DECYZJA

Na podstawie art. 14b § 5 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz.60) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach po rozpatrzeniu zażalenia z dnia 29 marca 2005 r. na postanowienie Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Gliwicach z dnia 17 marca 2005 r., znak: I US I PD2/4430/4/2005/45576 stanowiące interpretację co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej opodatkowania podatkiem od towarów i usług czynności syndyka, nadzorcy sądowego i tymczasowego nadzorcy sądowego

• odmawia uchylenia zaskarżonego postanowienia organu pierwszej instancji.

UZASADNIENIE

Wnioskiem z dnia 27 stycznia 2005 r. Strona zwróciła się do Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Gliwicach o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego w sprawie dotyczącej opodatkowania podatkiem od towarów i usług (przyznawanego przez sąd) wynagrodzenia syndyka, tymczasowego nadzorcy sądowego i nadzorcy sądowego, pełniących funkcje w oparciu o postanowienie sądu.

W piśmie tym wnioskodawca stanął na stanowisku, że wynagrodzenie syndyka masy upadłości, tymczasowego nadzorcy sądowego i nadzorcy sądowego nie jest opodatkowane podatkiem od towarów i usług., a uzasadnia to tym, że wykonywanie funkcji syndyka, tymczasowego nadzorcy i nadzorcy sądowego nie jest świadczeniem usług w rozumieniu art. 8 ustawy o VAT , a ponadto, że do wynagrodzenia tych osób nie ma zastosowania art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług ponieważ czynności przez nich wykonywane nie są samodzielną działalnością gospodarczą lecz czynnościami wykonywanymi osobiście.

Postanowieniem z dnia 17 marca 2005 r., znak: I US I PD2/4430/4/2005/45576 Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Gliwicach uznał za nieprawidłowe stanowisko podatnika w sprawie będącej przedmiotem wniosku.

Na powyższe postanowienie Strona złożyła zażalenie z dnia 29 marca 2005 r., w którym wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości i ponowne rozpatrzenie sprawy.

Po rozpatrzeniu przedmiotowego zażalenia Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach stwierdza co następuje:

Spór jaki zaistniał w przedmiotowej sprawie dotyczy rozstrzygnięcia, czy czynności syndyka, tymczasowego nadzorcy sądowego i nadzorcy sądowego , wykonujących funkcje w postępowaniu upadłościowym wypełniają dyspozycję art. 8 ust. 1 pkt 3 oraz art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług /Dz. U. Nr 54, poz. 535/ i jako takie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W myśl art. 156 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U. Nr 60, poz.535) syndyka powołuje się w razie ogłoszenia upadłości obejmującej likwidację majątku upadłego / a odpowiednio nadzorcę sądowego lub zarządcę w razie ogłoszenia upadłości z możliwością zawarcia układu. Natomiast tymczasowego nadzorcę powołuje się w postępowaniu zabezpieczającym w toku postępowania w przedmiocie ogłoszenia upadłości /art. 38 ustawy/.

Zgodnie z ww. ustawą syndyk, zarządca, nadzorca sądowy oraz tymczasowy nadzorca sądowy dokonują czynności na rachunek upadłego lecz w imieniu własnym i odpowiadają za szkodę wyrządzoną na skutek nienależytego wykonywania obowiązków.

Ponadto podmioty te otrzymują wynagrodzenie za swoje czynności, odpowiadające wykonanej pracy.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535) podatnikami podatku od towarów i usług są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Jak wynika z ww. przepisu aby być podatnikiem podatku od towarów i usług prowadzona przez dany podmiot działalność gospodarcza musi mieć charakter samodzielny.

Zgodnie z art. 15 ust. 3 pkt 3 ww. ustawy za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 1, nie uznaje się czynności z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r.o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności.

W art. 13 pkt 6 ww ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych postanowiono, że za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 uważa się przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz płatników, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 10 i inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychody z tytułu udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 9.

Niewątpliwie źródłem czynności wykonywanych osobiście przez osoby, do których odnosi się to uregulowanie, nie jest stosunek prawa pracy, ani stosunek cywilnoprawny, lecz stosunek o cechach administracyjnoprawnych, wyrażający się w szeroko pojętym nakazie / zleceniu/ organu władzy publicznej /organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator/, wykonania przez wskazane w takim zleceniu osoby określonych czynności .

