Stan faktyczny

Z pisma podatnika wynika, że od dnia 1 listopada 2004 roku jest emerytem. Natomiast do tej daty był pracownikiem Nadleśnictwa. Podatnik wskazuje, iż zgodnie z art. 40a ust. 4-5 ustawyz dnia 28 września 1991 roku o lasach (t.j. Dz. U. z 2000 r., Nr 56, poz. 679 z późn. zm.) jako były pracownik (emeryt) Lasów Państwowych powziął zamiar dokonania zakupu budynku mieszkalnego wraz z gruntem od jednostki organizacyjnej Lasów Państwowych. Podatnik zaznacza, że cena sprzedaży budynku podlega obniżeniu o 4% za każdy rok zatrudnienia nie więcej niż 90%. Wyszacowana wartość rynkowa przedmiotowego budynku wraz z gruntem wyniosła 41.200 zł, natomiast ulga 37.080 zł /90%/. Tym samym cena sprzedaży zamknęła się w kwocie 4.120 zł. Podatnik nadmienia ponadto, że do ceny sprzedaży, tj. 4.120 zł będą doliczone dodatkowe kosztyz tytułu:
- podziału nieruchomości, założenia księgi wieczystej, opłaty ogłoszenia, wyceny nieruchomości przez rzeczoznawcę oraz opłaty skarbowej - w wysokości 2.067,50 zł,
- 1%-wego podatku od czynności cywilnoprawnych - w wysokości 412 zł,
- opłaty sądowej od wniosków o wpis do księgi wieczystej - w wysokości około 300 zł,
- wynagrodzenia notariusza - w wysokości około 600 zł,
- podatku VAT od aktu notarialnego - w wysokości około 150 zł.
Na tle opisanego wyżej stanu faktycznego pytania podatnika są następujące:
- czy od różnicy między ceną rynkową a ceną zakupu mieszkania zakładowego wraz z gruntem trzeba będzie zapłacić podatek dochodowy od osób fizycznych i otrzymać informację PIT-8C od byłego zakładu pracy?
- czy dochód ten należy łączyć z innymi dochodami w rozliczeniu rocznym?
- czy wszystkie poniesione przez Pana dodatkowe koszty będą stanowiły koszty uzyskania przychodu, które będzie można odliczyć od przychodu?

Stanowisko podatnika

Podatnik powołuje się na art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowiący, iż za przychody uważa się między innymi "wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych". Podatnik twierdzi zatem, że nabycie w/w mieszkania wraz z gruntem jest świadczeniem odpłatnym, w związku z czym zapewne będzie należało sporządzić informacjęPIT-8C a uzyskany dochód wykazać w zeznaniu rocznym i opodatkować na zasadach ogólnych według skali podatkowej określonej w art. 27 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Podatnik uważa, iż powyższe jest dla niego krzywdzące. Podatnik podkreśla przy tym, iżw Lasach Państwowych przepracował 45 lat i nigdy nie korzystał z mieszkania zakładowego pomimo, że pracownikom na stanowiskach Służby Leśnej przysługuje bezpłatne mieszkanie. Ponadto w przekonaniu podatnika uprzywilejowani są najemcy mieszkań, ponieważ art. 21 ust. 1 pkt 93 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, iż wolne od podatku dochodowego są dochody uzyskane z tytułu zakupu zakładowych budynków mieszkalnych lub lokali mieszkalnych przez dotychczasowych najemców - w wysokości odpowiadającej różnicy między ceną rynkową tych budynków lub lokali a ceną zakupu. Zdaniem podatnika nie powinno być różnicy w opodatkowaniu w stosunku do pracowników służby leśnej i nie powinien on płacić podatku dochodowego od zakupionej nieruchomości.

