Stan faktyczny

Podatnik świadczy usługi transportowe. W trakcie wykonywania usługi wystąpił przestój spowodowany z winy zleceniodawcy. Za przestój, zgodnie ze zleceniem transportowym i podbitą kartą postoju Podatnik obciążył zleceniodawcę fakturą VAT. Wystawiona faktura została zakwestionowana przez zleceniodawcę gdyż jego zdaniem powinna zostać wystawiona nota obciążeniowa.

Ocena prawna stanu faktycznego.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54 poz. 535, Dz. U. z 2005 r. nr 14 poz. 113) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlega:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2. eksport towarów;
3. import towarów;
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (art. 7 ust. 1), natomiast przez świadczenie usług (art. 8 ust. 1) rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy. Na podstawie art. 29 ust. 1 cyt. ustawy podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrotem jest także otrzymana dotacja, subwencja i inna dopłata o podobnym charakterze związana z dostawą lub świadczeniem usług.

Z cytowanych przepisów wynika, iż aby mogła być mowa o opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług musi dojść do świadczenia. W przypadku więc nałożenia kary za spowodowany z winy zleceniodawcy przestój w transporcie, nie ma mowy o jakimkolwiek świadczeniu na jego rzecz. Nałożenie kary stanowi czynność techniczną, bowiem przyczyną dla której Podatnik nalicza dodatkową kwotę jest nie wywiązanie się zlecającego usługę z warunków umowy; przyczyna ta nie leży po stronie Podatnika. Naliczanie kary z tytułu nienależytego wywiązywania się z umowy jest swoistego rodzaju odszkodowaniem należnym Stronie, nie jest więc kwotą należną z tytułu sprzedaży o której mowa w art. 29 ust. 1 cyt. ustawy. Zapłata powyższej kwoty ma charakter rekompensaty z tytułu opóźnień w świadczeniu usługi wynikłych z działań zlecającego, i dlatego nie podwyższa podstawy opodatkowania z tytułu świadczenia usługi transportowej oraz nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

W świetle powyższego obciążenie zlecającego usługę kosztami pobranej opłaty za przestój w transporcie towarowym spowodowany z winy zleceniodawcy nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż nie jest czynnością wymienioną w art. 5 i 8 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54 poz. 535, Dz. U. z 2005 r. nr 14 poz. 113). Czynność ta, jako nie podlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług winna być udokumentowana innym dokumentem niż faktura VAT zarezerwowana dla dokumentowania czynności z zakresu ustawy o podatku od towarów i usług, np. notą obciążeniową.