INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pani stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 12 stycznia 2012r. (data wpływu do tut. Biura 18 stycznia 2012r.), uzupełnionym w dniu 07 marca 2012r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 stycznia 2012r. do tut. Biura wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego.

W związku z brakami formalnymi stwierdzonymi we wniosku, pismem z dnia 28 lutego 2012r. Znak: IBPB II/2/415-79/12/HS wezwano wnioskodawczynię do jego uzupełnienia. Uzupełnienia dokonano w dniu 07 marca 2012r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W 2002r. wnioskodawczyni nabyła wraz z mężem do wspólnego majątku mieszkanie spółdzielcze własnościowe, w którym oboje byli zameldowani na pobyt stały. W 2011r. nastąpił rozwód z wyłącznej winy małżonka. W 2011r. wnioskodawczyni dokonała z mężem podziału majątku wspólnego u notariusza. Mąż zrzekł się połowy mieszkania spółdzielczego, natomiast wnioskodawczyni zrzekła się połowy nieruchomości (budynek pod działalność gospodarczą oraz grunt, gdzie były mąż prowadzi działalność gospodarczą) zakupionej również w trakcie związku małżeńskiego. Majątek małżonkowie podzielili w stosunku 50:50, a tym samym wartość otrzymanej przez wnioskodawczynię rzeczy mieści się w udziale jaki jej przysługuje w dorobkowym majątku małżeńskim. W grudniu 2011r. wnioskodawczyni sprzedała mieszkanie, a w styczniu 2012r. zakupiła mniejsze mieszkanie.

Za sprzedane mieszkanie wnioskodawczyni otrzymała kwotę 196.500 zł. Koszty pośrednika to 6.040 zł, czyli została dla niej kwota 190.460 zł. Za te środki wnioskodawczyni kupiła mniejsze mieszkanie spółdzielcze własnościowe za kwotę 148.000 zł (koszty notariusza to 3.800 zł) czyli wnioskodawczyni wydatkowała łącznie 151.800 zł. Po takiej zamianie mieszkań została jej kwota 44.660 zł.

W uzupełnieniu wniosku wnioskodawczyni wskazała, iż wartość rynkowa majątku wspólnego na dzień podziału (09 września 2011r.) wynosiła:

• mieszkania własnościowego – 197.000 zł,
• budynków i gruntów pod działalność gospodarczą – 4.000.000 zł
  
  

Wnioskodawczyni podaje, iż składniki zawarte w akcie notarialnym z dnia 09 września 2011r. były jedynymi składnikami podlegającymi podziałowi i według tego aktu wnioskodawczyni otrzymała mieszkanie własnościowe o wartości 197.000 zł, wyposażenie mieszkania o wartości 25.000 zł oraz spłatę w wysokości 110.000 zł, a jej mąż – otrzymał budynki i grunty pod działalność gospodarczą o wartości 4.000.000 zł, wyposażenie budynków o wartości 120.000 zł oraz samochód ciężarowy o wartości 48.000 zł.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy wnioskodawczyni jest zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od różnicy, która pozostała jej po sprzedaży mieszkania własnościowego i zakupie innego mieszkania własnościowego...

Zdaniem wnioskodawczyni, w związku z tym, że wartość otrzymanej przez nią w drodze podziału majątku dorobkowego kwoty nie przekracza jej udziału w majątku dorobkowym, za datę nabycia przez nią sprzedanego mieszkania należy przyjąć 2002r., czyli rok, w którym nabyła mieszkanie w trakcie trwania związku małżeńskiego, a zatem sprzedaż tego mieszkania nie podlega opodatkowaniu.

Przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych formułuje generalną zasadę, że nie płaci się podatku dochodowego, jeśli do końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło zbycie nieruchomości lub ich części lub udziału w nieruchomości upłynęło 5 lat. Ustrój wspólnoty ustawowej obejmujący dorobek obojga małżonków, ukształtowany został przez ustawodawcę jako wspólność łączna, bezudziałowa. Wspólność ta charakteryzuje się tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą zatem rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnotą. Dopiero z chwilą ustania małżeństwa wspólność ta ulega przekształceniu. Z chwilą ustania wspólności ustawowej małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym stanowiącym ich dorobek. Nabyciem w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie jest przyznanie rzeczy na wyłączną własność jednemu z małżonków w wyniku podziału majątku wspólnego, ale tylko wówczas jeśli podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty i dopłaty lub jeżeli wartość otrzymanej przez daną osobę rzeczy w wyniku podziału tego majątku mieści się w udziale, jaki byłemu małżonkowi przysługuje w majątku dorobkowym małżeńskim.

