INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, przedstawione we wniosku z dnia 8 marca 2011 r. (data wpływu 12 marca 2012 r.), uzupełnionym pismem z dnia 30 maja 2012 r. (data wpływu 1 czerwca 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych ustanowienia hipoteki łącznej umownej – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 12 marca 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych ustanowienia hipoteki łącznej umownej.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą, której przedmiotem jest, m.in. obrót artykułami spożywczymi. Wnioskodawca w celu prowadzenia działalności gospodarczej zamierza realizować inwestycję budowlaną polegającą na wybudowaniu hali magazynowej. Inwestycja będzie częściowo realizowana ze środków pozyskanych z kredytu. Zabezpieczeniem kredytu będzie hipoteka. Hipoteka będzie hipoteką łączną umowną, zabezpieczającą jedną wierzytelność (wynikającą z kredytu) oraz obciążającą łącznie 5 nieruchomości stanowiących własność Wnioskodawcy. Wysokość wierzytelności zabezpieczonej hipoteką będzie w chwili jej ustanowienia nieustalona, albowiem hipoteka zabezpieczy również odsetki od wierzytelności.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w wyżej opisanej sytuacji Wnioskodawca zobowiązany będzie do uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych za ustanowienie hipoteki w wysokości zależnej od liczby nieruchomości, które obciąża hipoteka łączna umowna...

Zdaniem Wnioskodawcy, wysokość podatku od czynności cywilnoprawnych w wypadku ustanowienia hipoteki łącznej umownej, obciążającej więcej niż jedną nieruchomość, jest niezależna od liczby nieruchomości, które hipoteka ta obciąża.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. h) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2010 r., Nr 101, poz. 649 ze zm.; dalej: u.p.c.c.), podatkowi podlega ustanowienie hipoteki. Obowiązek podatkowy powstaje, w myśl art. 3 ust. 1 pkt 2a u.p.c.c. z chwilą złożenia oświadczenia o ustanowieniu hipoteki lub zawarcia umowy ustanowienia hipoteki, przy czym obowiązek ten ciąży przy ustanowieniu hipoteki na składającym oświadczenie woli o ustanowieniu hipoteki (art. 4 pkt 8 u.p.c.c.). Podstawę opodatkowania stanowi kwota zabezpieczonej wierzytelności, chyba, że wysokość wierzytelności jest nieustalona (art. 7 ust. 1 pkt 6 lit. a i b oraz art. 6 ust. 1 pkt 10 u.p.c.c.).

W świetle powyższych przepisów podatkowi podlega złożenie oświadczenia o ustanowieniu hipoteki lub zawarcie umowy ustanowienia hipoteki, a nie dokonanie wpisu hipoteki w księdze wieczystej prowadzonej dla określonej nieruchomości. Zgodnie z art. 76 ust. 3 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz. U. z 1982 r. Nr 19, poz. 147 ze zm.), w celu zabezpieczenia tej samej wierzytelności można, w drodze czynności prawnej, obciążyć więcej niż jedną nieruchomość (hipoteka łączna umowna). Pomimo zatem okoliczności, że hipoteka obciąża więcej niż jedną nieruchomość, dla których to nieruchomości prowadzone są odrębne księgi wieczyste, to jest to jedna, ta sama hipoteka łączna umowna, zabezpieczająca tę samą wierzytelność.

W konsekwencji, w ocenie Wnioskodawcy dla wysokości podatku od czynności cywilnoprawnych nie jest istotna liczba nieruchomości, które obciążone będą hipoteką łączną umowną, a jedynie wysokość wierzytelności zabezpieczonej hipotecznie, chyba, że wysokość wierzytelności jest nieustalona, gdyż w takim wypadku opłata będzie stała i wynosić będzie 19 złotych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. h) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 ze zm.) podatkowi temu podlega ustanowienie hipoteki.

W myśl art. 65 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (t. j. Dz. U. z 2001 r. Nr 124, poz. 1361 ze zm.), w brzmieniu obowiązującym od dnia 20 lutego 2011 r., w celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności wynikającej z określonego stosunku prawnego można nieruchomość obciążyć prawem, na mocy którego wierzyciel może dochodzić zaspokojenia z nieruchomości bez względu na to, czyją stała się własnością, i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości (hipoteka). Hipoteka zabezpiecza wierzytelność pieniężną, w tym również wierzytelność przyszłą (art. 68 ww. ustawy).

