POSTANOWIENIE

Naczelnik Pomorskiego Urzędu Skarbowego w Gdańsku, na podstawie art.14a §1 i §4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz.U. z 2005r., Nr 8, poz.60) po rozpatrzeniu wniosku o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000r. Nr 64, poz. 654 z późn. zm), w sprawie: koszty uzyskania przychodów w bankach – wierzytelności z tytułu kredytów, które zostały umorzone bądź stały się wierzytelnościami przedawnionymi

stwierdza, że

stanowisko przedstawione w tym wniosku nie jest prawidłowe odniesieniu do opisanego stanu faktycznego.

UZASADNIENIE

Bank stosownie do przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 10 grudnia 2001r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości banków w razie zaistnienia warunków określonych w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, zalicza wierzytelność z tytułu kredytu do kosztów uzyskania przychodu i w tej samej dacie dokonuje przeniesienia tej wierzytelności z bilansu do ewidencji pozabilansowej. Wierzytelność kredytową uznaje się za nieściągalną w przypadkach określonych w art. 16 ust. 2 powołanej ustawy.

Podatnik ma wątpliwości, czy usunięcie wierzytelności kredytowej z ewidencji pozabilansowej na skutek jej przedawnienia lub umorzenia stoi na przeszkodzie równoczesnemu uznaniu jej za koszt podatkowy przy zaistnieniu warunków uznania ją za nieściągalną określonych w art. 16 ust. 1 pkt 25 w związku z art. 16 ust. 2 ustawy z dnia 15.02.1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zdaniem Podatnika fakt usunięcia wierzytelności kredytowej z ewidencji pozabilansowej na skutek jej przedawnienia lub umorzenia nie stoi na przeszkodzie uznaniu jej za koszt podatkowy, jeżeli spełnione są jednocześnie przesłanki określone w art. 16 ust. 1 pkt 25 i ust. 2 ustawy z dnia 15.02.1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych.

Na tle przedstawionego we wniosku stanu faktycznego Naczelnik Pomorskiego Urzędu Skarbowego w Gdańsku stwierdza, co następuje:

Wierzytelność to uprawnienie przysługujące jednej stronie stosunku prawnego (wierzycielowi) do domagania się od drugiej strony stosunku prawnego (dłużnika) spełnienia określonego świadczenia. Z podatkowego punktu widzenia należności należy podzielić na nieprzedawnione, przedawnione, ściągalne i nieściągalne. Co do zasady wierzytelności nie są kosztem uzyskania przychodów. W ściśle określonych sytuacjach mogą one ów koszt jednak stanowić.

Zgodnie z treścią art. 16 ust. 1 pkt 25 ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych nie uważa się za koszt uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, z wyjątkiem:

1. wierzytelności, które uprzednio na podstawie art. 12 ust. 3 zostały zarachowane jako przychody należne i których nieściągalność została udokumentowana w sposób określony w ust. 2,
2. udzielonych przez jednostki organizacyjne uprawnione, na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady ich funkcjonowania, do udzielania kredytów (pożyczek) - wymagalnych, a nieściągalnych kredytów (pożyczek), pomniejszonych o kwotę nie spłaconych odsetek i równowartość rezerw na te kredyty (pożyczki), zaliczonych uprzednio do kosztów uzyskania przychodów,
3. strat poniesionych przez bank z tytułu udzielonych po dniu 1 stycznia 1997 r. gwarancji albo poręczeń spłaty kredytów i pożyczek, obliczonych zgodnie z pkt 25 lit. b).

W myśl z kolei art.16 ust.2 za wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 25, uważa się te wierzytelności, których nieściągalność została udokumentowana:

1. postanowieniem o nieściągalności, uznanym przez wierzyciela jako odpowiadającym stanowi faktycznemu, wydanym przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego, albo
2. postanowieniem sądu o:

a) oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości obejmującej likwidację majątku, gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania, lub
b) umorzeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, gdy zachodzi okoliczność wymieniona pod lit. a), lub
c) ukończeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, albo

3. protokołem sporządzonym przez podatnika, stwierdzającym, że przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem wierzytelności byłyby równe albo wyższe od jej kwoty.

