Podatniczka zwróciła się do Naczelnika Urzędu Skarbowego Poznań-Jeżyce o interpretację zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, w której nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa, kontrola skarbowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym. Zapytanie dotyczyło kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych zwrotu kosztów przejazdu własnym samochodem do miejsca wykonywania czynności służbowych. Zakres czynności służbowych podatniczki obejmuje sprawowanie szczególnego nadzoru podatkowego w jednostkach znajdujących się poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy. Powoduje to konieczność dojazdu do miejsca wykonywania czynności służbowych. Na wniosek pracownika pracodawca wyraził zgodę na używanie w tym celu samochodu osobowego będącego własnością podatniczki, co znalazło potwierdzenie w zawartej umowie cywilnoprawnej. W ocenie wnioskodawczyni otrzymana w ten sposób kwota z tytułu zwrotu kosztów używania własnego samochodu osobowego dla potrzeb pracodawcy korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie przepisu art. 21 ust. 1 pkt 23b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Organ podatkowy pierwszej instancji, w oparciu o przedstawiony przez stronę stan faktyczny, postanowieniem uznał stanowisko podatniczki za nieprawidłowe. W ocenie Naczelnika Urzędu Skarbowego Poznań-Jeżyce, otrzymywany przez podatniczkę zwrot kosztów używania samochodu osobowego nie podlega zwolnieniu od opodatkowania na podstawie powoływanego przez stronę przepisu art. 21 ust. 1 pkt 23b. Zdaniem organu podatkowego przedmiotowe świadczenie mieści się w granicach zwolnienia określo-nego w przepisie art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.W dniu 06.06.2005r. podatniczka złożyła zażalenie, wnosząc o zmianę zaskarżonego postanowienia. W ocenie podatniczki przedstawione we wniosku stanowisko jest prawidłowe, bowiem odpowiada obowiązującym w tej materii przepisom ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Uzasadniając powyższe stanowisko podatniczka podnosi, że w jej przypadku nie ma zastosowania zwolnienie określone w pkt 16 lit. a, bowiem pracodawca „nie zgodził się na wystawianie Polecenia Wyjazdu Służbowego czyli tzw. delegacji”.

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu po rozpatrzeniu zażalenia stwierdza, co następuje:

Zgodnie z brzmieniem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) opodatkowaniu tym podatkiem podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21 i 52(...).

Rozwiązania prawne dotyczące stosunku pracy, a tym samym umowy o pracę reguluje ustawa z dnia 26 czerwca 1974r. Kodeks pracy (Dz. U. z 1998r. Nr 21, poz. 9 z późn. zm.), która normuje podstawową dziedzinę stosunków stanowiących przedmiot prawa pracy.

Stosownie do treści art. 18 § 1 tej ustawy postanowienia umów o pracę oraz innych aktów, na których podstawie powstaje stosunek pracy nie mogą być mniej korzystne dla pracownika niż przepisy prawa pracy. Z powyższego wynika, że umowa ta może kształtować prawa i obowiązki stron stosunku pracy zgodnie z ich wolą. A zatem wymagana zgodność z przepisami prawa pracy pełni funkcję gwarancji nienaruszania umową standardów wynikających z tych przepisów, przy równoczesnej swobodzie kształtowania w umowie warunków zatrudnienia w sposób korzystniejszy dla pracownika.

Biorąc powyższe pod uwagę stwierdzić należy, że wszelkie sprawy związane z zawarciem umowy o pracę muszą być zgodne z wolą stron, którymi w tym wypadku są pracodawca i pracownik. W przedmiotowej sprawie jedną ze stron zawartego stosunku pracy jest pracodawca, a drugą - podatniczka – jako pracownik. A zatem między tymi stronami winny być rozstrzygnięte kwestie dotyczące miejsca pracy.

