Stan faktyczny I:

Podatnik świadczy usługi spedycyjne związane z szeroko rozumianymi usługami transportowymi.

Podatnik otrzymał od kontrahenta zagranicznego zlecenie na organizację transportu drogą morską importowanych towarów. Ładunek zostaje złożony:

1. w składzie celnym lub na Wolnym Obszarze Celnym (WOC) mieszczącym się na terenie portu;
2. w składzie celnym będącym własnością Podatnika poza terenem portu.

Czas składowania bywa różny, po czym towar zostaje dopuszczony na polski obszar celny lub jest wywożony poza granicę Polski.

Pytania i stanowisko Podatnika:

1. Czy usługi wykonywane na WOC i magazynie celnym mieszczącym się na terenie portu takie jak: składowanie, przeładunki itp. towaru przywiezionego środkiem transportu morskiego, który nie został dopuszczony na polski obszar celny należy opodatkować stawką 22 % czy 0 %?

Zdaniem Podatnika, prawo do zastosowania stawki 0 % wynika z art. 83.17 (powinno być: art. 83 ust. 1 pkt 17) ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, gdyż są to usługi służące bezpośrednim potrzebom środków transportu morskiego i ich ładunkom. Podatnik nadmienia, że port obciąża go za powyższe usługi stosując stawkę 0 %.

2. Czy usługi np. składowania towaru przywiezionego środkami transportu morskiego, który nie został dopuszczony na polski obszar celny wykonywane w magazynie celnym lub składzie celnym nie znajdującym się na terenie portu należy opodatkować stawką 22 % czy 0 %?

Zdaniem Podatnika należy zastosować stawkę 0 %, gdyż ładunek nie został dopuszczony na polski obszar celny, a tym samym nie stał się towarem. Art. 83.17 (powinno być: art. 83 ust. 1 pkt 17) ustawy nie zawęża pozostałych usług służących bezpośrednim potrzebom środków transportu morskiego i ich ładunkom do usług wykonywanych tylko na terenie portu.

Ocena prawna stanu faktycznego:

Ad.1.

Zgodnie z art. 83 ust. 1 pkt 9 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535) stawkę podatku w wysokości 0 % stosuje się do usług świadczonych na obszarze polskich portów morskich, związanych z transportem międzynarodowym, polegających na obsłudze lądowych i morskich środków transportu.

Stosownie do definicji zawartej w art. 83 ust. 3 pkt 1 ustawy przez usługi transportu międzynarodowego rozumie się przewóz lub inny sposób przemieszczania towarów:

1. z miejsca wyjazdu (nadania) na terytorium kraju do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) poza terytorium Wspólnoty,
2. z miejsca wyjazdu (nadania) poza terytorium Wspólnoty do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) na terytorium kraju,
3. z miejsca wyjazdu (nadania) poza terytorium Wspólnoty do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) poza terytorium Wspólnoty, jeżeli trasa przebiega na pewnym odcinku przez terytorium kraju (tranzyt);
4. z miejsca wyjazdu (nadania) na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) poza terytorium Wspólnoty lub z miejsca wyjazdu (nadania) poza terytorium Wspólnoty do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, jeżeli trasa przebiega na pewnym odcinku przez terytorium kraju.

W przedmiotowym stanie faktycznym, świadczona na terenie polskiego portu morskiego, usługa składowania, przeładunku towaru itp. wykonywana na WOC i magazynie celnym Podatnika dotyczy towarów importowanych środkami transportu morskiego, czyli jest związana z usługą transportu międzynarodowego w rozumieniu art. 83 ust. 1 pkt 23 w związku z art. 83 ust. 3 pkt 1 lit. b ustawy o VAT.

W związku z powyższym usługa Podatnika podlega opodatkowaniu według stawki 0 % VAT na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT.

Podkreślić należy, że zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy o VAT, opodatkowaniu stawką podatku w wysokości 0 % podlegają czynności, o których mowa w art. 83 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT, pod warunkiem prowadzenia przez podatnika dokumentacji, z której jednoznacznie wynika, że czynności te zostały wykonane przy zachowaniu warunków określonych w tym przepisie.

