Poręczenie majątkowe w postaci pieniędzy jest środkiem zapobiegawczym stosowanym w postępowaniu karnym zgodnie z art. 266 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997r. kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555 ze zm.). Kwota poręczenia wpłacana jest przez oskarżonego lub inną osobę wskazaną przez prokuratora w postanowieniu na oprocentowany bankowy rachunek pomocniczy prokuratury. Natomiast zgodnie z art. 269 k.p.k. z chwilą ustania poręczenia majątkowego przedmiot poręczenia zwraca się osobie wpłacającej.

Do 30 czerwca 2006 roku odsetki od poręczeń majątkowych, jako oprocentowanie sum depozytowych, stanowiły dochód Skarbu Państwa i były odprowadzane bezpośrednio na rachunek bankowy dochodów Ministerstwa Finansów.

Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 29 czerwca 2006 roku w sprawie gospodarki finansowej jednostek budżetowych, zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych oraz trybu postępowania przy przekształcaniu w inną formę organizacyjno-prawną (Dz. U. Nr 116, poz. 783) wprowadzono w § 20 ust. 1 zapis, iż oprocentowanie sum depozytowych stanowiących własność osób fizycznych, prawnych i innych jednostek powiększa ich wartość. Przepis ten obowiązuje od 1 lipca b.r. W związku z powyższym Prokuratura zwróciła się z pismem do banku prowadzącego rachunek depozytów o założenie subkont na nazwiska osób wpłacających, którym będą dopisywane odsetki, nie mniej dysponentem środków na tym rachunku jest Prokuratura.

Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Białymstoku, działając na podstawie art. 14a § 1 i § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jednolity z 2005r. Dz. U. Nr 8, poz. 60 ze zm.), po rozpatrzeniu wniosku z dnia 10.10.2006r., stwierdza, iż odsetki od poręczeń majątkowych nie stanowią przychodu z kapitałów pieniężnych, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), lecz przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 9 tej ustawy. W konsekwencji płatnik, pomimo braku obowiązku pobrania zaliczek na podatek dochodowy bądź zryczałtowanego podatku dochodowego od osób fizycznych, zobligowany jest do sporządzenia informacji PIT-8C i przekazania jej podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje właściwy naczelnik.

W przepisie art. 10 ust. 1 pkt 7 i 9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) wśród źródeł przychodów wymienione zostały kapitały pieniężne i prawa majątkowe oraz inne źródła.

Stosownie do art. 17 ust. 1 pkt 2 w/w ustawy za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się odsetki od wkładów oszczędnościowych i środków na rachunkach bankowych lub w innych formach oszczędzania, przechowywania lub inwestowania, z wyjątkiem środków pieniężnych związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą.

W myśl art. 30a ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych od uzyskanych dochodów (przychodów) z odsetek lub innych przychodów od środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku podatnika lub w innych formach oszczędzania, przechowywania lub inwestowania, prowadzonych przez podmiot uprawniony na podstawie odrębnych przepisów, z wyjątkiem środków pieniężnych związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą pobiera się 19 % zryczałtowany podatek dochodowy, z zastrzeżeniem art. 52a.

Stosownie zaś do art. 41 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych płatnicy są obowiązani pobierać zryczałtowany podatek dochodowy od dokonywanych wypłat lub stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy lub wartości pieniężnych m.in. z tytułu określonego w art. 30a ust. 1.

Natomiast zgodnie z art. 20 ust. 1 powołanej wyżej ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, z wyjątkiem alimentów na rzecz dzieci, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nie należące do przychodów określonych w art. 12 - 14 i 17 oraz przychody nie znajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

W myśl art. 42a cyt. wyżej ustawy osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52 i art. 52a oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów (PIT-8C) i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

W przedstawionym stanie faktycznym kwoty poręczeń majątkowych, stosowanych jako środek zapobiegawczy w postępowaniu karnym, wpłacane są na oprocentowany bankowy rachunek pomocniczy Prokuratury. Po ustaniu poręczenia kwoty te wraz z naliczonymi odsetkami Prokuratura zwraca wpłacającemu. W świetle cyt. wyżej przepisów poręczenia majątkowego nie można uznać za formę oszczędzania, przechowywania lub inwestowania środków pieniężnych, albowiem celem ustanowienia poręczenia jest zabezpieczenie prawidłowego toku postępowania karnego, a nie uzyskanie korzyści ekonomicznych przez wpłacającego. Ponadto środki pieniężne nie są w omawianym przypadku wpłacane na rachunek bankowy wpłacającego, lecz na rachunek bankowy państwowej jednostki budżetowej, a wpłacający nie jest w tym przypadku dysponentem zdeponowanych środków pieniężnych. Prokuratury nie można także uznać za podmiot uprawniony do prowadzenia jakichkolwiek form oszczędzania czy inwestowania środków pieniężnych osób fizycznych. Z uwagi na powyższe odsetki od poręczeń majątkowych nie stanowią dla wpłacającego przychodu z kapitałów pieniężnych, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji Prokuratura nie pobiera zryczałtowanego podatku dochodowego, określonego w art. 30a ust. 1 pkt 3 w/w ustawy, od kwot wypłaconych odsetek od poręczeń majątkowych.

Należy jednak zaznaczyć, iż przedmiotowe odsetki stanowią przychód z innych źródeł, mieszczą się bowiem w otwartym katalogu tych przychodów, zawartym w art. 20 ust. 1 powołanej ustawy i nie są objęte zwolnieniem przedmiotowym na podstawie art. 21 tejże ustawy. W związku z powyższym Prokuratura zobligowana jest do sporządzenia informacji PIT-8C i przekazania jej podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje właściwy naczelnik.