Rodzaj dokumentu
postanowienie w sprawie interpretacji prawa podatkowego
Sygnatura
PD/2/415-28/05/54763
Data
2005.09.12
Autor
Drugi Śląski Urząd Skarbowy w Bielsku-Białej
Temat
Podatek dochodowy od osób fizycznych
Słowa kluczowe
fundusz inwestycyjny
programy emerytalne
ubezpieczenia
Pytanie podatnika
Czy środki transferowane z umowy grupowego ubezpieczenia na życie z funduszem inwestycyjnym do pracowniczego programu emerytalnego w ramach przekształcenia grupowego ubezpieczenia w pracowniczy program emerytalny są zwolnione z opodatkowania podatkiem od dochodów kapitałowych?
Stan faktyczny: Wnioskodawca od wielu lat prowadzi na rzecz swoich pracowników grupowe ubezpieczenia na życie z funduszem inwestycyjnym, mające na celu gromadzenie dodatkowych środków na cele emerytalne. Pracodawca korzystał z tego tytułu z preferencji w ustalaniu składek na ubezpieczenia społeczne. W 2004 roku, chcąc kontynuować finansowanie składek na rzecz pracowników, korzystając w dalszym ciągu z ulgi na podstawie art. 56 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o pracowniczych programach emerytalnych (Dz. U. Nr 116, poz. 1207) złożył do Komisji Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych wniosek o wpis pracowniczego programu emerytalnego do rejestru. Zgodnie z art. 56 ust. 2 pkt 1 ustawy o pracowniczych programach emerytalnych środki zgromadzone przed przystąpieniem do programu są przekazywane do tego programu i traktowane jako środki pochodzące ze składki podstawowej. W sytuacji, gdy w przypadku przekształcenia umowy gromadzącej i zarządzającej środkami, uczestnik programu nie składa dyspozycji przekazania środków, przekazanie na rachunek uczestnika prowadzony w ramach pracowniczego programu emerytalnego odbywa się na zasadzie przeksięgowania wewnętrznego z chwilą przystąpienia pracownika do programu. Realnym dysponentem środków jest instytucja zarządzająca środkami lub w szczególnych przypadkach pracodawca, nie zaś pracownik. W związku z powyższym wnioskodawca uważa, że wydaje się uzasadnione twierdzenie, iż w przypadku przekształcenia umowy grupowego ubezpieczenia w pracowniczy program emerytalny, środki nie zostają przedstawione do dyspozycji uczestnika, a tylko to mogłyby skutkować powstaniem obowiązku podatkowego. Co więcej środki gromadzone w ubezpieczeniowych funduszach kapitałowych nie podlegają opodatkowaniu do momentu ich wypłaty, przez co ustawodawca rozumiał przedstawienie ich do dyspozycji uczestnika. Wnioskodawca informuje, że w Sejmie RP trwają prace nad uchwaleniem ustawy o zmianie ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, ustawy o przyjęciu przez Skarb Państwa zobowiązań Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z tytułu nieprzekazanych składek do otwartych funduszy emerytalnych oraz ustawy o pracowniczych programach emerytalnych. Przedmiotem zmiany ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest jednoznaczne zwolnienie transferu środków zgromadzonych w grupowej formie ubezpieczeń na życie związanej z funduszem inwestycyjnym lub w innej formie gromadzenia środków na cele emerytalne dla pracowników - do pracowniczego programu emerytalnego, zgodnie z przepisami o pracowniczych programach emerytalnych. Z uzasadnienia do projektu ustawy wynika jednoznacznie, iż powodem wprowadzenia przedmiotowej zmiany jest usunięcie wątpliwości interpretacyjnych dotyczących kwestii istnienia obowiązku podatkowego wobec transferów środków w przypadku przekształcenia umowy grupowego ubezpieczenia w pracowniczy program emerytalny. W związku z powyższym Spółka stwierdza, że intencją ustawodawcy już przy wprowadzeniu przepisów ustawy o pracowniczych programach emerytalnych dotyczących przekształcenia umów grupowego ubezpieczenia w pracownicze programy emerytalne było zwolnienie transferów z opodatkowania podatkiem od dochodów kapitałowych. Wnioskodawca informuje, że ustawodawca w uzasadnieniu projektu ustawy stwierdza, że w przypadku dokonywania przeniesienia środków na mocy art. 56 ustawy o pracowniczych programach emerytalnych nie dochodzi do wypłaty środków osobie ubezpieczonej, co oczywiście podlegałoby opodatkowaniu. Na poparcie powyższej tezy wnioskodawca wskazuje treść art. 21 ust. 58 b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który stanowi, iż wolne od podatku są wypłaty środków zgromadzonych w pracowniczym programie emerytalnym dokonane na rzecz uczestnika lub osób uprawnionych do tych środków po śmierci uczestnika, w związku z art. 56 ust. 2 pkt 1 ustawy o pracowniczych programach emerytalnych, którego treść stanowi, iż środki zgromadzone przed przystąpieniem pracownika do programu są przekazywane do tego programu i traktowane jako środki pochodzące ze składki podstawowej. Spółka stwierdza zatem, że w momencie wpisu programu do rejestru dotychczasowa umowa ubezpieczenia staje się umową w ramach pracowniczego programu emerytalnego a środki zgromadzone w ramach przekształcenia umowy ubezpieczenia stają się