D E C Y Z J A

Na podstawie art. 14b § 2 i § 5 pkt 2 oraz art. 207 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60) Dyrektor Izby Skarbowej w Lublinie z urzędu zmienia postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Puławach z dnia 17 lutego 2005 r. nr US.VI/1/2005/SIP w przedmiocie udzielonej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w podatku od spadków i darowizn stwierdzając, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 4 stycznia 2005 r. jest nieprawidłowe.

U z a s a d n i e n i e

Pismem z dnia 4 stycznia 2005 r. zwrócił się Pan do Naczelnika Urzędu Skarbowego w Puławach o udzielenie - w trybie art. 14a Ordynacji podatkowej -pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w podatku od spadków i darowizn. Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż Pan oraz Pana matka, jesteście wspólnikami spółki jawnej. Spółka prowadzi działalność gospodarczą w formie przedsiębiorstwa, w skład którego wchodzą: środki trwałe (inwestycje w obcych środkach oraz ruchomości), wyposażenie, środki majątku obrotowego oraz należności. Z uwagi na podeszły wiek Pana matki, w celu uporządkowania spraw majątkowych, wspólnicy podjęli decyzję o przeniesieniu własności przedsiębiorstwa w drodze darowizny dokonanej przez spółkę jawną na Pana rzecz. Według Pana stanowiska: "Nie podlega podatkowi od spadków i darowizn darowizna zakładu prowadzonego przez darczyńcę, o ile ten będzie w stanie niepogorszonym prowadził ten zakład co najmniej lat 5." Zamierza Pan spełnić opisany warunek i złożyć odpowiednie oświadczenie w tym zakresie.

Naczelnik Urzędu Skarbowego w Puławach podzielił Pana stanowisko, wydając w tej sprawie postanowienie z dnia 17 lutego 2005 r. nr US.VI/1/2005/SIP. Wynika z niego, iż w podanym stanie faktycznym znajduje zastosowanie zwolnienie od podatku na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 10 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn.: Dz.U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514). W postanowieniu odniesiono się przede wszystkim do kryteriów przedmiotowych wskazanych w przepisie, tj. nabycia w darowiźnie zakładu oraz obowiązku jego prowadzenia w stanie niepogorszonym przez okres 5 lat. Całkowicie pominięto natomiast zakres podmiotowy zwolnienia, ograniczając się do stwierdzenia, iż: "Zastosowanie omawianego zwolnienia od podatku - przysługuje każdemu nabywcy spełniającemu określone warunki, który złoży oświadczenie o dalszym prowadzeniu zakładu w wymaganym okresie czasu."

Przed wydaniem niniejszej decyzji, działając w trybie art. 200 Ordynacji podatkowej, Dyrektor Izby Skarbowej w Lublinie wyznaczył Panu siedmiodniowy termin do wypowiedzenia się w sprawie zebranego materiału dowodowego. W odpowiedzi nadesłał Pan pismo z dnia 16 maja 2005 r. podnosząc, że uzyskał Pan już w swojej sprawie odpowiedź od Naczelnika Urzędu Skarbowego w Puławach pismem z dnia 13 lutego 2004 r. nr US.IV-443/042004/VAT, a następnie postanowieniem z dnia 17 lutego 2005 r. nr US.VI/1/2005/SIP. Naczelnik Urzędu Skarbowego w Puławach podzielił Pana stanowisko w sprawie zwolnienia z podatku darowizny przedsiębiorstwa dokonanej przez spółkę jawną. Uważa Pan, iż stanowisko organu podatkowego jest prawidłowe i nie powinno być zmieniane.

W wyniku analizy stanu faktycznego i prawnego sprawy Dyrektor Izby Skarbowej w Lublinie stwierdził, iż wydane w sprawie postanowienie rażąco narusza prawo na skutek udzielenia interpretacji oczywiście sprzecznej z treścią art. 4 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Z tego względu należy również uznać za nieprawidłowe Pana stanowisko w tym zakresie, przedstawione we wniosku z dnia 4 stycznia 2005 r.

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, podatkowi temu podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem darowizny. Obowiązek podatkowy ciąży solidarnie na obdarowanym i darczyńcy, stosownie do art. 5 ustawy, a powstaje z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia. Jeżeli, ze względu na przedmiot darowizny, przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń, zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy. Od tej generalnej zasady ustawa przewiduje szereg zwolnień od podatku. Artykuł 4 ust. 1 pkt 10 ustawy stanowi, iż zwalnia się od podatku nabycie przez małżonka lub zstępnych w drodze spadku lub darowizny zakładu wytwórczego, budowlanego, handlowego, usługowego lub jego części, pod warunkiem, że zakład ten będzie prowadzony przez nabywcę w stanie niepogorszonym przez okres co najmniej 5 lat od dnia przyjęcia spadku lub darowizny.

