POSTANOWIENIE

Na podstawie art. 14a § 1 i § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jednolity w Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60) stwierdzam, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 03.03.2005 r., który wpłynął w dniu 14.03.2005 r. o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatkowo-księgowego ujmowania różnic kursowych jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 14.03.2005 r. do Naczelnika Pierwszego Śląskiego Urzędu Skarbowego w Sosnowcu wpłynął wniosek o udzielenie interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego. Pismem znak: PSUS/PBO/423/78/P1/05/BD z dnia 31.03.2005 r. (doręczonym w dniu 04.04.2005 r.) organ podatkowy wezwał wnioskodawcę do uzupełnienia braków formalnych wniosku. Braki formalne wniosku zostały uzupełnione pismem z dnia 05.04.2005 r. (data wpływu do Urzędu: 11.04.2005 r.). Jak stanowi art. 14a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jednolity w Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60) stosownie do swojej właściwości naczelnik urzędu skarbowego, naczelnik urzędu celnego lub wójt, burmistrz (prezydent miasta), starosta albo marszałek województwa na pisemny wniosek podatnika, płatnika lub inkasenta mają obowiązek udzielić pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w ich indywidualnych sprawach, w których nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym. W myśl art. 14a § 4 cytowanej ustawy, udzielenie interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego, o której mowa w § 1, następuje w drodze postanowienia, na które przysługuje zażalenie.
Stan faktyczny opisany przez wnioskodawcę oraz jego stanowisko w sprawie.
a) stan faktyczny: Z treści wniosku o udzielenie pisemnej interpretacji w zakresie stosowania prawa podatkowego wynika, że Spółka dokonuje operacji gospodarczych z podmiotami zagranicznymi określając ceny w walutach obcych (euro, dolary). Jednakże Spółka nie otrzymuje za ww. operacje zapłaty w formie pieniężnej (przelew, gotówka) – korzystając z faktu, że posiada z kontrahentami wzajemne rozliczenia zapłata za operacje gospodarcze, o których mowa dokonywana jest w formie wzajemnych kompensat.
b) pytanie wnioskodawcy: Czy kompensata wzajemnych zobowiązań wyrażonych w walutach obcych powoduje powstanie różnic kursowych zaliczonych do przychodów jak i kosztów uzyskania przychodów...
c) stanowisko w sprawie: Wzajemna kompensata wierzytelności polega na zaliczeniu jednej wierzytelności na poczet drugiej; w wyniku potrącenia nie dochodzi do zapłaty w formie pieniężnej, lecz ww. forma rozliczenia jest traktowana na równi z zapłatą w formie pieniężnej w obrocie gospodarczym. Zapłaty w formie kompensaty dokonuje się najczęściej z praktycznych względów w celu ograniczenia operacji bankowych i maksymalnego uproszczenia obrotu towarami.
Dla celów ustalenia wartości różnic kursowych po stronie przychodów stosować należy art. 12 ust. 3 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tj. Dz.U. Nr 54 z 2000 r. poz. 654 ze zm.) zgodnie, z którym przychody wyrażone w walutach obcych, między których dniem uzyskania i dniem faktycznego otrzymania występują różne kursy walut, odpowiednio podwyższa się lub obniża o różnice wynikające z zastosowania kursu kupna walut z dnia faktycznego otrzymania przychodów, ustalonego przez bank, z którego usług korzystał uzyskujący przychód, oraz z zastosowania kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia uzyskania przychodu.
Z kolei w przypadku różnic kursowych dotyczących kosztów uzyskania przychodu ma zastosowanie art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, zgodnie z którym jeżeli koszty wyrażone są w walutach obcych a między dniem ich zarachowania i dniem zapłaty występują różne kursy walut, koszty te odpowiednio podwyższa się lub obniża o różnice wynikające z zastosowania kursu sprzedaży walut z dnia zapłaty, ustalonego przez bank, z którego usług korzystał ponoszący koszt, oraz z zastosowania kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia zarachowania kosztów.