Ocena prawna stanowiska pytającego z przytoczeniem przepisów prawa

Jak stanowi art. 40a ust. 1 ustawy z dnia 28 września 1991 roku o lasach (teks jednolity w Dz. U.z 2005 r., Nr 45, poz. 435) Lasy Państwowe mogą sprzedawać nieruchomości zabudowane budynkami mieszkalnymi i samodzielne lokale mieszkalne oraz grunty z budynkami mieszkalnymi w budowie nieprzydatne Lasom Państwowym. Jak wynika z ust. 2 w/w artykułu ustalenie ceny nieruchomości przy sprzedaży, o której mowa w ust. 1, następuje na zasadach określonych|w przepisach o gospodarce nieruchomościami /tj. ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r., Nr 261, poz. 2603 z późn. zm.); art. 150 ust. 1 pkt 1 tej ustawy stanowi, iż w wyniku wyceny nieruchomości dokonuje się określenia wartości rynkowej, którą to stosownie do ust. 2 tego artykułu określa się dla nieruchomości, które są lub mogą być przedmiotem obrotu/.
Zgodnie z ust. 9 powołanego wyżej artykułu 40a pracownicy i byli pracownicy Lasów Państwowych niebędący najemcami lokali przeznaczonych do sprzedaży, pozostających w zarządzie Lasów Państwowych, korzystają z pierwszeństwa nabycia lokali wolnych (pustostanów) lub gruntówz budynkami mieszkalnymi w budowie na warunkach określonych w ust. 4-6 /z postanowień ust. 4 art. 40a wynika m.in., że cena sprzedaży lokalu podlega obniżeniu o 4% za każdy rok zatrudnieniaw jednostkach organizacyjnych Lasów Państwowych, nie więcej jednak niż o 90%, a spłata należności może zostać rozłożona na 60 rat miesięcznych, przy oprocentowaniu nie-- przekraczającym 15% rocznie/.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych(Dz. U. z 2000 r., Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) w brzmieniu obowiązującym w 2005 roku opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Wyrażona w wyżej cytowanym artykule zasada powszechności opodatkowania dochodów osiąganych przez osoby fizyczne jednoznacznie wskazuje, że o braku podstaw do opodatkowania przychodu można mówić tylko wtedy, gdy zostanie on wymieniony w przepisach art. 21, 52, 52a, 52c bądź zwolniony z podatku na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej w formie zaniechania.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 93 ustawy wolne od podatku dochodowego są dochody uzyskanez tytułu zakupu zakładowych budynków mieszkalnych lub lokali mieszkalnych przez dotychczasowych najemców - w wysokości odpowiadającej różnicy między ceną rynkową tych budynków lub lokali a ceną zakupu.

Z konstrukcji powołanego wyżej przepisu wynika, iż prawo do zwolnienia w nim zawartego przysługuje w sytuacji, gdy:
- przedmiotem zbycia jest zakładowy /tj. stanowiący własność pracodawcy/byłego pracodawcy/ budynek mieszkalny lub lokal mieszkalny i
- nabywca posiada do budynku lub lokalu tytuł prawny - umowę najmu.

W związku z tym, że podatnik nie był najemcą zakupionej nieruchomości przychód, który Pan uzyskał nie będzie zwolniony z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 93 ustawy.

Natomiast problem zakwalifikowania do odpowiedniego źródła przychodów, a co za tym idzie opodatkowania przychodów uzyskanych przez osoby wykupujące na zasadach preferencyjnych nieruchomości na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych sprowadza się do ustalenia zależności między nabywcą nieruchomości a jednostką organizacyjną Lasów Państwowych zbywającą tę nieruchomość, tj. istotnym jest czy nabywca jest:
a) pracownikiem tej jednostki organizacyjnej,
b) byłym pracownikiem /emerytem, rencistą/ tej jednostki organizacyjnej, bądź
c) pracownikiem albo byłym pracownikiem /emerytem, rencistą/ innej jednostki organizacyjnej Lasów Państwowych.

W przypadku gdy nabywca nieruchomości jest byłym pracownikiem /emerytem, rencistą/ jednostki organizacyjnej Lasów Państwowych zbywającej tę nieruchomość /punkt a/ przychód osiągnięty przez nabywcę w związku z preferencyjnym nabyciem nieruchomości zakwalifikować należy do przychodów z tzw. innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych /uszczegółowieniem tego przepisu jest art. 20 ust. 1 ustawy, który w związku z użyciem w nim przez ustawodawcę zwrotu "za przychody z innych źródeł uważa sięw szczególności" jedynie przykładowo wymienia tego rodzaju przychody/.