Ad. 2.

Ze stanu faktycznego wynika, że usługi Podatnika polegające na składowaniu towarów nie dopuszczonych na polski obszar celny, uprzednio przywiezionych przy wykorzystaniu morskich środków transportu, są świadczone w magazynie celnym lub składzie celnym znajdującym się poza obszarem portu morskiego.

W tym przypadku nie będzie miał zastosowania przepis art. 83 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT. Stąd usługa Podatnika podlegać będzie opodatkowaniu według stawki podatku VAT określonej na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, tj. w wysokości 22 %.

Stan faktyczny II:

Po wyładowaniu kontenera za statku na plac portowy są dokonywane różne czynności związane z tym ładunkiem, np. składowanie kontenera, przetrzymanie kontenera, wystawienie kontenera do próbobrania, do rewizji celnej, badania sanitarne, wstawienie kontenera w blok itp.

Pytania i stanowisko Podatnika:

1. Czy powyższe usługi, wykonywane na terenie portu, można zaliczyć do pozostałych usług służących potrzebom środków transportu morskiego i ich ładunkom?
2. Czy koszty przetrzymania kontenera (demurrage) zarówno w imporcie (w porcie polskim) jak i w eksporcie (w porcie zagranicznym), którymi obciąży Podatnika armator należy opodatkować stawką 0 %?

Zdaniem Podatnika, odpowiedź na powyższe pytania jest twierdząca i dlatego stosuje stawkę 0 % na podstawie art. 83.17 (powinno być: art. 83 ust. 1 pkt 17) postępując analogicznie jak port i armator.

Ocena prawna stanu faktycznego:

Podatnik w przedstawionym stanie faktycznym wykonuje różne czynności związane z ładunkiem po wyładowaniu kontenera w porcie, np. składowanie kontenera, przetrzymanie kontenera, wystawianie kontenera do próbobrania, do rewizji celnej, badania sanitarne, wstawienie kontenera w blok.

Wobec powyższego o ile ww. czynności będą wykonywane na terenie portu morskiego, to przy spełnieniu warunków określonych w cytowanym wyżej art. 83 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT, będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według stawki 0 % .

Natomiast koszty przetrzymania kontenera w eksporcie, czyli w porcie zagranicznym w myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT nie będą podlegały opodatkowaniu na podstawie przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Zgodnie bowiem z treścią art. 27 ust. 2 pkt 3 lit. b ustawy w przypadku świadczenia usług pomocniczych do usług transportowych takich jak załadunek, rozładunek, przeładunek i podobne czynności miejscem świadczenia usług jest miejsce, gdzie usługi są faktycznie świadczone, z zastrzeżeniem art. 28.

Dodać jednak należy, że w przypadkach gdy usługi nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem VAT, to Podatnik, zgodnie z art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy o VAT będzie miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, jeżeli importowane lub nabyte towary i usługi dotyczą dostawy towarów, lub świadczenia usług przez podatnika poza terytorium kraju, jeżeli kwoty te mogłyby być odliczone, gdyby czynności te były wykonywane na terytorium kraju, a podatnik posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami.

Stan faktyczny III:

Podatnik wykonuje usługę spedycji (fracht, przeładunki itp.) towaru na trasie np. Chiny – USA, Chiny – Niemcy (Hamburg), tzn. poza granicami kraju.

Pytania i stanowisko Podatnika:

Podatnik zwraca się z pytaniem, czy ww. usługa nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zdaniem Podatnika, usługa ta nie podlega regulacjom ustawy o VAT.

Ocena prawna stanu faktycznego:

Miejsce świadczenia usług transportowych, a co za tym idzie także usług polegających na organizacji tego transportu (usługi spedycyjne), określone zostało w art. 27 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT.

Skoro Podatnik w przedmiotowym stanie faktycznym świadczy usługę spedycji związaną z transportem towarów odbywającym się w całości poza terytorium kraju (trasy: Chiny – USA, Chiny – Niemcy), to usługa ta, w myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT w Polsce.