Następnie wnioskodawczyni wskazuje, że za datę nabycia nieruchomości, która przypadła danej osobie w wyniku podziału majątku wspólnego, należy przyjąć datę jej nabycia w czasie trwania związku małżeńskiego (do majątku wspólnego), ale tylko przy spełnieniu ww. warunków. Jeżeli natomiast podział nie jest ekwiwalentny w naturze bez spłat i dopłat lub wartość otrzymanej przez małżonka nieruchomości przekracza jego udział w majątku dorobkowym małżeńskim, to wówczas za datę nabycia tej części nieruchomości, która przekracza udział małżonka w majątku dorobkowym małżeńskim należy przyjąć dzień, w którym dokonano podziału majątku dorobkowego małżeńskiego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) – c) ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2010r. Nr 51, poz. 307 ze zm.) źródłem przychodu jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,

– jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Aby móc zatem ustalić czy w przedmiotowej sprawie sprzedaż w 2011r. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego stanowiła źródło przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych trzeba ustalić od jakiego momentu należy liczyć bieg terminu, o którym mowa w powołanym wyżej art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, tj. czy od daty kiedy nastąpiło nabycie do majątku wspólnego małżonków (od 2002r.) spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, czy też od daty kiedy nastąpił podział majątku dorobkowego małżonków (od 2011r.).

Stosunki majątkowe między małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 ze zm.). Zgodnie z art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków. Wspólność ustawowa ma charakter współwłasności łącznej (bezudziałowej). Ustanie współwłasności małżeńskiej powoduje przekształcenie współwłasności bezudziałowej we współwłasność w częściach ułamkowych i od tego momentu dopuszczalne jest zniesienie współwłasności.

Zgodnie z ogólną zasadą uregulowaną w art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

Ustawowy ustrój majątkowy między małżonkami może ulec zniesieniu lub ograniczeniu na skutek zawartej między nimi umowy (art. 47 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego), na skutek orzeczenia sądu (art. 52 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego) albo z mocy prawa np. ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków (art. 53 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego). Zarówno w wypadku umownego wyłączenia wspólności ustawowej w czasie trwania małżeństwa, jak i w przypadku zniesienia tej wspólności przez sąd a także w wyniku ustania małżeństwa, między małżonkami (byłymi małżonkami) ustaje wspólność ustawowa, a do majątku, który był nią objęty stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Stosownie do art. 50¹ Kodeksu w razie ustania wspólności, udziały małżonków są równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej.

Zgodnie z teorią prawa rzeczowego przyznanie danej osobie na wyłączną własność rzeczy w wyniku podziału majątku wspólnego jest nabyciem tych rzeczy.

Mając jednak na uwadze przyjętą linię orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego nabyciem w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie jest przyznanie rzeczy na wyłączną własność jednemu z małżonków w wyniku podziału majątku wspólnego, jeśli:

• podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty i dopłaty lub
• jeżeli wartość otrzymanej przez daną osobę rzeczy w wyniku podziału tego majątku, mieści się w udziale, jaki byłemu małżonkowi przysługuje w majątku dorobkowym małżeńskim.
  
  

Za datę nabycia rzeczy i praw, które przypadły danej osobie w wyniku podziału majątku dorobkowego małżeńskiego, należy przyjąć datę ich nabycia w czasie trwania związku małżeńskiego (do majątku wspólnego), ale pod warunkiem, że podział taki jest ekwiwalentny w naturze bez spłat i dopłat lub wartość otrzymanych przez daną osobę rzeczy i praw w wyniku tego podziału mieści się w udziale, jaki tej osobie przysługuje w majątku dorobkowym małżeńskim. Jeżeli natomiast podział odbył się w naturze, lecz w sposób, który był nieekwiwalentny i towarzyszyły mu spłaty lub dopłaty bądź gdy wartość otrzymanych przez byłego małżonka rzeczy lub praw przekracza jego udział w majątku dorobkowym małżeńskim, to wówczas za datę nabycia tego udziału w rzeczy lub prawie, który przekracza udział małżonka w majątku dorobkowym, należy przyjąć dzień, w którym dokonano podziału majątku dorobkowego nawet wówczas, jeżeli nabycie to następuje nieodpłatnie (czyli bez spłat i dopłat).