Zdaniem Spółki potrącenie wzajemnych wierzytelności pieniężnych jest więc bezsporną formą spełnienia zobowiązania do zapłaty, przy czym faktyczna zapłata zobowiązania przez obie strony ma miejsce dopiero w momencie dokonania potrącenia. Wzajemne zobowiązania są wyrażone w walutach obcych, może więc dojść do różnicy czasowej i zmiany kursu waluty w wyniku czego powstaną dodatnie bądź ujemne różnice kursowe. W przepisach podatkowych nie mówi się o „zapłacie w formie pieniężnej”, lecz jedynie o „zapłacie”, w związku z tym, zdaniem Spółki, należy uznać, że każda zapłata powodująca powstanie różnic kursowych skutkuje uznaniem ich za koszty lub przychód podatkowy.
Ocena prawna stanowiska pytającego. Oceniając stan faktyczny opisany przez Spółkę należy stwierdzić, że stosownie do treści przepisu art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jednolity w Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zmianami) przychodami są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe.
Nadto, przepis art. 12 ust. 3 ustawy (zdanie drugie) stanowi, że jeżeli przychody wyrażone są w walutach obcych, a między dniem ich uzyskania i dniem faktycznego otrzymania występują różne kursy walut, przychody te odpowiednio podwyższa się lub obniża o różnice wynikające z zastosowania kursu kupna walut z dnia faktycznego otrzymania przychodów, ustalonego przez bank, z którego usług korzystający przychód, oraz z zastosowania kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia uzyskania przychodu. Jednocześnie, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursów średnich ogłaszanych przez Narodowy Bank Polski z dnia poniesienia kosztu. Jeżeli koszty wyrażone są w walutach obcych, a między dniem ich zarachowania i dniem zapłaty występują różne kursy walut, koszty te odpowiednio podwyższa się lub obniża o różnice wynikające z zastosowania kursu sprzedaży walut z dnia zapłaty, ustalonego przez bank, z którego usług korzystał ponoszący koszt, oraz z zastosowania kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia zarachowania kosztów. Powołane przepisy dotyczące różnic kursowych prowadzą do wniosku, iż rozliczenie podatkowe obejmuje jedynie różnice kursowe zrealizowane.
Choć kompensata jest niewątpliwie formą regulowania wzajemnych zobowiązań i należności, to nie można uznać, iż jest ona związana z finansowymi operacjami, skutkującymi – w kasowym ujęciu – utratą lub wzrostem wartości waluty. Wzajemna kompensata wierzytelności polega na zaliczeniu jednej wierzytelności na poczet drugiej (zwana również potrąceniem jednej z drugiej). W wyniku potrącenia nie dochodzi do efektywnej zapłaty dokonanej w pieniądzu. Potrącenie, pomimo iż dotyczy zobowiązań do świadczeń tego samego rodzaju (z reguły pieniężnych), nie prowadzi bowiem do ich realizacji, a jedynie do zaliczenia jednej wierzytelności na poczet drugiej. Warunkiem, jaki musi być spełniony, aby można było ustalać różnice kursowe od wzajemnych należności i zobowiązań wyrażonych w walutach obcych (związanych odpowiednio z przychodami i kosztami ich uzyskania) jest osiąganie przychodu lub ponoszenie kosztu w walutach obcych oraz istnienie różnych kursów walut pomiędzy datą faktycznego osiągnięcia przychodu lub poniesienia kosztu, a datą ich zarachowania. Dlatego w sytuacji, gdy rozliczenia pomiędzy kontrahentami nastąpią na zasadach kompensaty, nie powstaną różnice kursowe, które miałyby wpływ na podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych.
Oceniając przedstawiony przez Spółkę stan faktyczny na gruncie obowiązujących przepisów, należy stwierdzić, iż stanowisko zaprezentowane przez podatnika jest nieprawidłowe.