Brzmienie powyższych przepisów określone zostało ustawą z dnia 26 czerwca 2009 r. o zmianie ustawy o księgach wieczystych i hipotece oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 131 poz. 1075). Przepisy te wprowadziły tylko jeden rodzaj hipoteki.

Na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 2a ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, obowiązek podatkowy z tytułu ustanowienia hipoteki powstaje z chwilą złożenia oświadczenia o ustanowieniu hipoteki lub z chwilą zawarcia umowy ustanowienia hipoteki. W myśl art. 4 pkt 8 ustawy obowiązek podatkowy przy ustanowieniu hipoteki ciąży na składającym oświadczenia woli o ustanowieniu hipoteki.

Podstawę opodatkowania, zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 10 ustawy, stanowi kwota zabezpieczonej wierzytelności.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 7 stawki podatku od ustanowienia hipoteki wynoszą:

1. na zabezpieczenie wierzytelności istniejących - od kwoty zabezpieczonej wierzytelności 0,1%,
2. na zabezpieczenie wierzytelności o wysokości nieustalonej 19 zł.
   
   

W świetle powyższych przepisów, zastosowanie stawki podatku od czynności cywilnoprawnych nie jest uzależnione od rodzaju ustanowionej hipoteki, lecz od tego, czy wierzytelność zabezpieczona hipoteką istnieje i jej wysokość jest znana, czy też wysokości tej wierzytelności ustalić nie można (czyli od rodzaju zabezpieczonej wierzytelności).

Ponadto, w myśl art. 76 ust. 3 ww. ustawy o księgach wieczystych i hipotece, w celu zabezpieczenia tej samej wierzytelności można, w drodze czynności prawnej, obciążyć więcej niż jedną nieruchomość (hipoteka łączna umowna). Hipoteka ma charakter hipoteki łącznej, jeżeli kilka nieruchomości jest obciążonych w celu zabezpieczenia tej samej wierzytelności w taki sposób, że każda nieruchomość gwarantuje zapłatę całej wierzytelności, a wierzyciel ma swobodę wyboru nieruchomości, z których będzie dochodził zaspokojenia. Nazwa tej hipoteki nie powinna wprowadzać w błąd, ponieważ wbrew jej brzmieniu nie oznacza, że mamy do czynienia z jedną hipoteką. W takim przypadku mamy bowiem do czynienia z tyloma hipotekami, ile jest przedmiotów (np. nieruchomości), na których dokonano zabezpieczenia (które obciążono hipoteką). Prawo polskie nie przyjęło konstrukcji jednej hipoteki obciążającej kilka nieruchomości, lecz wielość hipotek, tj. tyle, ile jest nieruchomości obciążonych, zabezpieczających jedną wierzytelność. Wskazać także należy, że w przypadku hipoteki łącznej wierzyciel, któremu przysługuje hipoteka łączna, jest uprawniony do zaspokojenia się w całości lub w części z każdej nieruchomości z osobna, z niektórych z nich lub ze wszystkich łącznie oraz dokonania podziału hipoteki między nieruchomości współobciążone.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, iż zostanie ustanowionych pięć hipotek obciążających pięć nieruchomości, czyli wystąpi pięć przedmiotów podlegających opodatkowaniu podatkiem. Nie ma znaczenia, że ustanowienie hipoteki będzie służyć zabezpieczeniu tej samej wierzytelności.

Reasumując należy wskazać, iż skoro przedmiot opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych stanowi czynność ustanowienia hipoteki, to należy stwierdzić, iż planowane ustanowienie pięciu hipotek na zabezpieczenie tej samej wierzytelności o wysokości nieustalonej (hipoteka zabezpieczy również odsetki od wierzytelności), oznacza, że na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 7 lit. b) ustawy wysokość podatku należy wyliczyć osobno dla każdej hipoteki (tj. 5 x 19 zł).

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.