Stan faktyczny:

Podatnik w ramach prowadzonej działalności gospodarczej wykonuje projekty techniczne w zakresie architektury, konstrukcji, sprawuje nadzór budowlany nad wykonywaniem robót zgodnie z rozwiązaniem projektowym (w ramach wolnego zawodu) oraz prowadzi placówkę oświatową nauki języków obcych. Powyższe usługi zostały zakwalifikowane przez niego do grupowania PKWiU 74.20.10, 74.20.21-74.20.23, 74.20.31-74.20.32., 74.20.51 oraz 80.42.10 i 80.42.20.

Podatnik w dniu 30.09.2003r. zawarł umowę na wykonanie projektu budowlanego. We wrześniu 2004 roku inwestor uzyskał pozwolenie na budowę. W dniu 12.08.2004r. podatnik wystawił rachunek dokumentujący wykonanie ww. usługi.

Ocenia prawna stanu faktycznego:

Zgodnie z art.5 ust.1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ) – zwanej dalej ustawą o VAT – opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art.7(...). Usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, z wyjątkiem usług elektronicznych (art.8 ust.1 i 3 ustawy o VAT).

W myśl art.15 ust.1 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust.2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Przez działalność gospodarczą rozumie się przy tym – zgodnie z art.15 ust.2 ww. ustawy - wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z art.15 ust.3 ustawy o VAT za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 1, nie uznaje się czynności:

1. z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 12 ust. 1-6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, z późn. zm.);
2. wykonywanych przez osobę fizyczną na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące umowy zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy;
3. z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności.

W świetle powyższych przepisów i przedstawionego stanu faktycznego stwierdzić należy, że:

• świadczenie przez podatnika usług zakwalifikowanych do grupowania PKWiU 74.20.10, 74.20.21-74.20.23, 74.20.31-74.20.32., 74.20.51 oraz 80.42.10 i 80.42.20 jest działalnością gospodarczą, o której mowa w art.15 ust.2 ustawy o VAT (samodzielnie przez niego prowadzoną, polegającą na odpłatnym świadczeniu usług w rozumieniu art.8 ust.1 i 3 tej ustawy),
• art.15 ust.3 cyt. ustawy nie znajduje zastosowania do świadczonych przez podatnika ww. usług,
• ww. działalność gospodarcza podlega opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art.5 ust.1 pkt 1 ustawy o VAT.

W ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług lista zwolnień przedmiotowych została zawarta w art.43. Ustawodawca oprócz usług wymienionych w Załączniku nr 4 zwolnił z opodatkowania szereg innych czynności wymienionych w tym artykule. W katalogu zwolnień przedmiotowych nie znalazły się jednak usługi w zakresie projektowania i nadzoru budowlanego zakwalifikowane przez podatnika do grupowania PKWiU 74.20.10, 74.20.21-74.20.23, 74.20.31-74.20.32, 74.20.51. Również wykaz towarów i usług, opodatkowanych stawką podatku w wysokości 7% (Załącznik nr 3) oraz wykaz towarów i usług, opodatkowanych stawką podatku w wysokości 3% (Załącznik nr 6) nie zawiera usług zakwalifikowanych do ww. grupowania. Powyższe oznacza zatem, że od dnia 1 maja 2004r. wykonywanie tego rodzaju usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT według stawki 22%.

Natomiast w Załączniku nr 4 – w wykazie usług zwolnionych od podatku- pod poz. 7 wymienione zostały usługi w zakresie edukacji (PKWiU ex 80). Zatem świadczenie usług PKWiU 80.42.10 i 80.42.20 podlega zwolnieniu przedmiotowego od podatku VAT na podstawie art.43 ust.3 pkt 1 ustawy o VAT.

Zgodnie z art.7 ust.1 pkt 2 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 roku o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. z 1993 r. Nr 11, poz. 50 z późn. zm.) – zwanej dalej „starą” ustawą o VAT ustawodawca zwolnił od podatku od towarów i usług oraz od podatku akcyzowego świadczenie usług wymienionych w załączniku nr 2. Pod poz.19 ww. załącznika ujęte zostały usługi w zakresie edukacji zakwalifikowane do grupowania PKWiU 80. Zatem także w stanie prawnym obowiązującym przed dniem 1.05.2004r. świadczenie usług PKWiU 80.42.10 i 80.42.20 podlegało zwolnieniu przedmiotowego od podatku VAT.

Natomiast opisane w zapytaniu podatnika usługi zakwalifikowane do grupowania PKWiU 74.20.10, 74.20.21-74.20.23, 74.20.31-74.20.32. i 74.20.51 nie podlegały zwolnieniu przedmiotowemu – bowiem zostały nie wymienione jako usługi zwolnione w „starej” ustawie o VAT oraz w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 22 marca 2002r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz.U. z 2002r. Nr 27, poz. 268 z późn. zm.).