Jednakże wskazać należy, że w przypadku gdy usługi przeładunkowe wskazane w stanie faktycznym są wyodrębnione od usług spedycji, to ich miejsce świadczenia określa przepis art. 27 ust. 2 pkt 3 lit. b ustawy o VAT stanowiący, iż w przypadku świadczenia usług pomocniczych do usług transportowych, takich jak załadunek, rozładunek, przeładunek i podobne czynności – miejscem świadczenia usług jest miejsce, gdzie usługi są faktycznie świadczone, z zastrzeżeniem art. 28.

Jednakże pomimo tego, że ww. usługi nie podlegają opodatkowaniu na terytorium kraju, Podatnik będzie mógł skorzystać z uprawnienia, o którym mowa w cyt. wyżej art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy o VAT.

Stan faktyczny IV:

Podatnik posiada dokument SAD, w którym są wymienione warunki dostawy, np. DDU, co oznacza, że koszty transportu pokrywa dostawca, a tym samym są one wliczone do wartości towaru będącą podstawą opodatkowania VAT. Powoduje to, że w powyższym dokumencie w pozycji 44 faktura Podatnika nie jest wymieniona.

Pytania i stanowisko Podatnika:

Podatnik zwraca się o potwierdzenie, że z ww. dokumentu SAD jednoznacznie wynika fakt wliczenia wartości usługi do podstawy opodatkowania z tytułu importu towarów.

Zdaniem Podatnika, ma on więc prawo do zastosowania stawki 0 % za transport na odcinku krajowym do pierwszego miejsca przeznaczenia.

Ocena prawna stanu faktycznego:

Stosownie do przepisów art. 83 ust. 1 pkt 23 ustawy o VAT stawkę podatku w wysokości 0 % stosuje się do usług transportu międzynarodowego.

Przepisy art. 83 ust. 5 pkt 1 i 2 przywołanej ustawy podatkowej stanowią, iż dokumentami stanowiącymi dowód świadczenia usług, o których mowa w ust. 1 pkt 23, są w przypadku transportu:

1. towarów przez przewoźnika lub spedytora – list przewozowy lub dokument spedytorski (kolejowy, lotniczy, samochodowy, konosament morski, konosament żeglugi śródlądowej), stosowany wyłącznie w komunikacji międzynarodowej, lub inny dokument, z którego jednoznacznie wynika, że w wyniku przewozu z miejsca nadania do miejsca przeznaczenia nastąpiło przekroczenie granicy z państwem trzecim, oraz faktura wystawiona przez przewoźnika (spedytora), z zastrzeżeniem pkt 2;
2. towarów importowanych – oprócz dokumentów, o których mowa w pkt 1, dokument potwierdzony przez urząd celny, z którego jednoznacznie wynika fakt wliczenia wartości usługi do podstawy opodatkowania z tytułu importu towarów.

Dokumentem, z którego jednoznacznie wynika, że wartość usługi transportowej została wliczona do podstawy opodatkowania z tytułu importu towarów, jest kopia dokumentu odprawy celnej lub uwierzytelniony wypis z tego dokumentu, który może nie zawierać danych objętych tajemnicą handlową, ale powinien wykazywać elementy, które określają: podstawę opodatkowania, importera, towary sprowadzone z kraju trzeciego oraz zastosowane wobec nich stawki lub zwolnienia.

Zatem w przypadku, gdy Podatnik świadczący usługi międzynarodowego transportu towarów nie posiada dokumentów, z których jednoznacznie wynika fakt wliczenia kosztów transportu do podstawy opodatkowania, wówczas nie przysługuje mu prawo do zastosowania preferencyjnej stawki podatku VAT w wysokości 0 %.

Jednocześnie wskazać należy, iż zgodnie z rozwiązaniem prawnym zawartym w przepisach art. 14 a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.), na organ podatkowy został nałożony ustawowy obowiązek udzielenia, na wniosek Podatnika, pisemnej informacji jedynie o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego w jego indywidualnej sprawie. Podkreślić należy, iż regulacje polskiego prawa podatkowego nie definiują treści formuł Incoterms, w związku z powyższym organy podatkowe nie mają umocowania prawnego do dokonywania interpretacji przepisów prawa innych niż przepisy prawa podatkowego.