Ze stanu faktycznego będącego przedmiotem zapytania wynika, że podatnik jest emerytowanym pracownikiem Nadleśnictwa ... Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Białymstoku,i przedmiotową nieruchomość nabył od tej samej jednostki organizacyjnej LasówPaństwowych - Nadleśnictwa ...
Poprzez zakup na preferencyjnych warunkach przedmiotowej nieruchomości podatnik otrzymał świadczenie rzeczowe częściowo odpłatne. Pod pojęciem świadczeń częściowo odpłatnych należy rozumieć takie świadczenia otrzymywane przez nabywcę, których wartość pokrywa się w części. Mogą to być zarówno świadczenia w naturze, których wartość pokrywa nabywca, jak i inne świadczenia częściowo odpłatne.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami,z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W celu ustalenia wartości otrzymanego świadczenia w naturze należy odwołać się do art. 11 ust. 2i 2b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. I tak, wartość tę określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzajui gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania /art. 11 ust. 2 ustawy/, jeżeli zaś świadczenie jest częściowo odpłatne, wówczas przychodem jest różnica pomiędzy wartością tego świadczenia ustalona w powyższy sposób,a odpłatnością ponoszoną przez podatnika /art. 11 ust. 2b ustawy/.

Do opodatkowania przedmiotowego przychodu znajdzie zaś zastosowanie art. 30 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w związku z art. 21 ust. 1 pkt 38tej ustawy.

Stosownie do art. 30 ust 1 ustawy od uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dochodów (przychodów) pobiera się zryczałtowany podatek dochodowy z tytułu świadczeń otrzymanych przez emerytów lub rencistów, w związku z łączącym ich uprzednio z zakładem pracy stosunkiem służbowym, stosunkiem pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczym stosunkiem pracy,z zastrzeżeniem art. 21 ust. 1 pkt 26 /dotyczącym zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych zapomóg/ i pkt 38 - w wysokości 10% należności.
Zryczałtowany podatek, o którym mowa w ust. 1 pkt 4, pobiera się bez pomniejszania przychoduo koszty uzyskania /ust. 3 art. 31 ustawy/.
Dochodów (przychodów), o których mowa w ust. 1, nie łączy się z dochodami opodatkowanymi na zasadach określonych w art. 27 /ust. 8 art. 30 ustawy/.

Jak stanowi art. 41 ust. 4 ustawy płatnicy, tj. osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, są obowiązani pobierać zryczałtowany podatek dochodowy od dokonywanych wypłat (świadczeń) lub stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy lub wartości pieniężnych z tytułów określonych m.in. w art. 30ust. 1 pkt 4, z zastrzeżeniem ust. 5.

Natomiast zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 38 ustawy wolne od podatku dochodowego są świadczenia rzeczowe lub ekwiwalenty pieniężne w zamian tych świadczeń otrzymywane przez emerytówi rencistów w związku z łączącym ich poprzednio z zakładami pracy stosunkiem służbowym, stosunkiem pracy lub spółdzielczym stosunkiem pracy oraz od związków zawodowych - do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2.280 zł.

Mając na uwadze powołane wyżej przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stwierdzić należy, że uzyskany przez podatnika dochód z tytułu otrzymanego w 2005 roku częściowo odpłatnego świadczenia rzeczowego w postaci różnicy między ceną rynkową nieruchomości, a ceną faktycznie zapłaconą - korzysta ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 38 ustawy do wysokości 2.280 zł, a nadwyżka ponad tę kwotę podlega opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 30 ust. 1 pkt 4 ustawy zryczałtowanym 10%-wym podatkiem dochodowym,pobieranym przez płatnika /Nadleśnictwo .../ bez pomniejszania o koszty uzyskania przychodu i dochodu tego nie wykazuje się w rocznym zeznaniu podatkowym.