Bowiem wszelkie przypadki gdy udział danej osoby ulega powiększeniu, traktowany być musi w kategorii nabycia, gdyż w ten sposób ulega powiększeniu zarówno zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad rzeczą (prawem) – jak też stan jej majątku osobistego. W tej części bowiem, w której przyznana na wyłączną własność rzecz lub prawo przekracza wartość udziału w majątku wspólnym, podatnik niewątpliwie nabywa prawo własności w rozumieniu analizowanego przepisu. Przez pojęcie „nabycie” użyte w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy należy rozumieć każde zwiększenie aktywów majątku podatnika.

Zatem nie ma wątpliwości, że nabycie własności nieruchomości lub praw w drodze podziału majątku wspólnego w przypadku, gdy wartość otrzymanego majątku jest nieekwiwalentna lub przekracza udział, jaki przysługiwał małżonkowi w majątku wspólnym, zawiera się w pojęciu „nabycie”, jakim posługuje się przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Aby ustalić udział, jaki małżonkowi przysługuje w majątku dorobkowym małżeńskim a tym samym aby ustalić czy wartość otrzymanych przez byłego małżonka w drodze podziału majątku dorobkowego nieruchomości lub praw przekracza jego udział w majątku dorobkowym małżeńskim należy odnieść się do postanowień art. 43 § 1 i 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Zgodnie z przepisem art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym, jednak – zgodnie z § 2 tego artykułu – z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać, ażeby ustalenie udziałów w majątku wspólnym nastąpiło z uwzględnieniem stopnia, w którym każdy z nich przyczynił się do powstania tego majątku. Z treści tego przepisu wynika, że co do zasady po ustaniu małżeńskiej wspólności majątkowej łącznej majątku, który był objęty tą wspólnością, udziały małżonków w majątku wspólnym są równe. Jedynym przypadkiem, kiedy dopuszczalne jest istnienie nierównej wielkości udziałów jest sytuacja, kiedy o takiej nierówności postanawia sąd.

Ustalenia wartości majątku należy dokonać w oparciu o obiektywne kryteria czyli zgodnie z wyliczeniem dokonanym na podstawie cen rynkowych obowiązujących na danym obszarze w dniu zawarcia umowy, na mocy której doszło do podziału majątku dorobkowego małżonków, a nie według subiektywnego przekonania małżonków. Wyliczenia takiego dokonuje się sumując wartość rynkową wszystkich składników majątku podlegających podziałowi oraz ustalając wartość rynkową składników majątku otrzymanych przez każdego z małżonków. Gdy przedmiotem podziału majątku wspólnego małżonków jest więcej niż jeden składnik majątku wchodzący w skład majątku dorobkowego małżonków wówczas ta okoliczność wpływa na sposób ustalenia wysokości dochodu stanowiącego podstawę opodatkowania. Zatem skoro w niniejszej sprawie oprócz spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego podział majątku małżonków obejmował również i inne rzeczy i prawa wchodzące w skład majątku dorobkowego małżonków, to aby ustalić czy w dacie podziału majątku objętego wspólnością majątkową wnioskodawczyni nabyła jakikolwiek udział w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu należy w pierwszej kolejności obliczyć jaką wartość miał cały majątek podlegający podziałowi, czyli zsumować wartość wszystkich rzeczy i praw wchodzących w skład majątku wspólnego (zsumowaniu nie podlega kwota spłaty, gdyż nie stanowiła ona majątku dorobkowego). Następnie należy obliczyć wartość udziału jaki wnioskodawczyni przysługiwał w majątku wspólnym, czyli wartość całego majątku dorobkowego małżonków podzielić na pół. Otrzymana kwota odpowiadać będzie wartości udziału jaki przysługiwał wnioskodawczyni w majątku wspólnym. Kolejnym krokiem jest porównanie wartości majątku, jaki wnioskodawczyni otrzymała w drodze podziału majątku dorobkowego, czyli wartości całego spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego i wyposażenia mieszkania. I wówczas, gdy wnioskodawczyni w wyniku podziału majątku wspólnego otrzymała rzeczy i prawa nieprzekraczające wartości udziału jaki jej pierwotnie przysługiwał w majątku wspólnym, to należałoby uznać, że wartość otrzymanych na wyłączną własność rzeczy i praw mieści się w udziale, jaki jej w majątku wspólnym przysługiwał. Natomiast jeżeli wnioskodawczyni w wyniku podziału majątku otrzymałaby rzeczy, których wartość przekracza udział pierwotnie jej przysługujący w majątku wspólnym, to różnica między wartością rzeczy i praw jakie otrzymałaby, a przysługującą jej wartością udziału w majątku wspólnym odpowiadałaby udziałowi nabytemu ponad udział, do jakiego pierwotnie miała prawo. Przy czym tak wyliczony procent dotyczyłby każdej rzeczy, którą wnioskodawczyni nabyłaby w majątku wspólnym.