Stosownie do treści art. 29 § 1 Kodeksu pracy umowa o pracę określa strony umowy, rodzaj umowy, datę jej zawarcia oraz warunki pracy i płacy, w szczególności m.in. miejsce wykonywania pracy. Z treści powyższego przepisu wynika, że określenie miejsca świadczenia pracy stanowi zatem istotny element umowy, jednakże strony zawierające umowę mają dużą swobodę w oznaczaniu miejsca pracy. Może być ono określone jako miejsce stałe, albo jako zmienne, przy czym w tym ostatnim wypadku zmienność miejsca pracy może wynikać z charakteru (rodzaju) wykonywanej pracy. Ogólnie, przez pojęcie „miejsca wykonania pracy” należy rozumieć bądź stały punkt w znaczeniu geograficznym, bądź pewien obszar, strefę określoną granicami jednostki administracyjnej podziału kraju lub w inny dostatecznie wyraźny sposób. „Miejsce świadczenia pracy” może też zostać określone za pomocą siedziby pracodawcy lub położenia jego jednostek organizacyjnych (oddziałów), miejsc prowadzenia przez pracodawcę robót. Może też być określone przez strony bardziej dokładnie. Postanowienia umowy mogą bowiem w ten sposób zawężać dyspozycyjność pracownika. „Miejsce świadczenia pracy” nie musi przy tym być wyposażone w zaplecze socjalne, kadrowe i techniczne. Należy bowiem odróżnić miejsce świadczenia pracy od siedziby pracodawcy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 1 kwietnia 1985 r., I PR 19/85, OSPiKA 1986, nr 3, poz. 46). Biorąc powyższe pod uwagę stwierdzić należy, że o tym czy zwrot kosztów przejazdu do miejsca wykonywania czynności kontrolnych związany jest z podróżą służbową decyduje treść umowy o pracę, a zatem stanowi przedmiot związany z prawem pracy.

W myśl przepisu art. 21 ust. 1 pkt 23b cyt. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolny od podatku jest zwrot kosztów poniesionych przez pracownika z tytułu używania pojazdów stanowiących własność pracownika, dla potrzeb zakładu pracy, w jazdach lokalnych, jeżeli obowiązek ponoszenia tych kosztów przez zakład pracy albo możliwość przyznania prawa do zwrotu tych kosztów wynika wprost z przepisów innych ustaw - do wysokości miesięcznego ryczałtu pieniężnego albo do wysokości nieprzekraczającej kwoty ustalonej przy zastosowaniu stawek za 1 kilometr przebiegu pojazdu, określonych w odrębnych przepisach wydanych przez właściwego ministra, jeżeli przebieg pojazdu, z wyłączeniem wypłat ryczałtu pieniężnego, jest udokumentowany w ewidencji przebiegu pojazdu prowadzonej przez pracownika.

Z powyższego wynika, że nieopodatkowane są tylko te świadczenia, wypłatę których przewidują przepisy ustawy:

- wyznaczając pracodawcy obowiązek ich wypłaty, bądź

- wskazując możliwość zwrotu kosztów używania samochodu w pracy.

W pozostałych przypadkach ryczałt samochodowy za tzw. jazdy lokalne jest opodatkowany.

Z treści wniosku wynika, że kwestia zwrotu kosztów dojazdu samochodem osobowym została uregulowana przez strony stosunku pracy, tj. pracownika i pracodawcę, a zatem wynika z obustronnej umowy, a nie z obowiązku ustawowego. Ponadto nie dotyczą jazd lokalnych, a związane są z wykonywaniem zadań służbowych poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy. A zatem otrzymywane przez podatniczkę świadczenie stanowiące zwrot kosztów dojazdu nie korzysta ze zwolnienia, o którym mowa w wym. wyżej przepisie art. 21 ust. 1 pkt 23b.

Reasumując otrzymywany przez podatniczkę zwrot kosztów dojazdu do miejsca wykonywania czynności służbowych może podlegać zwolnieniu od podatku dochodowego od osób fizycznych jedynie na podstawie przepisu art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a) cyt. ustawy podatkowej pod warunkiem, że dokonywany jest w związku z podróżą służbową, o której mowa w art. 775 Kodeksu pracy. W przeciwnym przypadku stanowi przychód pracownika, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych z tytułu stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ustawy podatkowej.

Interpretacji udzielono w oparciu o stan faktyczny przedstawiony we wniosku oraz zgodnie ze stanem prawnym obowiązującym w dniu jej sporządzenia.