Naczelnik Urzędu Skarbowego w Oświęcimiu, działając na podstawie art. 14a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz.U. Nr 137, poz. 926 ze zm.) - w odpowiedzi na pismo z dnia 26 lipca 2004 r. (wpływ: 30.07.br) w sprawie opodatkowania podatkiem od towarów i usług opłat za bezumowne korzystanie z gruntów oraz stanowisk kiosków handlowych na targowiskach miejskich stanowiących własność Gminy Miasto x. - uprzejmie informuje:

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535) - (dalej ustawa o VAT) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają m. in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę w jakiej dokonano czynności prawnej,
2) zobowiązanie się do powstrzymywania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji,
3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa ( art. 8 ust. 1 ww. ustawy).

Z pisma wynika, iż Gmina x może żądać zapłaty kwot za bezumowne korzystanie z nieruchomości gminnej w przypadkach np.
1) stwierdzenia faktu zajęcia i użytkowania nieruchomości gminnej bez tytułu prawnego do dysponowania nieruchomością,
2) korzystania z nieruchomości gminnej po zakończeniu terminu dzierżawy bez zgody wydzierżawiającego,
3) korzystania z nieruchomości gminnej po zakończeniu terminu dzierżawy za zgodą wydzierżawiającego.

W przedstawionej przez podatnika sytuacji stwierdza się, iż pobierane przez gminę opłaty za bezumowne korzystanie z nieruchomości gminnej bez zgody właściciela należy traktować jako opłaty sankcyjne i rekompensacyjne dla gminy i jako takie nie są one objęte reżimem ustawy o podatku od towarów i usług. Inaczej jednak należy traktować sytuację, w której korzystanie z nieruchomości należącej do gminy odbywa się za zgodą wydzierżawiającego.

Zgodnie z przepisem art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT, przez świadczenie usług rozumie się zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji.
Zatem w sytuacji, gdy bezumowne korzystanie z nieruchomości odbywa się za zgodą właściciela lub właściciel akceptuje taki stan rzeczy nie podejmując działań zmierzających do dobrowolnego lub nakazowego wydania nieruchomości to wynagrodzenie z tego tytułu nie jest świadczeniem odszkodowawczym tylko odpłatnością za usługę zdefiniowaną w art. 8 ust. 1 pkt 2 i zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.