Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie, po rozpatrzeniu wniosku dotyczącego zapytania wniesionego przy piśmie z dnia 17.03.2006 r. w sprawie interpretacji co do zakresu i sposobu stosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie w zakresie przepisu art. 19 ust. 1 w części dotyczącej odpłatnego zbycia nieruchomości i ustalenia czy podatek VAT naliczony od ceny sprzedaży nieruchomości i odprowadzony do Urzędu Skarbowego jest przychodem podatnika, od którego winien zapłacić zryczałtowany podatek w wysokości 10 %, czy przychodem jest cena netto, działając na podstawie art. 14a § 1, 2, 3 i 4 ustawy z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) w związku z art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), postanawia uznać, że stanowisko przedstawione we wniosku jest prawidłowe.

Wnioskiem z dnia 17.03.2006 r. pan Tadeusz P. i pan Tomasz P. zwrócili się do Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie o udzielenie wyjaśnień dotyczących zakresu stosowania przepisów prawa podatkowego w następującej sprawie:

Pan Tadeusz P. wspólnie z synem Tomaszem w udziałach 9/10 i 1/10 jako osoby fizyczne bez prowadzenia działalności gospodarczej dla własnych celów rozpoczęli budowę budynku usługowo - mieszkalnego w Rzeszowie w 2003 r. Ze względu na wzrost cen materiałów budowlanych i na trudności finansowe zdecydowali się na sprzedaż budynku, a gdy nie znaleźli kupca na całość wyodrębnili lokale i część z tych lokali w 2004 i 2005 r. sprzedali. Podatek dochodowy podatnicy rozliczają ryczałtem 10-procentowym. Jako osoby fizyczne nie mieli prawa odliczenia podatku VAT od materiałów budowlanych i usług budowlanych. Od 1.05.2004 r. weszły przepisy, iż lokale niezasiedlone do 1.05.2004 r. podlegają przy sprzedaży opodatkowaniu podatkiem VAT. Po sprzedaży wyodrębnionych lokali pan Tadeusz P. i jego syn Tomasz P. odprowadzili podatek VAT, mimo iż wcześniej nie odliczali podatku VAT od materiałów i usług budowlanych. Problem powstał przy odliczaniu zryczałtowanego 10-procentowego podatku, gdyż przyjmując wykładnię językową art. 19 ust. 1 podatek powinien być zapłacony od całej ceny uzyskanej ze sprzedaży lokali, a więc również od kwoty podatku VAT odprowadzonego do Urzędu Skarbowego, co według podatników jest nielogiczne, gdyż w ten sposób płaciliby podatek dochodowy od przychodów Skarbu Państwa. Deklaracje VAT zostały złożone w Drugim Urzędzie Skarbowym w Rzeszowie. Na tle powyższego stanu faktycznego pan Tomasz P. sformułował pytanie czy w związku z tym naliczony od ceny sprzedaży nieruchomości i odprowadzony do Urzędu Skarbowego podatek VAT jest jego przychodem, od którego winien zapłacić zryczałtowany podatek w wysokości 10 % czy przychodem jest cena netto. Zdaniem podatnika naliczony i odprowadzony podatek VAT nie jest jego przychodem, lecz przychodem Skarbu Państwa, od którego obywatel nie powinien płacić podatku i że winien zapłacić zryczałtowany podatek od ceny netto. Pan Tomasz P. złożył oświadczenie, iż w przedmiotowej sprawie nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym.

Stosownie do postanowień art. 14a § 1 ustawy z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie stwierdza, co następuje:

Artykuł 10 ust. 1 pkt 8 stanowi, iż źródłem przychodów jest odpłatne zbycie:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
4. innych rzeczy
   - jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Zaś art. 19 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Koszty sprzedaży to wydatki pozostające w związku przyczynowo skutkowym z dokonaną sprzedażą. Tak więc zgodnie z obowiązującymi przepisami do opodatkowania zryczałtowanym podatkiem dochodowym z tytułu sprzedaży nieruchomości za przychód z tej sprzedaży przyjmuje się wartość wyrażoną w akcie notarialnym pomniejszoną o koszty odpłatnego zbycia.

Wniosek pana Tadeusza P. i pana Tomasza P. dotyczy rozstrzygnięcia czy wartość brutto czy netto stanowi przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, gdyż w przedmiotowej sprawie sprzedaż nieruchomości została opodatkowana podatkiem VAT. Rozpatrując powyższą kwestię należy stwierdzić, iż podstawową zasadą w konstrukcji podatku od towarów i usług jest jego neutralność ekonomiczna - podatek ten nie stanowi ostatecznego kosztu dla podmiotu gospodarczego, a mechanizm jego funkcjonowania ma na celu uwolnienie przedsiębiorcy od kosztów tego podatku. Neutralność podatku od towarów i usług należy też rozumieć w kontekście całego systemu podatkowego - dlatego też w sprzeczności z tak pojmowaną zasadą neutralności stałoby kształtowanie przez ten podatek obciążeń podatkowych w innych podatkach. Podatek od towarów i usług ma za zadanie eliminację mechanizmu lawiny podatkowej, czyli płacenia podatku od podatku - jeśliby przyjąć, że ustawodawca dopuszcza tworzenie takiego mechanizmu w przypadku innych podatków, to neutralność podatku od towarów i usług będzie iluzoryczna. Stąd też należy wnioskować, że "wartością wyrażoną w cenie" z art. 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych może być jedynie wartość netto, a więc bez podatku od towarów i usług, gdyż inaczej podatek ten wywołałby zjawisko lawiny podatkowej, a więc funkcjonowałby wbrew podstawowym celom swej konstrukcji. Przyjęcie odmiennego założenia, czyli ustalanie kwoty przychodu podlegającego opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym od osób fizycznych z tytułu sprzedaży nieruchomości bez pomniejszenia przychodu o należny podatek od towarów i usług, byłoby naruszeniem zasady demokratycznego państwa prawa. Uwzględnianie kwoty podatku od towarów i usług w podstawie opodatkowania podatkiem dochodowym byłoby "płaceniem podatku od podatku".