Stan faktyczny:

Podatnik – w 2004r. planuje podjąć pracę najemną na pokładzie statku należącego do armatora mającego siedzibę na Wyspie Man.

Ocena prawna stanu faktycznego:

Stosownie do treści art. 3 ust.1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000r., nr 14, poz. 176 z późn. zm.) osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swych dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy ).

W myśl postanowień art. 4a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych powołany przepis stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Rząd Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej 16 grudnia 1976r. w Londynie podpisał umowę z Rządem Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Północnej Irlandii w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu w zakresie podatków od odchodów i zysków majątkowych (Dz. U. z 1978r. Nr 7 poz. 20). Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt a tej umowy określenie "Zjednoczone Królestwo" oznacza Wielką Brytanię i Północną Irlandię i obejmuje każdy rejon znajdujący się poza zakresem morza terytorialnego Zjednoczonego Królestwa, który zgodnie z prawem międzynarodowym jest rejonem, w którym prawa Zjednoczonego Królestwa odnoszące się do dna morskiego i podglebia oraz ich zasobów naturalnych mogą być wykonywane.

Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej składa się a 4 części: Anglii, Szkocji, Walii, Irlandii Pn. Zaś odrębny status mają W. Normandzkie i W. Man będące dependencjami (terytoriami zależnymi) Korony brytyjskiej. Dependencje nie stanowią części Zjednoczonego Królestwa W. Brytanii i Irlandii Pn. W gestii władz brytyjskich są jedynie sprawy zagraniczne i obrony natomiast sprawy: administracji, sądownictwa, gospodarki i finansów – są w kompetencji lokalnych organów władzy. Stąd wyspy te posiadają odrębne prawo podatkowe i umowa w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu podpisana ze Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii nie będzie miała zastosowania do dochodów osiągniętych z tytułu pracy najemnej na pokładzie statku armatora angielskiego z siedzibą zarządu przedsiębiorstwa żeglugowego znajdującego się na Wyspie Man.

Mając powyższe na uwadze ponieważ Polska nie zawarła z Wyspą Man, umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, to wypłacone wynagrodzenie z tyt. pracy najemnej będzie podlegać opodatkowaniu na zasadach określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych przy uwzględnieniu postanowień art. 27 ust. 9 ustawy z dnia 26 lipca 1991r.

Zgodnie z treścią art. 27 ust. 9 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000r., nr 14, poz. 176 z późn. zm.) jeżeli podatnik,(...) osiąga również dochody z tytułu działalności wykonywanej poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub ze źródeł przychodów znajdujących się poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania nie stanowi o zastosowaniu metody określonej w ust. 8, dochody te łączy się z dochodami ze źródeł przychodów położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W tym przypadku od podatku obliczonego od łącznej sumy dochodów odlicza się kwotę równą podatkowi dochodowemu zapłaconemu w obcym państwie. Odliczenie to nie może jednak przekroczyć tej części podatku obliczonego przed dokonaniem odliczenia, która proporcjonalnie przypada na dochód uzyskany w państwie obcym.

Zgodnie z powyższym metodę unikania podwójnego opodatkowania określaną jako metoda proporcjonalnego zaliczenia stosuje się w przypadku, gdy umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania nie stanowi o zastosowaniu metody wyłączenia z progresją. Zasada ta dotyczy również sytuacji, gdy z danym państwem Polska nie zawarła umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Zatem jeżeli podatnik uzyska dochody z tytułu pracy najemnej u armatora mającego siedzibę na Wyspie Man będzie podlegał obowiązkowi podatkowemu w Polsce przy czym do obliczenia podatku należnego za dany rok będzie w tym przypadku miała zastosowanie tzw. metoda proporcjonalnego zaliczenia (odliczenia podatku zapłaconego za granicą).

W związku z tym dochody otrzymane od angielskiego armatora, podlegać będą opodatkowaniu na zasadach ogólnych tj. jak ze stosunku pracy i wg obowiązującej skali podatkowej po:

1. pomniejszeniu o kwotę w wysokości stanowiącej równowartość trzydziestu diet (art. 21 ust. 1 pkt 20 ustawy z dnia 26 lipca 1991r.)

2. przeliczeniu na złote według średniego kursu walut obcych z dnia uzyskania przychodów, ogłoszonego przez NBP (art.11 ust.3 ustawy z dnia 26 lipca 1991r.),

3. pomniejszeniu o ryczałtowe koszty uzyskania przychodu tj. rocznie 1.533,84zł (art. 22 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991r.)

4. odliczeniu od dochodu kwot dobrowolnie opłaconych w 2004r. składek na ubezpieczenie społeczne ( art. 26 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991r.)

Od dochodów obliczonych powyższym sposobem uzyskanych od tego armatora należy obliczyć podatek wg obowiązującej w 2004r. skali podatkowej a następnie od tego podatku odliczyć kwotę równą podatkowi zapłaconemu na Wyspie Man o ile oczywiście został tam zapłacony i podatnik posiada na to stosowny dokument.

Ponadto zgodnie z treścią art. 44 ust. 7 ustawy z 26 lipca 1991r. podatnicy, o których mowa w art. 3 ust. 1, czasowo przebywający za granicą, którzy osiągają dochody ze źródeł przychodów położonych poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, są obowiązani wpłacić zaliczkę na podatek w wysokości 19 % tych dochodów, w terminie do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, w którym wrócili do kraju. Następnie po upływie roku podatkowego, w myśl art. 45 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, z zastrzeżeniem ust. 7 i 8.