POSTANOWIENIE

Naczelnik Pomorskiego Urzędu Skarbowego w Gdańsku, działając na podstawie art.14a §1 i §4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz.U. z 2005r., Nr 8, poz.60 z późn. zm.), po rozpatrzeniu wniosku o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2000r., Nr 54, poz. 654 z późn. zm.), w sprawie: koszty uzyskania przychodów – wydatki z tytułu wypłaconych w ramach Programów Dobrowolnych Odejść Pracowników odpraw pieniężnych z tytułu rozwiązania stosunku pracy

stwierdza, że

stanowisko przedstawione w tym wniosku jest prawidłowe w odniesieniu do opisanego stanu faktycznego.

UZASADNIENIE

Spółka – stosownie do zapisów Pakietu Socjalnego podpisanego pomiędzy właścicielem (Gminą Miasto Słupsk) i zakładowymi organizacjami związkowymi a następnie zatwierdzonego do stosowania przez Zarząd – zobowiązana jest zagwarantować pracownikom zatrudnienie przez okres odpowiednio 4,6 i 8 lat oraz coroczny wzrost płac.

Uwarunkowania gospodarczo-ekonomiczne, a w szczególności pogarszająca się sytuacja ekonomiczna i możliwości płatnicze odbiorców ciepła wymuszają, w celu zachowania dotychczasowej kondycji finansowej przedsiębiorstwa, realizację daleko idących posunięć oszczędnościowych w celu minimalizacji kosztów. Służyć temu mają m.in. zmiany restrukturyzacyjne (optymalizacja kosztów), które ze względu na konieczność dochowania zapisów Pakietu Socjalnego (uznawanego za źródło prawa pracy) dokonywane są poprzez uruchomienie programów dobrowolnych odejść. Dotyczą one pracowników, którzy dobrowolnie doprowadzą do rozwiązania umowy o pracę za porozumieniem stron w zamian za odprawy – rekompensaty.

Zwolnieni pracownicy otrzymują:

1. gwarantowane odprawy jako rekompensaty za zwolnienie miejsca pracy, których wysokość zależna jest od stażu pracy w przedsiębiorstwie,
2. dodatkową odprawę (jedną z czterech możliwych) w przypadku spełnienia jednego z poniższych warunków:

a) zatrudnienie w kraju u innego pracodawcy przez okres 12 miesięcy
b) zatrudnienie za granicą przez okres 12 miesięcy
c) prowadzenie przez okres 12 miesięcy działalności gospodarczej
d) pomoc finansowa w utrzymaniu dziecka studenta w trakcie nauki.

Odprawa gwarantowana w pkt 1) wypłacona będzie w ciągu 30 dni od rozwiązania stosunku pracy. Odprawy warunkowe wymienione w pkt 2 lit. a-c) będą wypłacane jednorazowo najwcześniej po roku od rozwiązania stosunku pracy, ponieważ jako warunek pracownik musi udokumentować przynajmniej roczny okres zatrudnienia u innego pracodawcy lub prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek. Odprawa warunkowa wymieniona w pkt 2 lit. d) będzie wypłacona w ratach miesięcznych nawet do czerwca 2010r.

W ocenie Podatnika opisane powyżej wydatki ponoszone przez Spółkę na rzecz byłych pracowników będą kosztem uzyskania przychodu, gdyż wprowadzenie programów dobrowolnych odejść ma na celu zmniejszenie kosztów i w ten sposób osiągnięcie większych przychodów przez Spółkę.

Na tle zaprezentowanego we wniosku stanu faktycznego Naczelnik Pomorskiego Urzędu Skarbowego w Gdańsku stwierdza, co następuje:

Kwestie kosztów uzyskania przychodów dla celów podatkowych reguluje art. 15 i 16 ustawy z dnia 15.02.1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych.

W myśl art.15 ust.1 ustawy kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art.16 ust.1.

Zgodnie z art.16 ust.1 pkt 57 wym. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów niewypłaconych, niedokonanych lub niepostawionych do dyspozycji wypłat, świadczeń oraz innych należności z tytułów określonych w art. 12 ust. 1 i 6, art. 13 pkt 2 i 4-9 oraz art. 18 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, z późn. zm.), a także zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego wypłacanych przez zakład pracy.

Za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy, o których mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Zgodnie z art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974r. Kodeks pracy (Dz.U. z 1998r., Nr 21, pzo. 94 z późn. zm.) ilekroć w Kodeksie pracy jest mowa o prawie pracy, rozumie się przez to przepisy Kodeksu pracy oraz przepisy innych ustaw i aktów wykonawczych, określające prawa i obowiązki pracowników i pracodawców, a także postanowienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów i statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy. W prawie pracy, poza ustawowymi źródłami tego prawa, występuje kategoria źródeł szczególnych, właściwych tylko tej gałęzi prawa. Owymi szczególnymi źródłami prawa pracy są m.in. układy zbiorowe pracy, a także wszelkie regulaminy.

