych).

Uzyskiwanie wymienionych dochodów nie wiąże się z koniecznością wykazywania ich przez podatnika w jakimkolwiek zeznaniu podatkowym, nie są one również łączone z tzw. dochodami giełdowymi - art. 30b updf – które są opodatkowane w odrębny sposób.

Płatnik zgodnie z art. 42 updf zobowiązany jest do przekazywania kwot zryczałtowanego podatku dochodowego w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano ten podatek na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby, przesyłając równocześnie deklarację według ustalonego wzoru ( PIT-8A).