W stanie faktycznym wnioskodawczyni wskazała, że składniki majątkowe będące uprzednio we wspólności majątkowej małżeńskiej zostały podzielone pomiędzy małżonków po połowie. Niemniej porównując podane przez wnioskodawczynię wartości wszystkich podlegających podziałowi składników majątku oraz składników majątku, które w wyniku podziału otrzymała można z łatwością zauważyć, że wartość otrzymanego przez wnioskodawczynię majątku tj. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego i jego wyposażenia nie tylko nie przekraczała jej udziału w majątku dorobkowym małżeńskim, ale posiadała wartość niższą niż wartość majątku otrzymana przez jej byłego męża. Dowodem na powyższe jest również otrzymana przez wnioskodawczynię spłata od byłego męża.

Skro zatem wartość otrzymanych przez wnioskodawczynię składników majątkowych w wyniku podziału majątku dorobkowego małżonków mieściła się w udziale, jaki przysługiwał jej w majątku dorobkowym małżeńskim i poza ten udział nie wykraczała, to za datę nabycia sprzedanego w 2011r. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego należy przyjąć 2002r. W konsekwencji przychód z tytułu zbycia przedmiotowego prawa nie będzie podlegać w ogóle opodatkowaniu podatkiem dochodowym, ponieważ odpłatne zbycie nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku, w którym nastąpiło nabycie.

W przeciwnym wypadku, czyli w sytuacji gdyby wskutek podziału majątku wspólnego wnioskodawczyni w rzeczywistości otrzymała majątek o wyższej wartości niż jej mąż, to wówczas nadwyżka wartości otrzymanego w 2011r. przez wnioskodawczynię majątku ponad wartość udziału jaki przysługiwał jej w majątku wspólnym stanowiłaby nowe nabycie.

Reasumując, ponieważ wartość otrzymanego przez wnioskodawczynię majątku nie przekraczała udziału jaki przysługiwał jej w majątku wspólnym, to za datę nabycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, który przypadł wnioskodawczyni w wyniku podziału majątku wspólnego, należy przyjąć 2002r. Tym samym przychód uzyskany ze sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego nie będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, z uwagi na fakt, iż okres pięcioletni, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy w dniu sprzedaży ww. prawa już upłynął.

Stanowisko wnioskodawczyni należy uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Jednocześnie Organ zauważa, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego czy kontrolnego. Organ wydający interpretację opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa jest sam przepis prawa. Jeżeli zatem przedstawiony we wniosku stan faktyczny różni się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła wnioskodawczyni w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

W uzupełnieniu wniosku wnioskodawczyni wskazała, iż do wniosku dołączyła dokument (akt notarialny). Twierdzenie to nie odpowiada jednak stanowi faktycznemu, albowiem do wniosku nie został dołączony, za wyjątkiem polecenia przelewu, żaden inny załącznik. Fakt ten pozostaje jednak bez jakiegokolwiek wpływu na dokonane rozstrzygnięcie, albowiem wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do oceny załączonych dokumentów; zawsze jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez wnioskodawcę i jego stanowiskiem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.