Powołanie syndyka, nadzorcy sądowego , zarządcy i tymczasowego nadzorcy sądowego przez sąd ma charakter takiego zlecenia, a otrzymywane z tego tytułu wynagrodzenie rozliczane jest w oparciu o ww. art. 13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Należy tutaj jednakże zauważyć, iż w świetle cyt. wyżej przepisu art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług istotnym dla wyłączenia czynności określonych w art. 13 pkt 6 ww ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z katalogu działań uznawanych za samodzielną działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług jest spełnienie warunków, w których te czynności muszą być realizowane, w szczególności związanie zleceniobiorcy ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do:

• warunków wykonywania tych czynności,
• wynagrodzenia oraz
• odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności.

W konstrukcji powoływania przez sąd syndyka, nadzorcę sądowego, zarządcę, tymczasowego nadzorcę sądowego nie jest możliwe nawiązanie stosunku prawnego, którego elementem jest odpowiedzialność zlecającego wykonanie tych czynności /w tym przypadku odpowiedzialność sądu/. Konstrukcja powoływania ww. podmiotów, nie stanowi dla tych osób zlecenia wykonania czynności, lecz nakaz ich wykonania i to na nich, a nie na sądzie spoczywa odpowiedzialność za wykonanie tych czynności.

Należy tutaj również zauważyć, iż przez odpowiedzialność zlecającego wykonanie czynności/ w myśl art. 15 ust. 3 pkt 3 ww. ustawy o podatku od towarów i usług/ należy rozumieć objęcie tą odpowiedzialnością roszczeń osób trzecich za czynności zleceniobiorcy .

Żaden z przepisów prawa upadłościowego i naprawczego nie stanowi zaś, aby to sąd jako zlecający, w stosunku do syndyka, nadzorcy sądowego i tymczasowego nadzorcy sadowego ponosił za nich jakąś odpowiedzialność .

Zgodnie natomiast z art. 160 ust. 1 i 3 ww. ustawy prawo upadłościowe i naprawcze to syndyk, nadzorca sądowy, zarządca w pełni ponoszą ryzyko gospodarcze swoich czynności.

Powyższy przepis dotyczy również tymczasowego nadzorcy sądowego.

Zatem podmioty te nie mogą korzystać z wyłączenia z opodatkowania na podstawie art. 15 ust. 3 ustawy o VAT, gdyż w stosunku prawnym łączącym sąd z wyznaczonym do wykonania określonych czynności syndykiem, nadzorcą sądowym, zarządcą sądowym , tymczasowym nadzorcą sądowym nie występują przesłanki wymienione w tym przepisie, pozwalające na wyłączenie tych podmiotów z kręgu podatników VAT.

W konsekwencji powyższego za słuszne należy uznać stanowisko organu pierwszej instancji że ww. podmioty wykonując funkcje w postępowaniu upadłościowym wypełniają dyspozycję ww. art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Za słuszne też należy uznać stanowisko organu pierwszej instancji, że działania tych podmiotów wypełniają dyspozycje art. 8 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z tym przepisem przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjne niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Wyżej wymienione podmioty podejmują bowiem swoje działania na podstawie orzeczenia /nakazu o charakterze zlecenia/ sądu, działają zgodnie z przepisami prawa upadłościowego i naprawczego, wykonują czynności na rzecz wierzycieli i upadłego i otrzymują od zlecającego sądu wynagrodzenie za wykonaną pracę, co oznacza, że są rozliczani z efektów tej pracy.

Tym samym ich działania mają charakter odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy o podatku od towarów i usług.

Nie można zgodzić się ze skarżącym, gdy twierdzi, że odbiorca czynności wykonywanych przez ww. podmioty nie jest jednoznacznie skonkretyzowany. Odbiorcą usług świadczonych przez ww. podmioty jest bowiem konkretny upadły i konkretni wierzyciele.

Za niesłuszne należy też uznać stanowisko Skarżącego, jakoby czynności wykonywane przez ww. podmioty nie były przedmiotem prawnie skutecznej umowy. Podmioty te działają bowiem na podstawie postanowienia Sądu i zgodnie z ustawą prawo upadłościowe i naprawcze.

Mając na względzie powyższe organ odwoławczy nie znalazł podstaw do uchylenia przedmiotowego postanowienia Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Gliwicach.

Wobec powyższego postanowiono orzec jak w sentencji.

Decyzja niniejsza jest ostateczna w toku postępowania administracyjnego.

Na mocy art. 143 cyt. ustawy Ordynacja podatkowa została wydana z upoważnienia Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach.

Służy na nią skarga /w dwóch egzemplarzach/ do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, za pośrednictwem Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach w terminie 30 dni od dnia jej doręczenia.