DECYZJA

Na podstawie art. 233 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 29.08.1997 r. Ordynacja Podatkowa (Dz.U. Nr 137, poz. 926 z późn. zm.), po rozpoznaniu zażalenia Pana Piotra K. na postanowienie z dnia 11.02.2005 r. nr US33/NG/GV/I/443-20/05/RW Naczelnika Urzędu Skarbowego Warszawa-Mokotów wydane w trybie art.14 a § 1 Ordynacji Podatkowej, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie

p o s t a n a w i a

utrzymać w mocy postanowienie organu pierwszej instancji.

UZASADNIENIE

Pismem z dnia 03.01.2005 r. zwrócił się Pan do Naczelnika Urzędu SkarbowegoWarszawa-Mokotów z wnioskiem o udzielenie informacji o sposobie stosowania postanowień przepisu art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535). Z wyjaśnień Pana wynika, że postanowieniem sądu upadłościowego został ustanowiony syndykiem. W Pana ocenie wykonywanie czynności syndyka jest zwolnione podmiotowo,z uwagi na spełnienie przesłanek określonych w przepisie art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawyo podatku od towarów i usług. W związku z wyłączeniem czynności syndyka spod opodatkowania, od wypłacanego z tego tytułu wynagrodzenia nie odprowadza się podatku od towarów i usług. Naczelnik Urzędu Skarbowego Warszawa-Mokotów postanowieniem z dnia 11.02.2005 r. nr US33/NG/GV/I/443-20/05/RW stwierdził, że stanowisko Pana jest nieprawidłowe, bowiem działalność syndyków wypełnia dyspozycje przepisu art. 8 ust. 1 pkt 3 oraz art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Oznacza to w ocenie organu podatkowego powstanie obowiązku podatkowego na zasadach ogólnych.

W zażaleniu wniesionym w dniu 22.02.2005 r. na ww. postanowienie zarzuca Pan naruszenie przepisu art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług, poprzez jego błędną interpretację. Podnosi Pan, że:
1. pomiędzy syndykiem a Sądem powstaje więź prawna co do warunków wykonywania czynności, sposobu i wysokości wynagrodzenia, o czym świadczy:- powstanie stosunku prawnego pomiędzy sądem a syndykiem oraz pomiędzy syndykiema upadłym przedsiębiorstwem - odpowiedzialność w związku z nienależytym wykonaniem zobowiązania, - o wynagrodzeniu syndyka orzeka Sąd na jego wniosek;
2. zlecającym wykonanie czynności jest Sąd, który ponosi odpowiedzialność za ich wykonanie; wyznacznikiem tej odpowiedzialności jest kontrola instancyjna orzeczeń sądui sędziego komisarza;
3. z dyspozycji art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług nie wynika aby ustawodawca miał na myśli tylko odpowiedzialność wynikającą jak przy umowie zlecenia-w przepisie tym chodzi o jakąkolwiek odpowiedzialność;
4. syndyk wykonuje czynności w ramach samodzielnej działalności z tytułu zleconych zadań przez Sąd na podstawie i przepisów ustawy prawo upadłościowe i naprawcze czynności wykonywane są we własnym imieniu lecz na rachunek upadłego;
5. syndyk nie jest samodzielny przy wykonywaniu swoich czynności, bowiem podlega ustawie, która wyznacza jego kompetencje, jest pod nadzorem sędziego komisarza, wykonuje jego polecenia i wskazówki oraz nie może decydować o zasadniczych sprawach bez zezwolenia Rady Wierzycieli lub sędziego komisarza.

Wnioskuje Pan o uchylenie w całości zaskarżonego postanowienia. Jednocześnie realizując czynny udział w postępowaniu, w wyjaśnieniach z dnia 21.03.2005 r. zarzucił Pan naruszenie przepisu art. 122 Ordynacji Podatkowej. W Pana ocenie świadczy o tym fakt, że organ podatkowy nie wnikał w meritum sprawy, tylko poprzestał na przytoczeniu wyjaśnień Ministra Finansów.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny i obowiązujący stan prawny Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, zauważa.Ustalając następstwa w podatku od towarów i usług czynności wykonywanych przez syndyka należy mieć na uwadze, że stosownie do przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535), opodatkowaniu tym podatkiem podlega odpłatna dostawa towarów oraz odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy, w tym również świadczenie usług zgodniez nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa - art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy. Oznacza to, że fakt wykonywania pewnych czynności z nakazu władzy, np. sądu nie stanowi kryterium do uznania, że świadczenie nie jest wykonywane niezależnie.Stosownie do przepisów art. 15 ust. 1 i ust. 2 ww. ustawy o podatku od towarów i usług podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności, która obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Stosownie do postanowień art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 1 nie uznaje się czynnościz tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli z tytułu wykonywania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonywanie tych czynności. Czynności wykonywane przez syndyka wypełniają dyspozycję przepisu art. 13 pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. Dz 2000 r., Nr 14, poz. 176 ze zm.). Z regulacji tej wynika, że przychody osób, którym sąd zlecił na podstawie właściwych przepisów wykonanie określonych czynności, uważa się za przychody z działalności wykonywanej osobiście. Jednak warunkiem uznania, że czynności syndyka nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jest kumulatywne spełnienie warunków art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o podatku od towarówi usług. W tym zakresie należy mieć na uwadze następujące okoliczności.

