Zgodnie z art. 14a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 z późn. zm.), odpowiadając na pismo z dnia 24 sierpnia 2004 r. (wpływ do Urzędu 25 sierpnia 2004 r.), Naczelnik Trzeciego Urzędu Skarbowego w Bydgoszczy informuje.

Stan faktyczny:

Przedmiotem działalności Spółki jest obrót wierzytelnościami wg informacji zawartej w piśmie podatnika sklasyfikowany w Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług pod symbolem 65.23.10-00.00.

W przedmiotowym piśmie Spółka zawarła zapytania dotyczące następujących kwestii:

1. czy wykonywane czynności obrotu wierzytelnościami są zwolnione od podatku od towarów i usług;
2. kto winien być wystawcą faktury VAT – sprzedający wierzytelności (zbywca) czy nabywca wierzytelności oraz jaką stawką podatku VAT winna być opodatkowana ww. sprzedaż „..... skoro wierzytelność nie jest towarem ani usługą w rozumieniu ustawy o VAT”.
3. co stanowi podstawę opodatkowania w przypadku zawarcia umowy, której przedmiotem jest cesja wierzytelności niewymagalnych oraz cesja obejmująca należność główną, odsetki za zwłokę, koszty procesowe jeżeli wierzytelności objęte są nakazem lub wyrokiem.

Stan prawny:

Ad. 1.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535), zwalnia się od podatku usługi wymienione w załączniku nr 4 do ustawy.

Zgodnie z poz. 3 załącznika nr 4 do cyt. ustawy, zwolnieniu od podatku VAT podlegają usługi pośrednictwa finansowego sklasyfikowane w Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług w sekcji J, pod. symbolem 65-67, z wyjątkiem usług ściągania długów i faktoringu (pkt 5, poz. 3 tego załącznika).

Zatem, jeżeli wykonywane przez Spółkę usługi obrotu wierzytelnościami zostały sklasyfikowane w Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług pod symbolem 65.23.10-00.00 jako „Usługi pośrednictwa finansowego, gdzie indziej niesklasyfikowane, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalno – rentowych”, to na podstawie załącznika nr 4 poz. 3 do cyt. ustawy o VAT podlegają zwolnieniu od podatku od towarów i usług.

Ad.2

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 w/cyt. ustawy o podatku od towarów i usług opodatkowaniu podatkiem VAT podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. W powołanym przepisie ustawodawca określając przedmiot opodatkowania podatkiem VAT odróżnił odpłatną dostawę towarów od odpłatnego świadczenia usług.

W myśl art. 2 pkt 6 ww. ustawy pod pojęciem „towary” rozumie się m.in. rzeczy ruchome, które wymienione są w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej. Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 cyt. ustawy przez świadczenie usług, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towaróww rozumieniu art. 7.

Zatem w świetle cytowanych wyżej uregulowań art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług przeniesienie praw do wierzytelności, odpłatny obrót wierzytelnościami (sprzedaż, zamiana itp.), stanowi świadczenie usług podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, przy czym usługi pośrednictwa finansowego korzystają ze zwolnienia od podatku VAT (poz. 3 zał. 4 do ustawy). Należy zauważyć, że usługi faktoringu zostały wyłączone z tegoż zwolnienia.

W myśl art. 106 ust. 1 cytowanej ustawy o podatku od towarów i usług podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4, 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Natomiast w myśl § 12 ust. 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, zasad wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 971) w przypadku dostawy towarów i usług objętych stawką podatku niższą od określonej w art. 41 ust. 1 ustawy oraz dostawy towarów i świadczenia usług zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 ustawy albo przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 ustawy, dane określone w ust. 1 pkt 4 obejmują również symbol towaru lub usługi, określony w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, chyba, że ustawa lub przepisy wykonawcze do ustawy nie powołują tego symbolu. W tym przypadku należy podać przepis, na podstawie którego podatnik stosuje zwolnienie lub obniżoną stawkę podatku.

Wobec powyższego obowiązek wystawienia faktury potwierdzającej dokonanie sprzedaży spoczywa na podatniku, który dokonuje sprzedaży towaru lub usługi.

Ponadto nadmienia, iż w myśl art. 19 ust. 4 wyżej cyt. ustawy o VAT, jeżeli dostawa towaru lub wykonanie usługi powinny być potwierdzone fakturą, obowiązek podstawy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7 dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.

Ad. 3

Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2 – 22, art. 30 - 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmująca całość świadczenia pieniężnego od nabywcy. Obrotem jest także otrzymana dotacja, subwencja i inna dopłata o podobnym charakterze związana z dostawcą lub świadczeniem usług.

Zatem podstawę opodatkowania stanowi kwota należna sprzedawcy pomniejszona o kwotę podatku.

W przypadku cesji wierzytelności (usługa faktoringu PKWiU 65.22.10-00.10) podstawę opodatkowania będzie stanowiło wynagrodzenie – prowizja Spółki. Jeżeli wynagrodzenie Spółki będzie obejmowało również odsetki za zwłokę, koszty procesowe to stanowią one obrót (podstawę opodatkowania).

Natomiast w przypadku złożonych transakcji, w których wystąpi usługa faktoringu oraz równorzędna do niej usługa kredytowa, to odsetki z tytułu udzielonego kredytu korzystają ze zwolnienia z VAT.

Ponadto nadmieniam, że zgodnie z załącznikiem 4 do ustawy o VAT ze zwolnienia z podatku VAT wyłączone są usługi ściągania długów oraz faktoringu (nie rozróżniając przy tym rodzaju faktoringu na właściwy i niewłaściwy), a zatem podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT według stawki 22%.

Wobec powyższego, jeżeli czynności polegające na wykupie wierzytelności niewymagalnych sklasyfikowane zostały w Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług pod symbolem 65.22.10-00.10 jako „Usługi faktoringu” to podlegają one opodatkowaniu według stawki VAT 22%.

Odpowiedź zgodna jest ze stanem prawnym aktualnym na dzień jej udzielenia.