Stan faktyczny:

Podatnik jest stroną umów z kontrahentami zagranicznymi dotyczących budowy, wyposażenia i dostawy sekcji statków oraz nadbudówek statkowych z materiałów powierzonych. Kontrahenci są podatnikami podatku od wartości dodanej zarejestrowanymi dla celów tego podatku na terytorium innych państw członkowskich. Stronami tych umów są również bezpośredni wykonawcy budowy i wyposażenia sekcji i nadbudówek.

Ocena prawna stanu faktycznego:

Ad. 1.

Pojęcie „usług na ruchomym majątku rzeczowym” nie zostało zdefiniowane w ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535) zwanej dalej ustawą o VAT. W związku z tym należy termin ten interpretować w oparciu o wykładnię językową, jako wszelkie usługi wykonywane przez podatnika, w wyniku których następuje wytworzenie nowego produktu z powierzonych ,materiałów, jego przerobienie lub ulepszenie, przy czym podatnik świadczący usługę nie jest właścicielem towaru powierzonego ani towaru wytworzonego, przerobionego lub ulepszonego. W takim przypadku należność podatnika obejmuje wyłącznie samą wartość usługi.

Według stanu faktycznego przedstawionego przez Podatnika świadczy on usługi na ruchomym majątku rzeczowym na rzecz kontrahentów z innych krajów wspólnotowych.

Zgodnie z art. 27 ust. 2 pkt 3 lit. d cytowanej ustawy, miejscem świadczenia usług na ruchomym majątku rzeczowym jest miejsce, gdzie usługi są faktycznie świadczone. Jeżeli natomiast usługa jest świadczona dla nabywcy, który podał wykonującemu te usługi numer, pod którym jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium państwa członkowskiego, na którym usługi są wykonywane, miejscem świadczenia usług jest terytorium państwa członkowskiego, które wydało nabywcy usługi ten numer, pod warunkiem że towary po wykonaniu tych usług zostaną wywiezione z terytorium państwa członkowskiego, na którym usługi te zostały faktycznie wykonane (art. 28 ust. 7 ustawy). Jeżeli świadczącym usługę jest podatnik określony w art. 15 ustawy, zasada powyższa ma zastosowanie pod warunkiem, że towary po wykonaniu usług zostaną niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 30 dni od wykonania na nich usług, wywiezione poza terytorium kraju (art. 28 ust. 8). Jeżeli jednak wywóz nastąpi po tym terminie, usługi należy opodatkować na terytorium państwa, na terytorium którego były faktycznie świadczone.

Z powyższego wynika, że jeżeli towary powierzone przez kontrahenta zagranicznego zostaną wywiezione z terytorium kraju najpóźniej 30 dni od wykonania na nich usług, wówczas usługa taka nie jest uznawana za usługę świadczoną przez Podatnika na terytorium kraju, a zatem usługa ta nie podlega opodatkowaniu na podstawie przepisów ustawy o VAT.

Z brzmienia art. 27 ust. 2 pkt 3 lit. d oraz art. 28 ust. 7 ustawy o VAT wynika, że prawidłowe określenia miejsca w którym daną usługę na ruchomym majątku rzeczowym uznaje się za wyświadczoną uzależnione jest wyłącznie od miejsca jej faktycznego świadczenia lub też od osoby bezpośredniego zleceniodawcy – zamawiającego daną usługę. Jeżeli zleceniodawca usługi jest podmiotem zarejestrowanym dla celów podatku od wartości dodanej na terytorium innego państwa członkowskiego, podał świadczącemu usługę numer pod którym jest zidentyfikowany na terytorium tego państwa a towar opuścił w określonym terminie terytorium kraju, wówczas zarówno usługi świadczone przez Podatnika, jak i wszystkie pozostałe podmioty związane stosunkiem zobowiązaniowym z tym zleceniodawcą (tzn. zobowiązane do wykonania usługi wobec tego zleceniodawcy i otrzymujące od tego zleceniodawcy wynagrodzenie), uznaje się za świadczone poza terytorium kraju.

W takim przypadku ustawa o VAT w art. 86 ust. 8 przewiduje iż „podatnik ma również prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwoty podatku naliczonego (...) jeśli importowane lub nabyte towary i usługi dotyczą (...) świadczenia usług przez podatnika poza terytorium kraju, jeżeli kwoty te mogłyby być odliczone, gdyby czynności te były wykonywane na terytorium kraju, a podatnik posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami”. Prawo do złożenia deklaracji VAT – 7 z wnioskiem o zwrot podatku regulują przepisy art. 87 ust. 4 pkt 2 i ust. 5 ustawy.

Jeżeli natomiast usługa wykonywana jest przez podwykonawcę złączonego stosunkiem zobowiązaniowym z Podatnikiem, wówczas przesłanki z art. 28 ust. 7 ustawy o VAT nie zostaną spełnione. Podatnik nie jest bowiem nabywcą usługi, który podał wykonującemu te usługi numer, pod którym jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium państwa członkowskiego, na którym usługi są wykonywane. Usługa na ruchomym majątku rzeczowym świadczone przez podwykonawcę podlega zatem opodatkowaniu w miejscu jej faktycznego wykonania, tj. na terytorium kraju.

Ad. 2

Usługi pośrednictwa lub agencji związane ze świadczeniem usług na ruchomym majątku rzeczowym nie zostały w sposób szczególny uregulowane w zakresie wyznaczenia miejsca ich opodatkowania. Ponieważ agent lub pośrednik nie jest świadczącym usługę na ruchomym majątku rzeczowym, zastosowanie będzie miał art. 27 ust. 1 ustawy o VAT, zgodnie z którym w przypadku świadczenia usług miejscem świadczenia jest miejsce, gdzie świadczący usługę posiada siedzibę, a w przypadku posiadania stałego miejsca prowadzenia działalności z którego świadczy usługi – miejsce, gdzie świadczący usługę posiada stałe miejsce prowadzenia działalności; w przypadku braku takiej siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności – miejsce stałego zamieszkania, z zastrzeżeniem ust. 2-6 i art. 28.