Stan faktyczny:

Spółka akcyjna w dniu 31 grudnia 2004r. w trybie art. 492 § 1 pkt 1 Kodeksu spółek handlowych przejęła majątek kilku innych spółek akcyjnych. Niektóre ze spółek przejmowanych stosowały dla środków trwałych zaliczonych do rodzaju 610-615 Klasyfikacji Środków Trwałych stawkę amortyzacji podatkowej 10%.

Ocena prawna stanu faktycznego:

Zgodnie z art. 16g ust. 9 ustawy z dnia 15.02.1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) w razie przekształcenia formy prawnej, a także połączenia albo podziału podmiotów, z zastrzeżeniem ust. 19, dokonywanych na podstawie odrębnych przepisów - wartość początkową środków trwałych oraz wartość niematerialnych i prawnych ustala się w wysokości wartości początkowej określonej w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, o której mowa w art. 9 ust. 1, podmiotu przekształconego, połączonego albo podzielonego.

W świetle powołanego przepisu w przypadku fuzji spółek spółka przejmująca wprowadza do swojej ewidencji środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne w wartości początkowej określonej w ewidencji spółek przejmowanych. Spółka przejmująca dokonuje odpisów amortyzacyjnych z uwzględnieniem dotychczasowej wysokości tych odpisów oraz kontynuuje metodę amortyzacji (czyli zasady i stawki) przyjęte przez spółki przejmowane.

Odnosząc się do dopuszczalności zmiany stawki amortyzacji podatkowej dla środków trwałych z rodzaju 610-615 KŚT na 18%, zgodnie z Wykazem rocznych stawek amortyzacyjnych, stanowiącym załącznik nr 1 do ustawy z dnia 15.02.1992r. zauważa się, iż od 2000r. w związku z wprowadzeniem zasad amortyzacji do ustawy podatkowej w odniesieniu do środków trwałych oddanych do używania przed dniem 1 stycznia 2000r. podatnik miał prawo wyboru stawek amortyzacyjnych. Mógł kontynuować stosowanie stawek amortyzacyjnych określonych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów obowiązującego do końca 1999r. lub zastosować nowe stawki amortyzacyjne, wyszczególnione w Wykazie rocznych stawek amortyzacyjnych, stanowiącym załącznik do ustawy z dnia 20 listopada 1999r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. Nr 95, poz. 1101).

Decyzję o kontynuowaniu stosowania dotychczasowych stawek lub wyborze nowych, podatnicy podejmowali z datą wejścia w życie zmienionych przepisów, tj. od 1 stycznia 2000r. Ponieważ odpisy amortyzacyjne są odpisami miesięcznymi, w praktyce dopuszczalnym granicznym terminem był termin wyznaczony do złożenia deklaracji CIT-2 za styczeń 2000r., zawierającej odpisy amortyzacyjne zaliczone do kosztów uzyskania przychodów pierwszego miesiąca 2000r.

Następnie z dniem 01.01.2001r. - w związku z wprowadzeniem nowego Wykazu stawek amortyzacyjnych na skutek zastąpienia Klasyfikacji Rodzajowej Środków Trwałych (KRŚT) nową Klasyfikacją Środków Trwałych (KŚT) - ustawodawca w art. 4 ust. 5 ustawy z dnia 9 czerwca 2000r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. Nr 60, poz.700) postanowił, iż dla środków trwałych oddanych do używania przed dniem 1 stycznia 2000r. można stosować po dniu 31 grudnia 2000r. stawki amortyzacyjne przyjęte przez podatnika po dniu 31 grudnia 1999r. albo stawki amortyzacyjne z Wykazu stawek amortyzacyjnych, stanowiącego załącznik nr 1 do niniejszej ustawy.

Na mocy wyżej powołanego przepisu art. 4 ust. 5 ustawy z dnia 9 czerwca 2000r. podatnicy uzyskali możliwość dokonania wyboru stawki odpisów amortyzacyjnych dla środków trwałych oddanych do używania przed dniem 1 stycznia 2000r., tj. naliczania odpisów przy zastosowaniu dotychczasowej stawki obowiązującej w miesiącu dokonania pierwszego odpisu amortyzacyjnego, bądź przyjęcia stawki z nowego (wprowadzonego z dniem 01.01.2001r.) Wykazu stawek amortyzacyjnych.

Wskazana wyżej możliwość dokonania wyboru stawki odpisów amortyzacyjnych przysługiwała podatnikom z datą wejścia w życie przepisów art. 4 ust. 5 wym. ustawy z dnia 9 czerwca 2000r., tj. z dniem 01.01.2001r. Tak więc w praktyce podatnicy wyboru stawki amortyzacyjnej mogli dokonać najpóźniej do dnia złożenia deklaracji o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) przez podatnika podatku dochodowego od osób prawnych za okres od 01-01-2001r. do 31-01-2001r.

Z powyższego wynika, że Spółce przejmującej nie przysługuje prawo do zastosowania - począwszy od nowego roku podatkowego rozpoczynającego się 01.01.2005r. - do środków trwałych oddanych do używania przed dniem 01.01.2000r. stawki amortyzacyjnej w wysokości 18% zgodnie z wykazem stawek amortyzacyjnych stanowiącym załącznik nr 1 do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Skoro bowiem Spółki przejmowane nie dokonały wyboru stawek z tego Wykazu wraz z wejściem w życie przepisów przewidujących taką możliwość, to Spółka przejmująca ma obowiązek dokonywania odpisów z zachowaniem ciągłości metody i stawki wybranej przez Spółki przejmowane przed rozpoczęciem dokonywania odpisów amortyzacyjnych.