Jednocześnie wskazać należy, że tylko do dnia 31.12.2001r. obniżoną do wysokości 0% stawkę podatku stosowało się do usług projektowania budowlanego, technologicznego i urbanistycznego związanych z budownictwem mieszkaniowym i infrastrukturą towarzyszącą, o których mowa w art.51 ust.2 „starej” ustawy o VAT. Powyższe wynikało z § 63 ust.1 pkt 4 lit. c rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 grudnia 1999r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym /Dz.U. Nr 109, poz. 1245 z późn. zm./ (§ 63 ww. rozporządzenia został zmieniony rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2001r. – Dz.U. z 2001r. Nr 151,poz.1709).

Natomiast zgodnie ze wskazanym przez podatnika § 64 ust.1 pkt 2 c rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 marca 2002r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz.U. z 2002r. Nr 27, poz. 268 z późn. zm.) obniżoną do wysokości 0% stawkę podatku stosowało się do usług projektowania budowlanego, technologicznego i urbanistycznego, w zakresie rzeczoznawstwa, usług prawniczych świadczonych przez notariuszy, adwokatów i radców prawnych. Jednakże w myśl § 64 ust.2 przepisy ust. 1 pkt 2 lit. b)-h) stosowało się w przypadku, gdy:

1. usługa jest świadczona na rzecz nierezydentów, niebędących podatnikami,
2. efekt wykonanej usługi będzie wykorzystywany poza granicą Rzeczypospolitej Polskiej,
3. podatnik posiada dowód, iż należność za wykonaną usługę została zapłacona i przekazana na rachunek bankowy podatnika w banku krajowym w terminie 90 dni od dnia wykonania usługi.

Przepis ust. 2 pkt 2 nie dotyczył usług, o których mowa w ust. 1 pkt 2 lit. c) i e) /§ 64 ust.3/.

Przedstawiony przez podatnika stan faktyczny nie wskazuje, aby powyższy przepis znajdował zastosowanie w przedmiotowej sprawie.

Zatem wbrew stanowisku podatnika do usług wykonywanych przez niego w 2003r. i w okresie do 1 maja 2004r. w zakresie projektowania budowlanego nie stosowało się stawki podatku obniżonej do wysokości 0%.

Ustawodawca oprócz zwolnień przedmiotowych przewidział także zwolnienie podmiotowe ze względu na wielkość obrotu podatnika, o którym mowa w art. w art.14 ust.1 pkt 1 „starej” ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem zwalnia się od podatku VAT podatników u których wartość sprzedaży towarów w rozumieniu art. 2 ust. 1 i 3, a także wartość eksportu towarów lub usług nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty wyrażonej w złotych, odpowiadającej kwocie 10.000 euro. W przepisie nie wprowadzono przy tym rozróżnienia na wartość sprzedaży podlegającą opodatkowaniu i zwolnioną co oznacza, że wartość sprzedaży uprawniającą do korzystania ze zwolnienia na podstawie art.14 ust.1 pkt 1 „starej” ustawy o VAT należało traktować jako sumę wartości opodatkowanej i zwolnionej.

Jeżeli wartość sprzedaży towarów u podatników zwolnionych od podatku na podstawie ust. 1 pkt 1 przekroczy kwotę, o której mowa w ust. 1 pkt 1, zwolnienie traci moc w momencie przekroczenia tej kwoty. Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą przekroczenia tej kwoty, a opodatkowaniu podlega nadwyżka ponad tę kwotę (art.14 ust.3 „starej” ustawy o VAT).

Podatnik w 2003r. osiągnął obrót w kwocie 104.055,60 zł. Kwota uprawniająca do zwolnienia od podatku VAT w 2003r. to - 40.900,- zł. Zatem wskazać należy, że skoro wartość sprzedaży przekroczyła kwotę odpowiadającą równowartości 10.000 euro to podatnik już w 2003r. utracił prawo do korzystania ze zwolnienia podmiotowego.

Odnosząc się do drugiego zapytania podatnika podkreślenia wymaga, że ze stanu faktycznego nie wynika, kiedy wykonano przedmiotową usługę.

Wskazać zatem należy, że z art.6 ust.1 „starej” ustawy o VAT obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania (dostarczenia), przekazania, zamiany, darowizny towaru lub wykonania usługi (...), a jeżeli sprzedaż towaru lub wykonanie usługi powinny być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7 dniu od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.

Powyższe zasady nie uległy zmianie na gruncie „nowej” ustawy o VAT tj. w myśl art.19 ust.1 obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1. Natomiast ust.4 stanowi, że jeżeli dostawa towaru lub wykonanie usługi powinny być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7 dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.