automatycznie składką podstawową, której wypłata na rzecz uczestnika lub transfer są wolne od podatku. Wnioskodawca informuje, że inny punkt widzenia przedstawia Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie stwierdzając, iż obowiązek podatkowy powstaje w momencie otrzymania lub przedstawienia do dyspozycji podatnika dochodu, uznając równocześnie, że przy przekształceniu ubezpieczenia grupowego z funduszem kapitałowym w pracowniczy program emerytalny środki pozostawione są do dyspozycji uczestników programu. Zdaniem wnioskodawcy stwierdzenie obowiązku podatkowego wobec transferu środków z umowy grupowego ubezpieczenia z funduszem inwestycyjnym do pracowniczego programu emerytalnego spowodowałoby obciążenie uczestników programu negatywnymi konsekwencjami niedoskonałości prawa podatkowego i niestabilności interpretacji przepisów prawa, co według Spółki nie znajduje uzasadnienia w klauzulach generalnych. Ocena stanu faktycznego: Pojęcie "fundusze kapitałowe" zostało zdefiniowane w art. 5a pkt 14 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.). Zgodnie z tym przepisem ilekroć w ustawie jest mowa o funduszach kapitałowych - oznacza to fundusze inwestycyjne działające na podstawie przepisów o funduszach inwestycyjnych oraz ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe działające na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej, z wyjątkiem funduszy emerytalnych, o których mowa w przepisach o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych. Pod pojęciem ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego w ubezpieczeniu na życie związanego z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym należy rozumieć wydzielony fundusz aktywów, stanowiący rezerwę tworzoną ze składek ubezpieczeniowych, inwestowany w sposób określony w umowie (art. 2 ust. 1 pkt 13 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej - Dz. U. Nr 124, poz. 1151 z późn. zm., dział I grupa 3 załącznika do ustawy). W przypadku przekształcenia grupowego ubezpieczenia na życie z funduszem kapitałowym na pracowniczy program emerytalny, zgodnie z art. 56 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o pracowniczych programach emerytalnych (Dz. U. Nr 116, poz. 1207 z późn. zm.), środki zgromadzone przed przystąpieniem pracownika do programu są przekazywane do tego programu i traktowane jak środki pochodzące ze składki podstawowej w rozumieniu niniejszej ustawy.
Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłem przychodów są kapitały pieniężne. Za przychody z tego źródła, stosownie do art. 17 ust. 1 pkt 5 wyżej cytowanej ustawy uważa się przychody z tytułu udziału w funduszach kapitałowych. W myśl art. 24 ust. 15 ustawy podatkowej dochodem z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia zawartą na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej, w przypadku ubezpieczeń związanych z funduszami kapitałowymi, jest różnica między wypłaconą kwotą świadczeń a sumą składek wpłaconych do zakładu ubezpieczeń, które zostały przekazane na fundusz kapitałowy. Dochody z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, uzyskane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zgodnie z art. 30a ust. 1 pkt 5 podlegają opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym w wysokości 19% uzyskanego dochodu. Jednakże artykułem 2 ustawy z dnia 1 lipca 2005 roku o zmianie ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych oraz niektórych innych ustaw opublikowanym w Dzienniku Ustaw z dnia 2 sierpnia 2005 roku Nr 143, poz. 1202, dodano w ustawie z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych w art. 21 w ust. 1 w pkt 58 po lit. b) lit. c). Zatem nowe brzmienie cytowanego wyżej artykułu 21 ust. 1 pkt 58 stanowi, że wolne od podatku dochodowego są wypłaty: a) transferowe środków zgromadzonych w ramach pracowniczego programu emerytalnego do innego pracowniczego programu emerytalnego lub na indywidualne konto emerytalne, b) środków zgromadzonych w pracowniczym programie emerytalnym dokonane na rzecz uczestnika lub osób uprawnionych do tych środków po śmierci uczestnika, c) środków zgromadzonych w grupowej formie ubezpieczenia na życie związanej z funduszem inwestycyjnym lub innej formie grupowego gromadzenia środków na cele emerytalne dla pracowników - do pracowniczego programu emerytalnego zgodnie z przepisami o pracowniczych programach emerytalnych. Reasumując powyższe stwierdzić należy, że przekazanie środków zgromadzonych w grupowej formie ubezpieczenia na życie związanej z funduszem inwestycyjnym do pracowniczego programu emerytalnego w trybie ustawy o pracowniczych programach emerytalnych od dnia 17 sierpnia 2005 roku (tj. od daty wejścia w życie nowelizacji art. 21 ust. 1 pkt 58 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) będzie korzystało ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym na mocy znowelizowanego art. 21 ust. 1 pkt 58 lit. c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
|