Kluczową kwestią poruszoną przez Pana we wniosku z dnia 4 stycznia 2005 r. jest odpowiedź na pytanie: czy darowizna przedsiębiorstwa (zakładu), dokonana przez spółkę jawną na Pana rzecz, spełnia przesłanki konieczne wynikające z wyżej cytowanego przepisu ustawy. W ocenie Dyrektora Izby Skarbowej w Lublinie w takiej sytuacji nie są spełnione kryteria podmiotowe, uprawniające do zastosowania wskazanego zwolnienia od podatku od spadków i darowizn. Według przedstawionego stanu faktycznego darczyńcą jest spółka jawna, a obdarowanym - osoba fizyczna, która - z istoty rzeczy - nie może pozostawać względem darczyńcy w stosunku zależności, o jakim stanowi omawiany przepis (małżonek lub zstępny). Istnienie pokrewieństwa pomiędzy wspólnikami spółki jawnej (matka - syn), jest w tym przypadku bez znaczenia, ponieważ osoby te nie będą stronami przedmiotowej darowizny przedsiębiorstwa.

Spółka jawna jest spółką osobową, co wynika z treści art. 22 § 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. kodeks spółek handlowych (Dz.U. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.). Z tego faktu wynikają określone konsekwencje polegające przede wszystkim na tym, że należy ją traktować jak odrębny od wspólników podmiot. Spółka ta ma zdolność prawną, zdolność do czynności prawnych, może nabywać prawa, zaciągać zobowiązania, może pozywać, być pozywaną, ma zdolność sądową, wyodrębnienie organizacyjne i majątkowe od wspólników, działa pod własną firmą. Celem spółki jest prowadzenie przedsiębiorstwa. Prowadzenie przedsiębiorstwa należy odnosić do funkcjonalnego rozumienia pojęcia przedsiębiorstwa, tj. prowadzenia we własnym imieniu, zarobkowo oraz w sposób zorganizowany i ciągły działalności gospodarczej.

W myśl art. 28 k.s.h. na majątek spółki składają się zarówno udziały kapitałowe, jak i składniki majątkowe nabyte przez spółkę w czasie jej istnienia. Pierwotny majątek spółki tworzony jest z wkładów. Zgodnie z art. 3 i 25 pkt 2 k.s.h. wszyscy wspólnicy mają obowiązek wnieść do spółki wkład. Wkłady wspólników mogą być wnoszone na własność lub do używania (rzeczy albo prawa). Wkładem mogą być również inne świadczenia na rzecz spółki (usługi, praca). Wkłady mogą mieć postać wkładów pieniężnych lub aportów. Aportami mogą być w szczególności: prawo własności, inne prawa rzeczowe (np. użytkowanie wieczyste), prawa majątkowe na dobrach niematerialnych (prawo z patentu, do wzoru użytkowego, wzoru zdobniczego, znaku towarowego, majątkowe prawa autorskie). W przypadku powstania wątpliwości uważa się, że wkłady są równe bez względu na ich rzeczywistą wartość. Natomiast prawa, które wspólnik zobowiązuje się wnieść do spółki, uważa się za przeniesione na spółkę. Składniki nabywane przez spółkę w toku działalności powiększają majątek spółki. Składniki majątkowe wnoszone do spółki mogą być wykorzystywane w obrocie. Majątek spółki może być powiększony także poprzez surogację istniejących składników majątkowych.

W świetle obowiązujących przepisów prawa handlowego spółka jawna jest odrębnym podmiotem prawa, mającym zdolność prawną, zdolność do czynności prawnych, zdolność sądową, swój własny, niezależny od wspólników majątek i jest wyodrębniona od wspólników również organizacyjnie. Dlatego też nie może dochodzić do pomniejszenia udziałów kapitałowych wspólnika bez zgody spółki i pozostałych wspólników - art. 36 k.s.h.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, iż darowizna przedsiębiorstwa dokonana przez spółkę jawną na rzecz osoby fizycznej nie podlega zwolnieniu od podatku na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Końcowo zauważa się, iż zwolnienia podatkowe są rodzajem ulgi podatkowej i stanowią odstępstwo od zasady powszechności opodatkowania, wynikającej z postanowień art. 84 Konstytucji RP z dnia 2 kwietnia 1997 r., zgodnie z którym każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie. Istota zwolnienia podatkowego polega na tym, że określona kategoria stanów faktycznych lub prawnych - co do zasady - mieści się w ogólnych ramach przedmiotowo-podmiotowych danego podatku, ale przepis prawa wyłącza ją w sposób wyraźny od opodatkowania. Zwolnienia podatkowe z reguły są utożsamiane z przywilejami podatkowymi. Stosując zatem przepisy dotyczące zwolnień podatkowych należy dokonywać wykładni ścisłej, nie kierując się interesem żadnej strony.

Z powodów przedstawionych w decyzji należy również stwierdzić, iż stanowisko Naczelnika Urzędu Skarbowego w Puławach, zajęte w Pana sprawie, a zawarte w punkcie trzecim pisma z dnia 13 lutego 2004 r. nr US.IV-443/042004/VAT - jest nieprawidłowe. W tym zakresie właściwe jest stanowisko przedstawione w niniejszej decyzji.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.
Od niniejszej decyzji służy prawo wniesienia odwołania do Dyrektora Izby Skarbowej w Lublinie w terminie 14 dni od daty doręczenia decyzji.