Syndyka wyznacza sąd jako organ władzy postanowieniem - art. 51 ust. 1 pkt 6 prawa upadłościowego. Zakres czynności pełnionych przez syndyka określa ustawa prawo upadłościowe. Syndyk obejmuje majątek, zarządza nim, reprezentuje masę upadłości na zewnątrz i przeprowadza likwidację majątku masy. Syndyk obejmuje w zarząd cały majątek upadłego, który z mocy prawa traci nad nim zarząd, prawo korzystania i rozporządzania. Status syndyka można określić jako ustawowe zastępstwo upadłego lub wierzycieli albo upadłego i wierzycieli, bądź też mając na uwadze charakter pełnionego urzędu jest on określany jako organ sądu działający z mocy prawa i w swoim imieniu - art. 14 § 1 i art. 90 § 1 prawa upadłościowego. W obu tych przypadkach syndyk pozostaje jednak podmiotem, któremu powierzone zostało pełnienie określonych funkcji w postępowaniu upadłościowym.Wynagrodzenie syndyka nie jest należnością wynikającą z umowy cywilnoprawnej, ani nie jest wynagrodzeniem za pracę. Jego charakter zdeterminowany jest funkcją pełnioną przez syndyka w postępowaniu upadłościowym - funkcją procesową. Wynagrodzenie to ma charakter procesowy, a sąd może o nim orzekać jedynie w postępowaniu upadłościowym. Oznacza to, że nie jest możliwe dochodzenie wynagrodzenia poza postępowaniem upadłościowym (art. 164 prawa upadłościowego). Możliwe jest jednak pokrycie przez upadłego niezaspokojonej części wynagrodzenia w postępowaniu upadłościowym (art. 165 prawa upadłościowego). Ważne jest to, że to sąd określa wysokość wynagrodzenia, jednak nie pokrywa jego kosztów.Analizując kwestię odpowiedzialności syndyka za powierzone funkcje należy mieć na uwadze, że czynności syndyka dotyczące masy upadłości są dokonywane we własnym imieniu lecz na rachunek upadłego - art. 160 ust. 1 prawa upadłościowego. Konsekwencją tego jest to, że syndyk nie odpowiada za zobowiązania zaciągnięte w sprawach dotyczących masy upadłości - art. 160 ust. 2 prawa upadłościowego. Odpowiada za nie zawsze upadły - art. 372 prawa upadłościowego. Oznacza to, że ryzyko gospodarcze podejmowanych przez syndyka działań ponosi masa upadłości. Jest to istotne, bowiem pozwala na ustalenie, że działalność syndyka ma charakter samodzielny, nawet w sytuacjach, gdy syndyk konsultuje najważniejsze decyzje z sędzią komisarzem i radą wierzycieli. Odrębną kwestią jest odpowiedzialność syndyka za szkodę wyrządzoną nienależytym wykonywaniem swoich obowiązków. Z treści przepisu art. 160 ust. 3 prawo upadłościowe wynika, że za szkodę odpowiada syndyk.

Reasumując pomiędzy syndykiem a sądem nie istnieje stosunek prawny, o którym mowaw przepisie art. 15 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług.W związku z powyższym, z uwagi na fakt, że czynności syndyka nie wypełniają dyspozycji przepisu art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług, zastosowanie mają ogólne zasady opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Dyrektor Izby Skarbowej nie podziela zarzutu odwołania w przedmiocie naruszenia przepisu art. 122 Ordynacji Podatkowej, poprzez przytoczenie interpretacji Ministra Finansów z dnia 30.12.2004 r. nr PP10-812-1022/04/MR/3545. Przepis ten stanowi, że w toku postępowania organy podatkowe podejmują wszelkie niezbędne działania w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienia sprawy w postępowaniu podatkowym. Istota problemuw przedmiotowej sprawie dotyczy podatkowej kwalifikacji prawnej czynności syndyka,w sytuacji gdy umocowanie do wykonywania tych czynności wynika z ustawy z dnia 28.02.2003 r. prawo upadłościowe w związku z wydanym przez Sąd postanowieniem. Oznacza to, że ustalenia dokonywane są co do faktu, określonego w ustawie prawo upadłościowe i co do zasady prawa określonej w ustawie o podatku od towarów i usług. Organ podatkowy dokonał tych ustaleń wskazując stosowne przepisy prawa. Należy mieć na uwadze również to, że Ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych przysługuje uprawnienie określone w przepisie art. 14 § 1 pkt 2 Ordynacji Podatkowej. W celu jego realizacji dąży do zapewnienia jednolitego stosowania prawa podatkowego przez organy podatkowe oraz organy kontroli skarbowej, dokonując w szczególności jego interpetacji, przy uwzględnieniu orzecznictwa sądów oraz Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Wyjaśnienia z dnia 30.12.2004 r. nr PP10-812-1022/04/MR/3545 są właśnie wyjaśnieniami w trybie art. 14 § 1 pkt 2 Ordynacji Podatkowej.W związku z powyższym, nie są zasadne zarzuty zażalenia, podtrzymane również przez Pana również w wyjaśnieniach składanych w trybie art. 200 Ordynacji Podatkowej.