Ad. 1 Podatnikami podatku dochodowego od dochodów z prowadzonej działalności spółki jawnej są poszczególni wspólnicy a nie spółka jawna.

Zgodnie z art. 24a ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) spółki jawne osób fizycznych wykonujące działalność gospodarczą są obowiązane prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów albo księgi rachunkowe zgodnie z odrębnymi przepisami.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 powołanej ustawy – u każdego podatnika przychody z udziału w spółce nie będącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych określa się proporcjonalnie do jego prawa w udziale w zysku oraz łączy się z przychodami z pozostałych źródeł. Ww. zasady stosuje się odpowiednio do rozliczenia kosztów uzyskania przychodów, wydatków nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów i strat, ulg podatkowych związanych z prowadzoną działalnością w formie spółki nie będącej osobą prawną (art. 8 ust. 2).

Zgodnie z art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.
Zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do przychodów z działalności gospodarczej nie zalicza się m. in. otrzymanej pożyczki i kredytów. Zatem sam fakt otrzymania przez spółkę pożyczki nie wywiera żadnych skutków w zakresie podatku dochodowego.Nie powstanie również przychód z tego tytułu po stronie pożyczkodawcy bowiem dochodem osoby fizycznej z tytułu udzielenia pożyczki są otrzymane lub postawione do jego dyspozycji odsetki od pożyczki (art. 17 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
Zatem prawidłowe jest stanowisko wspólników, iż pożyczka nie jest przychodem dla pożyczkodawców i pożyczkobiorcy.

Ad. 2 Błędne natomiast jest stanowisko wspólników, iż z uwagi na fakt, że umowa pożyczki nie ustala odsetek, to zostaną naliczone odsetki ustawowe, które w momencie zapłaty staną się kosztem w spółce a przychodem u pożyczkodawców.
Zgodnie bowiem z art. 359 § 1 Kodeksu cywilnego odsetki od sumy pieniężnej należą się tylko wtedy, gdy to wynika z czynności prawnej albo z ustawy, z orzeczenia Sądu lub z decyzji innego właściwego organu.Odsetki ustawowe, zgodnie z § 2 art. 359 K.c. należą się jeżeli wysokość odsetek nie jest w inny sposób określona.
Reasumując, brak jest podstaw do naliczania odsetek ustawowych, gdyż umowa pożyczki nie przewiduje żadnego oprocentowania, ustawowego obowiązku zapłaty odsetek nie przewidują również przepisy art. 720–724 K. c. dotyczące umów pożyczek. Pożyczka może być czynnością prawną dokonaną pod tytułem odpłatnym lub nieodpłatnym. Odsetki należą się tylko w wypadkach wynikających wyraźnie z okoliczności wymienionych w art. 359 § 1, nie ma bowiem ogólnego obowiązku oprocentowania długów pieniężnych.

Jednocześnie wyjaśnia się, że zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – za przychody z działalności gospodarczej uznaje się również wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń obliczonych zgodnie z art. 11 ust. 2–2b, z wyjątkiem otrzymanych od osób zaliczonych do I i II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn.

Art. 11 ust. 2a pkt 4 ustawy stanowi, iż wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się wg cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.
Nieodpłatnym świadczeniem, o którym wyżej mowa jest takie zdarzenie, którego następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, tj. takim, w którym korzyść majątkową ma otrzymać tylko jedna strona. Bezsprzecznie zatem nieoprocentowana pożyczka stanowi nieodpłatne świadczenie, którego wysokość stanowią odsetki, jakie należałoby uiścić w wolnym i niespekulacyjnym obrocie (wyrok NSA z 22.03.2001 r. Sygn. akt I SA/Gd 2027/98r., z dnia 8.12.1999 r. Sygn. akt 5A/Kr 509/98).

Przychód z nieodpłatnego świadczenia w postaci odsetek powstaje w momencie otrzymania pożyczki, gdyż od tego momentu pożyczkobiorca korzysta nieodpłatnie z całego kapitału (wyrok NSA z dnia 9.02.2001 r., Sygn. akt III SA 2610/99). Odsetki liczy się od niespłaconej części pożyczki, wg średniej stopy oprocentowania banku np. znajdującego się w miejscowości siedziby podatnika.

W kontekście powyższego, pożyczka udzielona przez wspólnika spółki osobowej dla tej spółki - w rzeczywistości została udzielona wspólnikom w częściach odpowiadających proporcjonalnej wysokości udziału w zyskach spółki.

Nie ustala się nieodpłatnego świadczenia od części pożyczki odpowiadającej proporcjonalnej wysokości udziału w zyskach spółki pożyczkodawcy (nie udziela się pożyczki samemu sobie), gdyż jest to wniesienie własnego kapitału do działalności gospodarczej oraz nie ustala się nieodpłatnego świadczenia otrzymanego od osoby zaliczonej do I i II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn.
Zgodnie z art. 14 ust. 3 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. Dz. U z 2004 r. Nr 142, poz. 1514 ze zm.) do I grupy podatkowej zalicza się; małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę, teściów. Natomiast do II grupy podatkowej zalicza się; zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków i innych zstępnych.
Nieodpłatne świadczenie ustala się zatem dla pozostałych wspólników, dla których pożyczkodawca nie jest zaliczony do I i II grupy podatkowej w rozumieniu ww. przepisów o podatku od spadków i darowizn.Taka sama sytuacja dotyczy udzielonej pożyczki przez drugiego wspólnika.