Stosownie do art. 16 ust. 1 pkt 20 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako przedawnione. Zaś na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 43 wym. ustawy nie są w bankach kosztami uzyskania przychodów umorzone kredyty (pożyczki) bankowe, jeżeli ich umorzenie nie jest związane z:

1. bankowym postępowaniem ugodowym w rozumieniu przepisów o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków lub
2. postępowaniem upadłościowym z możliwością zawarcia układu w rozumieniu przepisów prawa upadłościowego i naprawczego, lub
3. realizacją programu restrukturyzacji na podstawie odrębnych ustaw.

W świetle powołanego art.16 ust.1 pkt 20 ustawy stwierdzić należy, iż nieściągalność wierzytelności zachodzi zawsze w przypadku wierzytelności przedawnionej, ponieważ z upływem terminu przedawnienia roszczenie wierzyciela nie może być przymusowo realizowane. Niemniej jednak dopuszczenie przez wierzyciela do przedawnienia wierzytelności powoduje, iż wartość wierzytelności odpisanych jako przedawnione nie może stanowić jego kosztu uzyskania przychodów.

Ustawodawca w art.16 ust.1 pkt 43 ustawy wykluczył również, co do zasady, możliwość zaliczenia do kosztów podatkowych udzielonych przez bank kredytów (pożyczek) bankowych w przypadku ich umorzenia wskutek niewypłacalności kredytobiorcy (pożyczkobiorcy). Zakwalifikowanie takich kredytów (pożyczek) do kosztów uzyskania przychodów podatnika jest możliwe wyłącznie wówczas, gdy ich umorzenie stanowi efekt:

1. bankowego postępowania ugodowego przewidzianego w przepisach ustawy z dnia 03.02.1993r. o restrukturyzacji przedsiębiorstw i banków (Dz.U. Nr 18, poz. 82 z późn. zm),
2. postępowania upadłościowego z możliwością zawarcia układu przewidzianego w przepisach ustawy z dnia 28.02.2003r. Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz.U. Nr 60, poz. 535 z późn. zm.),
3. postępowaniem restrukturyzacyjnego realizowanego na podstawie ustaw wymienionych w art. 4a pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnym, tj. na podstawie ustaw:

a) z dnia 26 listopada 1998 r. o dostosowaniu górnictwa węgla kamiennego do funkcjonowania w warunkach gospodarki rynkowej oraz szczególnych uprawnieniach i zadaniach gmin górniczych (Dz. U. z 1998 r. Nr 162, poz. 1112 oraz z 2001 r. Nr 5, poz. 41 i Nr 154, poz. 1802),
b) z dnia 7 października 1999 r. o wspieraniu restrukturyzacji przemysłowego potencjału obronnego i modernizacji technicznej Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 1999 r. Nr 83, poz. 932, z 2000 r. Nr 119, poz. 1250 oraz z 2001 r. Nr 76, poz. 805 i Nr 100, poz. 1080),
c) z dnia 14 lipca 2000 r. o restrukturyzacji finansowej górnictwa siarki (Dz. U. z 2000 r. Nr 74, poz. 856),
d) z dnia 8 września 2000 r. o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego "Polskie Koleje Państwowe" (Dz. U. z 2000 r. Nr 84, poz. 948 oraz z 2001 r. Nr 100, poz. 1086 i Nr 154, poz. 1802),
e) z dnia 24 sierpnia 2001 r. o restrukturyzacji hutnictwa żelaza i stali (Dz. U. z 2001 r. Nr 111, poz. 1196).

Reasumując w świetle powołanych przepisów stanowisko Podatnika, iż fakt usunięcia wierzytelności kredytowej z ewidencji pozabilansowej na skutek jej przedawnienia lub umorzenia nie stoi na przeszkodzie uznaniu jej za koszt podatkowy, jeżeli spełnione są jednocześnie przesłanki określone w art. 16 ust. 1 pkt 25 i ust. 2 ustawy z dnia 15.02.1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych – jest nieprawidłowe.