Regulamin Programu Dobrowolnych Odejść Pracowników jest programem realizowanym w trybie ustawy z dnia 13 marca 2003r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz.U. Nr 90, poz. 844 z późn. zm.), która z dniem 01.01.2004r. zastąpiła ustawę z dnia 28 grudnia 1989r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy (Dz.U. z 2002r., Nr 112, poz. 980 z późn. zm.). I tak, jak wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 29.07.2003r., sygn. akt I PK/270/02 wydanym na podstawie wcześniejszej ustawy, tj. z dnia 28.12.1989r. „Pakiet socjalny może stać się źródłem prawa pracy (art. 9 Kodeksu pracy) jako część porozumienia zawartego na podstawie art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 28 grudnia 1989r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy określające prawa i obowiązki stron stosunku pracy.

Ustawa z dnia 13.03.2003r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników ma zastosowanie w razie konieczności rozwiązania przez pracodawcę zatrudniającego co najmniej 20 pracowników stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, w drodze wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę, a także na mocy porozumienia stron przy spełnieniu innych przewidzianych przez tę ustawę warunków.

Zatem świadczenia pieniężne w postaci dodatkowych odpraw należnych z tytułu tzw. Pakietu Socjalnego wypłacanych pracownikom w wyniku rozwiązania przez pracodawcę stosunku pracy przed upływem okresu ochronnego a określone w Regulaminie Dobrowolnych Odejść wynikają z przepisów prawa pracy.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 13.03.2003r. pracownikowi przysługuje odprawa pieniężna, której wysokość uzależniona jest od stażu pracy pracownika. Przy czym art. 8 ust. 4 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników wprowadza limit wysokości odpraw pieniężnych. Odprawa pieniężna nie może przekroczyć kwoty 15-krotnego minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów, obowiązującego w dniu rozwiązania stosunku pracy. W sprawach dotyczących pracowników objętych zamiarem zwolnienia z pracy, z przyczyn określonych postanowieniami ww. ustaw, zakład pracy wraz z zakładową organizacją związkową zawierają porozumienie (art. 3 ust. 1 ustawy). Przepis ten nie wyklucza możliwości zawarcia w powyższym porozumieniu postanowień, w oparciu o które wypłacane są zwalnianym pracownikom dodatkowe odprawy, odszkodowania i rekompensaty, niezależnie od odpraw otrzymywanych przez pracowników w oparciu o postanowienia ww. art. 8 ust. 1. Limity określone tym przepisem nie dotyczą zatem kwot dodatkowych odpraw ustalonych i wypłacanych zwalnianym pracownikom w oparciu o postanowienia porozumień zawieranych pomiędzy pracodawcami a pracownikami reprezentowanymi przez zakładowe organizacje związkowe.

Jak wskazano powyżej, zgodnie z postanowieniami art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych kosztami uzyskania przychodów dla celów podatkowych są wszelkie odpisy, koszty i wydatki racjonalnie poniesione w celu osiągnięcia przychodów, poza wyraźnie wskazanymi w ustawie. Są to więc koszty bezpośrednio i pośrednio związane z całokształtem prowadzonej działalności. Wśród kosztów uznawanych za koszty uzyskania przychodów są świadczenia wypłacane przez pracodawców na rzecz swoich pracowników (z wyjątkiem świadczeń finansowanych ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych).

Generalnie, odprawy wypłacane pracownikom jako świadczenie wynikające ze stosunku pracy, zalicza się do kosztów uzyskania przychodów. Przy czym - jak wspomniano powyżej - art. 8 ust. 4 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników wprowadza limit wysokości odpraw pieniężnych. Jednakże limit ten nie ma wpływu na zasady ustalania podatkowych kosztów uzyskania przychodów. Został on ustalony jedynie celem zabezpieczenia interesów zwalnianych grupowo pracowników, interesów likwidowanego bądź upadającego pracodawcy oraz interesów pozostałych wierzycieli.

Zatem, z uwagi na brzmienie powołanego art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15.02.1992r., wydatki na odprawy dla pracowników z tytułu rozwiązania umowy o pracę w ramach Programu Dobrowolnych Odejść można uznać za koszt uzyskania przychodów bez względu na wysokość wypłacanych kwot.

Jednocześnie z przepisu art.16 ust.1 pkt 57 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wynika, że jedynie niewypłacone, niedokonane lub niepostawione do dyspozycji świadczenia należne pracownikom w związku z pozostawaniem w stosunku pracy nie stanowią kosztów uzyskania przychodów w podatku dochodowym od osób prawnych.

Reasumując stanowisko Podatnika, iż przysługuje mu uprawnienie do zaliczenia przedmiotowych odpraw wypłacanych (ze środków zakładu pracy) byłym pracownikom do kosztów uzyskania przychodów jest prawidłowe. Zaliczenie to jednakże może nastąpić w miesiącu dokonania wypłaty.